Trwają prace nad nowelizacją ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych. Ich celem jest umożliwienie ograniczenia udziału wykonawców z tzw. państw trzecich w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Projektowana zmiana jest odpowiedzią na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE (C-652/22; Kolin Inşaat Turizm Sanayi ve Ticaret AȘ przeciwko Državna komisija za kontrolu postupaka javne nabave; ECLI:EU:C:2024:910). Potwierdzono w nim, iż wykonawcy z państw, z którymi UE nie zawarła odpowiednich umów międzynarodowych, nie mają zagwarantowanego dostępu do unijnego rynku zamówień publicznych.
W świetle projektowanych zmian:
- zamawiający będzie zobowiązany zapewnić traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie wykonawców pochodzących z Unii Europejskiej w stosunku do wykonawców z państw będących:
- stroną Porozumienia Światowej Organizacji Handlu w sprawie zamówień rządowych i
- stroną innych umów międzynarodowych gwarantujących na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych, których stroną jest także Unia Europejska;
- zamawiający będzie mógł określić w dokumentach zamówienia lub w ogłoszeniu o zamówieniu, że:
- o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się również wykonawcy z państw trzecich, innych niż wymienione w pkt 1, także jako członkowie konsorcjum;
- podmiotem, na którego potencjale podlega wykonawca w celu spełniania warunków udziału w postępowaniu, podwykonawcą lub dalszym podwykonawcą, może być podmiot z państw trzecich innych niż wymienione w pkt 1;
- zamawiający, w odniesieniu do wykonawców z państw trzecich innych niż wymienione w pkt 1, będzie mógł określić mniej korzystne warunki zamówienia;
- dodatkowo, w przypadku zamówień sektorowych (np. zamówienia w zakresie energii elektrycznej lub wydobycia paliw) zamawiający będzie mógł w szczególności odrzucić ofertę, w której udział produktów (w tym oprogramowania wykorzystywanego w wyposażeniu sieci telekomunikacyjnych), pochodzących z:
- państw członkowskich Unii Europejskiej,
- państw, z którymi Unia Europejska zawarła umowy o równym traktowaniu przedsiębiorców, lub
- państw, wobec których na mocy decyzji Rady stosuje się przepisy dyrektywy 2014/25/UE1,
nie przekracza 50 %, o ile przewidział to w dokumentacji postępowania.
Co istotne, o ile zamawiający nie przewidzi w dokumentacji postępowania, iż o zamówienie mogą ubiegać się wykonawcy z państw innych niż wymienione w pkt 1, zobowiązany będzie odrzucić ofertę takiego wykonawcy.
To rewolucyjna zmiana z punktu widzenia zamówień publicznych. Aktualnie zamawiający, respektując zasadę równego traktowania, zobowiązani są traktować wszystkich wykonawców w sposób jednakowy, niezależnie od ich kraju pochodzenia. Po wejściu w życie nowych przepisów będą mogli różnicować dostęp wykonawców do postępowań w zależności od kraju ich pochodzenia, a w szczególności odmiennie kształtując warunki ich udziału w postępowaniu. Może to dotyczyć w szczególności warunków, które dotyczą zamówienia lub postępowania o udzielenie zamówienia, wynikających w szczególności z opisu przedmiotu zamówienia, wymagań związanych z realizacją zamówienia, kryteriów oceny ofert, wymagań proceduralnych lub projektowanych postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego.
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylająca dyrektywę 2004/17/WE ↩︎
