1 tydzień temu
Zgodnie z art. 107 ust. 1 ustawy z 6.12.2008 r. o podatku akcyzowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1542; dalej jako: AkcyzU), podmiot, który nabył prawo rozporządzania jak właściciel samochodem osobowym niezarejestrowanym wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju, dokonujący dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego, lub o ile w jego imieniu ta dostawa albo eksport są realizowane, ma prawo do zwrotu akcyzy na wniosek złożony adekwatnemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie roku od dnia dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej albo eksportu tego samochodu osobowego.
Obecne brzmienie tego przepisu budzi istotną wątpliwość praktyczną co do okoliczności przysługiwania zwrotu akcyzy w przypadku rejestracji czasowej. Jakkolwiek istniały w tej kwestii różne poglądy, NSA ostatnimi czasy twierdził, iż rejestracja czasowa samochodu osobowego na wniosek właściciela w celu jego przemieszczenia poza granicę kraju (wywóz pojazdu poza granicę), nie stanowi przeszkody do zwrotu akcyzy (np. NSA w wyroku z 26.10.2023 r., I FSK 299/21, Legalis). Szerzej na temat tego kontekstu piszę w komentarzu. Faktem jest, iż prezentowana przez NSA wykładnia stoi w kontrze do literalnego brzmienia przepisów AkcyzU. Na wierzch wypływa więc oparta przede wszystkim o celowościowe pryncypia braku opodatkowania akcyzą w kraju nie-konsumpcji, niezależnie od spełnienia umiarkowanie istotnego wymogu formalnego „braku rejestracji”.
Zwrot akcyzy w przypadku reeksportu samochodów
Istota planowanej zmiany polega na rozszerzeniu prawa do zwrotu akcyzy w ten sposób, aby prawo do zwrotu akcyzy przysługiwało również w przypadku dokonania WDT lub eksportu samochodu osobowego wcześniej czasowo zarejestrowanego na terytorium kraju w celu umożliwienia jego wywozu za granicę zgodnie z przepisami o ruchu drogowym i od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju. Celem zmiany jest także doprecyzowanie regulacji dotyczących zwrotu akcyzy od samochodu zarejestrowanego wcześniej profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym i od którego akcyza została zapłacona na terytorium kraju.
Zasady opodatkowania akcyzą samochodów osobowych niezarejestrowanych wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, stosowane będą więc odpowiednio do samochodu osobowego:
- zarejestrowanego czasowo na terytorium kraju w celu umożliwienia jego wywozu za granicę zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego nastąpił zwrot akcyzy oraz
- zarejestrowanego profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, od którego nastąpił zwrot akcyzy albo który został zwolniony od akcyzy.
Ustawodawca przewiduje brak prawa do zwrotu akcyzy w sytuacji, gdy samochód zostanie ponownie zarejestrowany na terytorium kraju w ciągu roku od dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu. Chodzi o unikanie sytuacji pozornych, tj. czasowego wywozu tylko po to aby odzyskać zapłaconą akcyzę.
Zwolnienie z akcyzy samochodów będących przedmiotem B+R
Przy okazji, pojawi się także zwolnienie dla aut będących przedmiotem badań. Zgodnie z projektowanym art. 110b AkcyzU, zwolnione od akcyzy mają być samochody osobowe zarejestrowane profesjonalnie na terytorium kraju w celu wykonywania jazd testowych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. Zastosowanie zwolnienia będzie możliwe po spełnieniu kilku warunków. Po pierwsze, samochód osobowy posiadać powinien profesjonalny dowód rejestracyjny wraz z profesjonalnymi tablicami rejestracyjnymi, zgodnie z decyzją o profesjonalnej rejestracji pojazdów, o której mowa w art. 80t ustawy z 20.6.1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1251; dalej: PrDrog). Po drugie, samochód osobowy powinien być przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej przez okres do 12 miesięcy, nie dłużej jednak niż do dnia wygaśnięcia albo uchylenia decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów. Po trzecie, samochód osobowy zostanie wpisany do wykazu pojazdów. Po czwarte, zostanie złożone oświadczenie, w którym zainteresowany podmiot zadeklaruje, iż samochód osobowy zostanie wywieziony poza terytorium kraju w terminie 14 dni po upływie okresu przez który samochód był przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, albo zostanie wywieziony z kraju w terminie 14 dni po wygaśnięciu albo uchyleniu decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów. Wreszcie, zostanie złożone oświadczenie, w którym zainteresowany podmiot zadeklaruje, iż samochód osobowy zostanie wycofany z eksploatacji i uzyska zaświadczenie o jego demontażu w terminie 14 dni od dnia upływu okresu przez który samochód był przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych albo od dnia wygaśnięcia albo uchylenia decyzji o profesjonalnej rejestracji pojazdów.
W przypadku naruszenia warunków zwolnienia, podmiot zobowiązany jest do zapłacenia akcyzy, której wysokość określa się według stanu z dnia powstania obowiązku podatkowego.
Przyczyną wprowadzanej regulacji w zakresie możliwości zwolnienia z akcyzy samochodów rejestrowanych czasowo są reperkusje po wyroku TSUE z 17.5.2023 r., C-105/22, Legalis. W swoim uzasadnieniu TSUE odróżnił rejestrację czasową pojazdu z urzędu stanowiącą część zwykłego procesu rejestracji, którego celem jest definitywne dopuszczenie pojazdu do ruchu na terytorium danego kraju, od rejestracji czasowej dokonanej na wniosek właściciela samochodu w celu umożliwienia wywozu pojazdu za granicę. Tak oto trwający od lat spór podatników z organami podatkowymi o zwrot akcyzy prawdopodobnie wreszcie straci swoje ustawowe umocowanie. I dobrze, bo przepisy w obecnej formie są anachroniczne i nie oddają ducha konsumpcyjnego charakteru akcyzy (czasowa rejestracja nie skutkuje przecież „konsumpcją” pojazdu w Polsce).
A przy okazji, pojawi się też zwolnienie do aut będących przedmiotem działalności B+R. W związku z sygnalizowanymi potrzebami ułatwień w prowadzeniu działalności gospodarczej, podjęto decyzję o wprowadzeniu zwolnienia od akcyzy dla samochodów osobowych, które będą przedmiotem badań naukowych lub prac rozwojowych. Rozwiązanie to jest korzystne dla przedsiębiorców, ponieważ wspiera innowacyjność i rozwój technologiczny w branży motoryzacyjnej w Polsce. Ale uwaga: nie chodzi tu rzecz jasna o zwolnienie z akcyzy wszystkich aut wykorzystywanych przez podmioty prowadzące działalność B+R. A tylko tych, które są przedmiotem samych badań.
