Zgodnie z przepisami polskiego prawa rodzinnego w Polsce rozwód może zostać orzeczony wyłącznie przez Sąd, o ile są spełnione przesłanki pozytywne orzeczenia rozwodu – trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego oraz brak jest przesłanek negatywnych, tzn. wskutek rozwodu nie ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo orzeczenie rozwodu nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Więcej na temat przesłanek rozwodu znajdziesz tutaj: https://www.plazaglab.pl/pozytywne-i-negatywne-przeslanki-rozwodu-kiedy-sad-moze-orzec-rozwod-jakie-sa-przeslanki-orzeczenia-rozwodu/

Postępowanie rozwodowe inicjowane jest przez jednego z małżonków poprzez złożenie pozwu rozwodowego.

Złożenie pozwu rozwodowego przez powoda inicjuje postępowanie rozwodowe. Pozew należy złożyć w formie tradycyjnej, papierowej, opatrzyc odręcznym podpisem. w tej chwili przepisy prawa nie przewidują możliwości złożenia pozwu o rozwód przez internet.

W pierwszej kolejności następuje sprawdzenie warunków formalnych pzwu ( 2 egzemplarze, podpis strony, opłata itp.) oraz rozlosowanie sędziego zawodowego prowadzącego sprawę ( sędzia przewodniczyący / sędzia referent) i ustalenie składu poprzez dokonanie wyboru ławników zasiadajacych w składzie ( sprawy rozwodowe rozpoznawane są w składzie 1 sędziego zawodowego i 2 łąwników, wyjątek – czas pandemii Covid -19, kiedy to składy były jednoosobowe).

Następnie sędzia przewodniczący po zapoznaniu się z treścią pozwu, zarządza jego doręczenie drugiej stronie – pozwanemu, zakreślając mu min. 14 dniowy termin na złożenie odpowiedzi na pozew i ustosunkowanie się na treść pozwu, zajęcie stanowiska w sprawie, w szczególnści udzielenie informacji odnośnie zgody na rozwód, złożenie wniosków dowodowych.

Rozwód – krok 5 – rozprawa rozwodowa

Czy w sprawie rozwodowej Sąd zawsze rozpoznaje sprawę na rozprawie?

Zasadniczo tak! Wyjątkowo, jeżeli stanowisko stron jest zgodne – oboje żądają rozwodu, nie domagają sie orzekania o winie, nie mają małoletnich dzieci, Sąd może w drodze wyjątku odebrać od stron zeznania na piśmie z powołaniem się na przyrzeczenie.

W pozostłaych wypadkach Sąd przeprowadził rozprawę sądową, na którą musi stawić się conajmniej powód, a najlepiej również pozwany.

Ile jest rozpraw? To zależy.

Od czego? Od stanowiska stron, od zawiłości sprawy, od ilości zgłoszonyhch świadków, od jakości zgłoszonych wniosków dowowych ( biegli z OZSS, nagrania audiovideo/video i konieczność ich odtworzenia), sprawności sędziego rozpatrujacego sprawę.

Jeżeli strony zgodnie wnoszą o rozwód i o zaniechanie orzekania o winie, prawdopodobnie usprawni to rozpoznanie sprawy, bowiem nie będzie potrzeby słuchania świadków na okoliczność przebiegu pożycia małżeńskiego i przyczyn zawienienia rozkładu.

Podobnie sprawniej Sąd będzie orzekał, gdy małżonkowie nie bedą mieć dzieci lub będą zgodni w kwestii dotyczących małoletnich dzieci.

Jeżeli spór między małżonkami jest jednak duży, o ile domagają się oni orzeczenia o winie, „walczą” o to, z którym z nich będą mieszkały ich dzieci, albo jakie alimenty będą płacić na dzieci, tudzież o ile równolegle toczą się sprawy karne dot. przemocy w małżeństwie lub wobec dzieci, wówczas prawdopodobnie postępowanie dowodowe będzie długotrwałe, dojdzie do zawnioskowania szeregu świadków, różnych dowodów, a to z kolei spowoduje, iż rozpraw będzie co najmniej kilka.

Pierwsza rozprawa rozwodowa – po jakim czasie od wniesienai pozwu? Różnie, zalezy od sprawy i sędziego, zdarza się, iż pierwsza i jedyna rozprawa odbywa się po 4 tygodniach od złożenia pozwu o rozwód w Sądzie, zdarza się, iż po kilkunastu miesiącach.

Rozwód – krok 6 – procedura rozwodowa i postępowanie dowodowe – przesłuchanie stron i świadków, opinia biegłych z OZSS

Na rozprawie rozwodowej Sąd Okręgowy przeprowadza postępowanie dowodowe, w tym przesłuchuje świadków, dopuszcza dowody z dokumentów, opinie biegłych, a najważniejsze przesłuchuje strony – powoda i pozwanego.

Od czego Sąd zaczyna?

Jeżeli w sprawie złożone są wnioski o udzielenia zabezpieczenia – alimentów, kontaktów lub pieczy, ewentualnie inne, Sąd rozpoczyna od wstępnego przesłuchania stron, niezbędnego do rozpoznania wniosków. jeżeli wniosków o zabezpieczenie nie ma, zaczyna od dopuszczenia dowodu z dokumentów i zeznań świadków, później ew. dowodu z opinii biegłych z OZSS, a na koniec stron ( choć niektóre składy orzekające, słuchają stony przed badaniem OZSS).

Rozwód – krok 7 – wyrok rozwodowy

Po przeprowadzonym postępowaniu dowodowym, Sąd wydaje wyrok w sprawie.

Czy Sąd zawsze w wyroku rozwodowym orzeka rozwód?

Nie, choć najczęściej. Sąd może wydać wyrok, w którym:

• oddali roszczenie pozwu, o ile nie stwierdzi istnienia trwałości i zupełności rozkładu pożycia małżeńskiego lub stwierdzi zaistnienie, którejkolwiek przesłanki negatywnej,
• orzeknie separację, o ile jeden z małżonków się będzie tego domagał, a okolcizności sprawy bedą wskazywały, iż orzeczenei separacji jest uzasadnione,
• w końcu. i najczęscie – orzeknie rozwód – co to znaczy?

Jakie są rozstrzygniecia wyroku rozwodowego?

1. rozwiazanie małżeństwa stron przez rozwód bez orzekania o winie / z orzeczeniem o winie powoda / pozwanego, z orzeczeniem, iż winę za rozkład pożycia ponoszą oboje małżonkowie,
2. rozstrzygnięcie w kwestii władzy rodzicielskiego i miejsca zamieszkania małoletnich dzieci np. pozostawienie obojgu pełni władzy, ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców do współdecydowania o istotnych sprawch dziecka (powinno zostać wskazane w jakich zakresach), ograniczenie władzy rodzicielskiej poprzez wydanie zarządzeń opiekuńczych (najczęsciej nadzór kuratora nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej), pozbawienie władzy rodzicielskiej; o ile Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, wówczas ustala miejsce zamieszkania u jednego z nich, jeżeli jednemu pozostawia władzę, a drugiemu ogranicza, wówczas istnieje domniemanie, iż władza rodzicielska
3. rozstrzygnięcie w kwestii kontaktów rodzica, który nie mieszka na stałe z małoletnim dzieckiem. Sąd może te kontakty szczegółowo regulować, chyba iż rodzice zgodnie wnoszą o zaniechania ich regulacji, a Sąd dojdzie do przekonania, iż będą sie w stanie porozumieć w tej materii,
4. rozstrzygnięcie w kwestii alimentów na rzecz małoletniego dziecka – zwykle poprzez nałożenie obowiązku utrzymania i wychowania dzieci na oboje rodziców, przy jednoczesnym zobowiazaniu jednego z nich ( tego, który na stałe nie mieszka z dzieckiem) do zapłąty na rzecz dziecka określonej kwot, względnie przy ustaleniu opieki naprzemiennej – poprzez nałożenie obowiązku utrzymania i wychowania dzieci na oboje rodziców w czasie, gdy dziecko przebywa u dandego z rodziców,
5. aliemntow na rzecz małżonka – o ile było zgłoszone takie żądanie i zostały ziszczone przesłanki z art. 60 Krio,
6. w kwestii prawa do zamieszkiwania we wspólnym mieszkaniu / domu przez strony po rozwodzie, o ile storny w chwili wyrokowania zamieszkiwały wspólnie i żądały uregulowania ww. kwestii przez Sąd.
7. kosztów procesu.

Po wydaniu wyroku przez Sąd rozwodowy, w ciagu 7 dni od dnia jego ogłoszenia lub doręczenia, jeżeli był wydawany na posiedzeniu niejawnym, każda ze stron może wystąpić z wnioskiem o sporządzenie uzasadnienia wyroku na piśmie i doręczenie. Wniosek opłaca sie kwotą 100 zł. Wniosek jest konieczny, by w przyszłości strona mogła złożyć apelację.

Po doręczeniu stronie wyroku rozwodowego z uzasadnieniem, w terminie 14 dni można złożyć do Sądu Apelacyjnego apelację. Apelacja może dotyczyć całości wyroku lub tylko części. Niemniej jednak, złożenie apelacji co do pkt. 1 orzekającego rozwód, traktowane jest jako złożenie apelacji co do całości wyroku i w pozsotałym zakresie wyrok się nie uprawamacnia.

Ile trwa rozpoznanie apelacji – Sądzie Apelacyjnym w Katowicach rozpoznanie apelacji oscyluje w granicach od 2 – 3 lat, zależnie od składu orzekającego.

Natomiast w sprawach, w których stanowiska stron są zgodne, rozwody zasadniczo przebiegają dość sprawnie, trwaja ok. 2-4 miesiecy. Możliwe jest uzyskanie rozwodu choćby na pierwszej rozprawie.

Koszty rozwodu – ile kosztuje rozwód w sądzie? Czy rozwód z orzeczeniem o winie kosztuje więcej?

Pozew o rozwód nalezy opłacić kwotą 600 zł, opłata sądowa winna zostać dokonana na rachunek adekwatnego sądu okręgowego. Nadto jeżeli w sprawie wystepuje adwokat, to wówczas do kosztów procesu nalezy doliczyć opłatę skarbową od pełnomocnictwa i wynagrodzenie adwokata ustalone indywidualnie. o ile rozwód będzie bez orzekania o winie, Sąd zasądzi zwrot połowy opłaty od pozwu – 300 zł na rzecz powoda, a nadto zasądzi od pozwanego na rzecz powoda zwrot kwoty 150 zł. o ile rozwód będzie z orzeczeniem o winie, to ewentualny zwrot kosztów sądowych zależny będzie od ogólnych zasad procesu cywilnego – strona wygrywajaca sprawę – czyli tak, której stanowisko sąd uwzględni np. orzeknie wyłączną winę drugiego małżonka ( strony pozwanej), to sąd rozwodowy zasądzi od niego na rzecz powda zwrot kosztów procesu, w tym kosztow zastępstwa adwokackiego. o ile jednak oboje małżonkowie domagali się orzeczenia wyłącznej winy drugiego, a sąd ostatecznie uznał, iż oboje byli winni, to prawdopodobnie zniesie wzajemnie koszty procesu między stronami. O kosztach sądowych rozstrzyga sąd w wyroku rozwodowym.

Tak, z całą pewnością rozwód z orzekaniem o winie będzie kosztował wiecej, zarowno w kwestiii opłaty sądowej (sąd nie zwróci 300 zł), ale i w kwestii zwiażanej z wynagrodzeniem fachowego pełnomocnika, bowiem będzie sie wiązał ze znacznie większym nakładem pracy.