Realizować potencjał bez przeszkód

W naszej kancelarii na co dzień zajmujemy się sprawami dotyczącymi równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji i niestety, wciąż mamy co robić… Trzeba z pełnym przekonaniem powiedzieć: kobiety w Polsce i Europie wciąż napotykają na poważne przeszkody w realizowaniu swojego potencjału zawodowego, mimo iż prawo formalnie gwarantuje im równość.

mec. Ada Biniewicz z Kancelarii Paprocki, Wojciechowski & Partnerzy

Choć przepisy prawa – zarówno krajowego, jak i europejskiego – jasno zakazują dyskryminacji ze względu na płeć, rzeczywistość pokazuje, iż równouprawnienie kobiet i mężczyzn w miejscu pracy nie zawsze ma przełożenie na praktykę. Kobiety wciąż borykają się z tzw. szklanym sufitem, niższym wynagrodzeniem za tę samą pracę, brakiem awansów, a także trudnościami w łączeniu życia zawodowego z rodzinnym.

W Polsce przeszkodą w rozwoju zawodowym kobiet są m.in. silnie zakorzenione stereotypy płciowe, które wpływają na wybory edukacyjne i zawodowe, presja społeczna i kulturowa, by kobieta pełniła przede wszystkim rolę opiekunki i matki, brak systemowego wsparcia dla opieki nad dziećmi, zwłaszcza w małych miejscowościach, niewystarczająca liczba elastycznych form zatrudnienia, które pozwalałyby kobietom godzić życie zawodowe i prywatne, niedostateczna reprezentacja kobiet na stanowiskach kierowniczych, w polityce i w zarządach firm.

To wszystko sprawia, iż wiele kobiet rezygnuje z rozwoju zawodowego nie dlatego, iż brakuje im kompetencji, ale dlatego, iż nie mają takich samych warunków startu jak mężczyźni.

Kobiety prawniczki

Takie zjawisko można zaobserwować w wielu branżach, prawnicza nie jest tutaj wyjątkiem. Na karierę prawniczą decyduje się coraz więcej kobiet. Z jednej strony mamy do czynienia z rosnącą liczbą aplikantek, radczyń prawnych, adwokatek, sędzin, z drugiej jednak wciąż istnieje wiele wyzwań strukturalnych i kulturowych, które ograniczają ich rozwój zawodowy i awans na najwyższe stanowiska w branży.

Kobiety w zawodach prawniczych często wykazują się wybitnymi kompetencjami merytorycznymi, empatią i umiejętnością zarządzania złożonymi sytuacjami społecznymi. Mimo ich wysokiego poziomu wykształcenia udział kobiet na stanowiskach kierowniczych – w kancelariach, korporacjach czy sądach – przez cały czas jest jednak nieproporcjonalnie niski. W Polsce kobiety stanowią większość wśród sędziów (ok. 65 proc.), ale wciąż są niedoreprezentowane w wyższych instancjach, takich jak Sąd Najwyższy.

Przeszkody, z jakimi się zmagają, to m.in. brak elastyczności w organizacji pracy, obciążenie obowiązkami opiekuńczymi, stereotypy dotyczące ról płciowych oraz tzw. szklany sufit. Kluczową rolę odgrywa także brak dostępu do silnych sieci zawodowych i mentoringu, które w środowisku prawniczym mają często nieformalny, ale decydujący charakter.

Szanse i rekomendacje dla kobiet w branży prawniczej

• Programy rozwoju przywództwa i mentoringu dedykowane kobietom w zawodach prawniczych.

• Transparentność awansów i wynagrodzeń w kancelariach i instytucjach publicznych.

• Elastyczne formy zatrudnienia, np. możliwość pracy zdalnej, zwłaszcza dla matek powracających po urlopie rodzicielskim.

• Budowanie sieci networkingowych i wspierających organizacji zawodowych, takich jak Women in Law Foundation, Międzynarodowe Stowarzyszenie Kobiet Prawników (IWLA), czy polskie inicjatywy jak LegalTech Women Poland.

• Edukacja i szkolenia antydyskryminacyjne w kancelariach, urzędach, na uczelniach prawniczych.

Prawo daje kobietom narzędzia do obrony ich praw, ale ich skuteczność zależy od tego, czy są świadomie wykorzystywane i czy system prawny wspiera osoby, które zdecydują się dochodzić sprawiedliwości. Jako prawnicy mamy obowiązek nie tylko doradzać, ale także wzmacniać świadomość prawną kobiet, edukować pracodawców i współtworzyć rozwiązania, które uczynią rynek pracy naprawdę równym i sprawiedliwym. Niestety, przez cały czas mamy do czynienia z dyskryminacją płacową, barierami awansu i stereotypami wpływającymi na decyzje zawodowe. Te zjawiska wymagają zdecydowanej reakcji – zarówno na poziomie legislacyjnym, jak i w praktyce zarządzania zasobami ludzkimi. Tylko dzięki wspólnemu wysiłkowi – biznesu, instytucji, organizacji społecznych i samych kobiet – uda nam się stworzyć świat pracy, który będzie nie tylko sprawiedliwy, ale też skuteczniejszy i bardziej odporny na wyzwania przyszłości.