Krajowa Administracja Skarbowa coraz skuteczniej wykorzystuje swoje narzędzia do tropienia podatkowych nieprawidłowości. Dane z 2024 roku pokazują, iż urzędnicy nie tylko intensyfikują działania kontrolne, ale też wdrażają nowe rozwiązania, takie jak zakupy kontrolowane czy analiza danych z platform cyfrowych. Wszystko po to, by uszczelnić system podatkowy i zwiększyć wpływy do budżetu państwa.
Czynności sprawdzające na pierwszym planie
Podstawowym narzędziem KAS stały się tzw. czynności sprawdzające. To działania, które nie mają formalnego charakteru kontroli, ale pozwalają organom podatkowym weryfikować, czy podatnicy terminowo rozliczają się z fiskusem, składają poprawne deklaracje i nie ukrywają dochodów. W 2024 roku przeprowadzono niemal 2,5 miliona tego typu czynności, co stanowi ponad 99% wszystkich działań weryfikacyjnych.
Jak podkreślają eksperci, choć są one mniej inwazyjne niż klasyczne kontrole, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji – w tym wszczęcia formalnych postępowań. Organy podatkowe mogą w ich trakcie wezwać do wyjaśnień, żądać dokumentów, a zgromadzony materiał może trafić do akt przyszłej kontroli.
Zakupy kontrolowane i mandaty za paragony
KAS sięga również po bardziej bezpośrednie formy nadzoru. Jedną z nich są zakupy kontrolowane – w 2024 roku przeprowadzono ich prawie 60 tysięcy, co zaowocowało wystawieniem niemal 14 tysięcy mandatów na łączną kwotę przekraczającą 20 milionów złotych. Dodatkowe 14 tysięcy mandatów wystawiono w wyniku sprawdzenia wydawania paragonów.
Porównując te liczby do 2023 roku, widać wyraźny wzrost intensywności działań – zarówno pod względem liczby przeprowadzonych kontroli, jak i wartości nakładanych kar.
Nowe technologie na usługach fiskusa
Ministerstwo Finansów nie zwalnia tempa i zapowiada kolejne zmiany. Wśród nich najważniejsze miejsce zajmuje wdrożenie jednolitego systemu rozliczeń podatkowych oraz zwiększenie nacisku na wykrywanie niezarejestrowanej działalności gospodarczej. Pomocne mają być dane przekazywane przez platformy cyfrowe w ramach unijnej dyrektywy DAC7.
Dzięki tym informacjom, skarbówka zyska dostęp do szczegółowych danych o transakcjach realizowanych m.in. na platformach sprzedażowych, co znacznie ułatwi wykrywanie nieujawnionych źródeł dochodu.
Wyłudzenia VAT pod szczególnym nadzorem
Jednym z priorytetów KAS pozostaje walka z wyłudzeniami podatku VAT. W 2024 roku urzędnicy wykryli ponad 290 tysięcy fikcyjnych faktur na łączną kwotę przekraczającą 8,7 miliarda złotych. To znacznie więcej niż rok wcześniej, kiedy liczba takich faktur wyniosła ok. 125 tysięcy.
W ramach postępowań podatkowych i celno-skarbowych wykazano nieprawidłowości sięgające w sumie ponad 4 miliardów złotych. Do sądów trafiły akty oskarżenia wobec ponad 2300 osób, z czego 1400 zostało już skazanych.
Egzekucja należności i wpływy do budżetu
Efektywność działań fiskusa widać również w egzekucji należności. W 2024 roku KAS odzyskał ponad 9 miliardów złotych – prawie miliard więcej niż w roku poprzednim. Z samej egzekucji zaległości podatkowych pozyskano ponad 7,3 miliarda złotych, co przyczyniło się do zmniejszenia ogólnego zadłużenia podatników o blisko 3 miliardy złotych.
Do tego należy doliczyć wpływy z tzw. miękkiej egzekucji – upomnień, wezwań do zapłaty – które łącznie przyniosły fiskusowi ponad 21 miliardów złotych.
Akcyza i szara strefa pod lupą
Krajowa Administracja Skarbowa nie zapomina też o akcyzie. Szczególną uwagę poświęcono producentom płynów do e-papierosów oraz alkoholu. Skontrolowano oznaczenia banderolami, zlikwidowano nielegalne miejsca produkcji, a efektem była konfiskata ponad 46 tysięcy litrów alkoholu i zamknięcie 40 bimbrowni.
W obszarze wyrobów tytoniowych KAS ujawniła blisko 200 milionów nielegalnych papierosów i zlikwidowała 39 nielegalnych zakładów produkcyjnych.
Nowoczesne narzędzia i system e-Faktur
Przyszłość fiskusa rysuje się w cyfrowych barwach. Już w 2026 roku ma zostać wdrożony Krajowy System e-Faktur, który ma stanowić przełom w uszczelnianiu systemu podatkowego. Dzięki centralizacji danych o fakturach, możliwe będzie niemal natychmiastowe wychwytywanie podejrzanych transakcji.
Dane za 2024 rok pokazują jednoznacznie – Krajowa Administracja Skarbowa nie zwalnia tempa. Wzrost liczby kontroli, rozwój cyfrowych narzędzi i intensywne działania wobec szarej strefy przekładają się na wyższe wpływy do budżetu i większe poczucie sprawiedliwości wśród uczciwych podatników. Dla przedsiębiorców oznacza to jedno – większą konieczność dbałości o formalności i zgodność z przepisami.
