Schematy podatkowe na przykładach

Po niemal 5 latach od wprowadzenia przepisów o raportowaniu schematów podatkowych, ich interpretacja przez cały czas budzi wątpliwości wielu podatników, ponieważ regulacje obejmują bardzo szeroki zakres transakcji. Polskie przepisy zostały wdrożone w szerszym zakresie niż zakłada dyrektywa DAC6. Jak rozpoznać schemat podatkowy? Jakie czynności powinny być raportowane do KAS? Podpowiadamy!

Schemat podatkowy i kryterium głównej korzyści – definicje

Jako schemat podatkowy uznaje się uzgodnienie, które jest zgodne z jednym z poniższych założeń:

• spełnia kryterium głównej korzyści oraz posiada ogólną cechę rozpoznawczą;
• posiada szczególną cechę rozpoznawczą;
• posiada inną szczególną cechę rozpoznawczą.

Z kolei kryterium głównej korzyści zakłada powstanie korzyści podatkowej, która będzie podstawową lub jedną z podstawowych spodziewanych korzyści, które podatnik spodziewa się osiągnąć. Kryterium to zakłada również tzw. przesłankę alternatywnej drogi postępowania. W jej ramach ustala się, czy podmiot działający rozsądnie wskutek stosowania rozwiązań zgodnych z prawem nie ma lub nie miał alternatywnej, racjonalnej drogi postępowania (nawet o ile skutkiem postępowania jest osiągnięcie korzyści podatkowej).

Raportowanie schematów podatkowych na przykładach – czy zawsze trzeba zgłaszać schemat do KAS?

Warto zaznaczyć, iż nie wszystkie schematy podlegają raportowaniu. Te krajowe powinny zostać zgłoszone do KAS jedynie w przypadkach, gdy spełnione jest tzw. kryterium kwalifikowanego korzystającego. Takie wyłączenie nie ma jednak zastosowania do schematów transgranicznych. One podlegają zgłoszeniu niezależnie od wartości transakcji lub wielkości podatnika.

Bazując na naszym doświadczeniu, poniżej przedstawiamy listę przykładowych uzgodnień, które mogą zostać potencjalnie uznane za schemat podatkowy. Niemniej trzeba mieć na uwadze, iż sytuacja każdego podatnika jest indywidualna.

Uznanie konkretnej czynności za schemat podatkowy zawsze zależy od specyfiki okoliczności i wymaga szczegółowej analizy.

Podwyższenie kapitału zakładowego i przekazanie nadwyżki na kapitał zapasowy (agio)

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce to standardowe działanie dokonywane często w celu dokapitalizowania spółki. Co do zasady, nie jest to jednak rozwiązanie zmierzające do optymalizacji podatkowej. Czy w takim razie może być schematem?

Z reguły uzgodnienie to będzie spełniać ogólną cechę rozpoznawczą związaną ze znacznie ujednoliconą dokumentacją albo formą. Przygotowane dokumenty zwykle nie będą wymagać istotnych zmian w celu wdrożenia schematu u więcej niż jednego korzystającego. Pojawi się również korzyść podatkowa, ponieważ środki przekazane na kapitał zapasowy nie będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Kluczowe do rozstrzygnięcia, czy dojdzie do powstania schematu podatkowego, okaże się kryterium głównej korzyści. o ile nadwyżka jest przekazywana na kapitał zapasowy głównie w celu obniżenia zobowiązania w podatku PCC, to może to świadczyć o tym, iż kryterium głównej korzyści jest spełnione.

Wypłata dywidendy o wartości 30 mln zł objętej tzw. zwolnieniem dywidendowym

Wypłata zysku po zakończeniu roku obrotowego jest powszechnym działaniem w spółkach, które generują zysk i nie planują go dalej reinwestować. Działanie to w większości przypadków nie będzie czynnością optymalizacji podatkowej.

Uzgodnienie to może spełniać dwie inne szczególne cechy rozpoznawcze, które dotyczą:

• obowiązku płatnika podatku dochodowego do pobrania podatku przekraczającego w trakcie roku kalendarzowego kwotę 5 mln zł. Taka sytuacja ma miejsce, o ile w odniesieniu do wypłat należności wynikających lub oczekiwanych w związku z wykonaniem uzgodnienia nie miałyby zastosowania zwolnienia podatkowe lub adekwatne umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania;
• przychodów nierezydenta, które wynikają lub są oczekiwane w związku z wykonaniem uzgodnienia i w trakcie roku kalendarzowego przekraczają łącznie kwotę 25 mln zł.

Kwota wypłaty przekracza 25 mln zł, a jednocześnie potencjalny podatek, który byłby do pobrania przez płatnika przekracza 5 mln zł. Działanie to może więc stanowić schemat podatkowy.

Zawarcie umowy pożyczki z podmiotem powiązanym z zastosowaniem uproszczenia w zakresie cen transferowych „safe harbour”

Uzgodnienie to może spełniać szczególną cechę rozpoznawczą, polegającą na wykorzystaniu uproszczenia w stosowaniu przepisów związanych z ustalaniem cen transferowych, które wprowadzono jednostronnie w danym państwie. Takim uproszczeniem w Polsce jest między innymi instytucja „safe harbour”.

Powyższa cecha nie obejmuje uproszczeń wprowadzonych jednostronnie, które wynikają bezpośrednio z:

• wytycznych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw wielonarodowych oraz administracji podatkowych;
• innych międzynarodowych regulacji, wytycznych lub rekomendacji w zakresie cen transferowych.

Sprzedaż znaków towarowych lub sprzedaż know-how / bazy klientów

Uzgodnienie może spełniać szczególną cechę rozpoznawczą, o ile sprzedaż wartości niematerialnych spełnia wszystkie poniższe warunki:

• do przeniesienia dochodzi pomiędzy podmiotami powiązanymi;
• w momencie przenoszenia wartości niematerialne:
  • nie miały wiarygodnie określonej wartości porównywalnej;
  • nie miały prognozy przyszłych przepływów pieniężnych lub spodziewanych przychodów z tych wartości;
  • zostały wycenione zgodnie z założeniami, które obarczają je wysokim poziomem niepewności.

Warto dodać, iż pojęcie „wartości niematerialnych” jest szersze, niż to stosowane na gruncie prawa bilansowego.

Ulgi i zwolnienia podatkowe – gdy podatnik korzysta z nich w wyniku sztucznych działań

Co do zasady, korzystanie przez podatnika z ulg oraz zwolnień podatkowych (np. ulga badawczo-rozwojowa lub „Innovation Box”) nie powinno generować obowiązku raportowania schematów podatkowych.

Jednak gdy do korzystania z preferencji podatkowych dochodzi wskutek sztucznych działań, to takie transakcje mogą spełniać definicje schematu podatkowego i wymagać raportowania do Szefa KAS.

Przeniesienie aktywów do spółki powiązanej i spadek EBIT

Uzgodnienie może spełniać szczególną cechą rozpoznawczą, w ramach której dochodzi do przeniesienia funkcji, ryzyka lub aktywów, o ile przewidywany roczny wynik finansowy podmiotu przenoszącego (bądź podmiotów przenoszących) przed odsetkami i opodatkowaniem wynosi mniej niż 50% przewidywanego EBIT (przewidywania dotyczą sytuacji, w której przeniesienie nie zostałoby dokonane). Spadek musi nastąpić w trzyletnim okresie po wspomnianym przeniesieniu.

A zatem, jeżeli wskutek restrukturyzacji szacowany wpływ na EBIT przekroczy 50% przewidywanego rocznego wyniku finansowego, to cecha ta może zostać spełniona.

Dochody nierezydenta wynikające z uzgodnienia przekraczają łącznie kwotę 25 mln zł

Tego typu uzgodnienie może zostać uznane za schemat podatkowy, jeżeli spełnia pewne inne szczególne cechy rozpoznawcze. Mowa m.in. o cechach, które dotyczą:

• płatnika podatku dochodowego i jego obowiązku pobrania podatku przekraczającego 5 mln zł w trakcie roku kalendarzowego. Taki obowiązek zachodzi, o ile w odniesieniu do wypłat należności wynikających lub oczekiwanych w związku z wykonaniem uzgodnienia nie miałyby zastosowania adekwatne zwolnienia podatkowe lub umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania;
• przychodów nierezydenta, wynikających lub oczekiwanych w związku z wykonaniem uzgodnienia i przekraczających łącznie 25 mln zł w trakcie roku kalendarzowego.

Aby zweryfikować, czy na tej podstawie dochodzi do powstania schematu podatkowego, trzeba m.in. zsumować wszystkie dochody (przychody) wypłacane lub oczekiwane do uzyskania przez danego podatnika niebędącego rezydentem podatkowym w roku kalendarzowym bez względu na ich źródło powstania.

W ramach tej cechy sumowaniu podlegają jedynie dochody (przychody) nierezydenta, co do których w Polsce powstaje ograniczony obowiązek podatkowy. Cecha nie dotyczy więc transakcji towarowych.

***

Jeżeli mają Państwo wątpliwości w kwestii ustalenia obowiązku raportowania schematu podatkowego, to zachęcamy do kontaktu z naszymi ekspertami!