Jeśli dostaniemy od teściowej 30 tys. zł jeszcze w czerwcu, zapłacimy podatek. jeżeli dopiero w lipcu, daniny nie będzie. Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn, która wchodzi w życie 1.7.2023 r., podnosi bowiem kwoty wolne od podatku. I to znacznie, przynajmniej dla rodziny.
Przypomnijmy, iż wysokość podatku od spadków i darowizn zależy od przynależności do określonej grupy. Najniższy jest w pierwszej, do której zaliczamy członków najbliższej rodziny (małżonka, dzieci i wnuków, rodziców i dziadków, rodzeństwo, pasierba, zięcia, synową, macochę, ojczyma i teściów). Tu kwota wolna wzrośnie do 36 120 zł (obecnie wynosi 10 434 zł). Druga grupa to zstępni rodzeństwa (np. dzieci brata), rodzeństwo rodziców (wujek, ciocia), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki). Dla nich kwota wolna wyniesie 27 090 zł (obecnie 7878 zł). Dla nabywców, którzy są osobami niespokrewnionymi (trzecia grupa), limit zostanie podniesiony do 5733 zł (teraz 5308 zł). Daninę płacimy od nadwyżki na podstawie skali, którą znajdziemy w art. 15 ustawy.
Czasami lepiej zaczekać parę dni
Ci, którzy spodziewają się w najbliższych dniach darowizny, powinni więc policzyć, czy nie warto zaczekać z nią na nowe przepisy. Po to, aby uniknąć podatku. Zgodnie bowiem z przepisem przejściowym nowelizacji do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed 1.7.2023 r., stosuje się obecne regulacje (czyli z mniejszymi limitami ulgi).
Pan Kowalski ma dostać od wujka samochód. Auto jest warte około 20 tys. zł. jeżeli darowizna nastąpi w czerwcu, pan Kowalski zapłaci podatek, przekroczony jest bowiem limit kwoty wolnej. W lipcu daniny już nie będzie.
Obecne oraz przyszłe przepisy przewidują też dodatkowe zwolnienie dla najbliższej rodziny (tzw. grupa zerowa, pokrywająca się częściowo z pierwszą). Zgodnie z art. 4a ustawy bez podatku są darowizny i spadki dla małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy. jeżeli wartość nabytego od 1.7.2023 r. majątku nie przekroczy 36 120 zł (teraz 10 434 zł), nie trzeba będzie nic zgłaszać skarbówce. Powyżej limitu składamy w urzędzie formularz SD-Z2 (chyba iż nabycie następuje w formie aktu notarialnego). Przy darowiźnie pieniężnej jest dodatkowy warunek. jeżeli po zmianach przekroczy 36 120 zł (obecnie 10 434 zł), musi być potwierdzona przelewem.
Niepotrzebne formalności
Tak więc od 1.7.2023 r. od osoby z najbliższej rodziny, np. ojca czy babci, będziemy mogli dostać 36 120 zł bez żadnych formalności. Pamiętajmy jednak, iż zgodnie z nowelizacją przy liczeniu limitów trzeba sumować wartość majątku nabytego od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, oraz w ciągu pięciu poprzednich lat.
Zmiany w podatku od spadków i darowizn zostały dodane do pakietu uproszczeń dla przedsiębiorców, tzw. SLIM VAT 3. Znajdziemy go w Dzienniku Ustaw z 5 czerwca br., pod poz. 1059.
Podatkowe preferencje przysługują też rodzinom zastępczym. Są one traktowane tak jak naturalne. Dodatkowych ulg nie ma natomiast w konkubinatach. Partnerka lub partner to osoby niespokrewnione, jeżeli otrzymamy od nich darowiznę, przysługuje nam najniższa kwota wolna od podatku, obowiązująca dla trzeciej grupy. Nie skorzystamy ze zwolnienia przysługującego małżonkom.
Z ulgi skierowanej do małżeństw nie skorzystają też osoby tej samej płci. Argumenty o dyskryminacji i naruszeniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej nic nie pomogą (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. II FSK 1704/10).
Oprócz ogólnych kwot wolnych oraz zwolnienia dla najbliższej rodziny, w ustawie o podatku od spadków i darowizn znajdziemy też inne preferencje. Przykładowo, kwotę wolną dla darowizn w pierwszej grupie, które zostały przeznaczone na cele mieszkaniowe.
Zrzutki: stare zasady, nowy limit
Beneficjenci charytatywnych zbiórek nie będą musieli sumować kwot otrzymanych od różnych osób. I płacić podatku po przekroczeniu limitu. Przepisy, które przewidywały taki obowiązek (znajdujące się w tzw. ustawie deregulacyjnej), nie wejdą bowiem w życie. Zastąpi je nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn dodana do pakietu SLIM VAT 3. Wynika z niej, iż nie będzie limitów dla darowizn dokonywanych przez wielu darczyńców. Nie oznacza to jednak, iż obdarowany nigdy nie zapłaci podatku. jeżeli wpłaty od jednej osoby przekraczają kwotę wolną, musi podzielić się z fiskusem. Tak jest teraz, tak też będzie po zmianie przepisów. Wzrośnie tylko wysokość kwoty wolnej. w tej chwili najniższa (dla osób niespokrewnionych) wynosi 5308 zł. Od 1.7.2023 r. będzie to 5733 zł. jeżeli więc osoba zbierająca pieniądze na dobroczynnej zrzutce dostanie od jednego darczyńcy (spoza rodziny) 6 tys. zł, będzie musiała zapłacić daninę.