Skarga na czynności komornika stanowi podstawowy środek ochronny dla obu stron postępowania egzekucyjnego, czyli dla wierzycieli oraz dłużników. Ci w ramach tej procedury posiadają szereg bardzo konkretnych, uregulowanych przez obowiązujące prawo uprawnień. jeżeli którekolwiek z nich zostaną naruszone przez komornika, należy zgłosić to poprzez wniesienie skargi. W jakich okolicznościach można to zrobić? Na jakich zasadach? Które zachowania komornika powinny budzić wątpliwość? Jakie elementy należy zawrzeć w skardze?
Czym jest egzekucja komornicza?
Egzekucja komornicza to proces prawny mający na celu przymusowe wyegzekwowanie należności od dłużnika na rzecz wierzyciela, gdy ten nie spłaca swoich zobowiązań dobrowolnie. Procedura ta jest prowadzona przez komornika sądowego, który działa na podstawie tytułu wykonawczego, takiego jak wyrok sądu opatrzony klauzulą wykonalności. Egzekucja może obejmować różne formy, takie jak zajęcie wynagrodzenia za pracę, rachunku bankowego, nieruchomości czy ruchomości. Cały proces jest regulowany przepisami Kodeksu postępowania cywilnego, a celem jest zaspokojenie roszczeń wierzyciela w granicach określonych przez prawo.
Przebieg egzekucji komorniczej
Do rozpoczęcia egzekucji komorniczej niezbędne jest wydanie przez sąd tzw. tytułu egzekucyjnego. To na przykład wyrok lub nakaz zapłaty, jakie wierzyciel otrzymuje po zakończeniu postępowania sądowego przeciwko dłużnikowi. Dopiero po tym możliwe staje się złożenie wniosku o nadanie tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności. Gdy wierzyciel uzyska takowy, może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego do komornika działającego przy odpowiednim sądzie rejonowym. Na tym etapie do wykonania swoich obowiązków przystępuje komornik. Informuje on dłużnika o rozpoczęciu egzekucji komorniczej w formie pisemnej (listem poleconym), ewentualnie osobiście (choć w ostatnim czasie taka forma przekazania informacji o wszczęciu egzekucji jest rzadka).
Wbrew pozorom oraz powielanym powszechnie mitom, komornik nie wchodzi od razu do domu dłużnika i nie zajmuje zastanych dóbr o wysokiej wartości. Na początkowym etapie egzekucja jest często prowadzona na odległość. Jej istotny element stanowi ustalenie majątku dłużnika. Ten ostatni ma obowiązek pisemne i precyzyjnie określić, co wchodzi w skład dóbr będących jego własnością. Dłużnik nie może się uchylić od tej czynności. Nie powinien też ukrywać poszczególnych części majątku, gdyż naraża się na bardzo surową karę finansową. W zależności od indywidualnych uwarunkowań danej sprawy, egzekucja komornicza może przybrać różną formę. jeżeli kooperacja dłużnika z komornikiem układa się wzorcowo, może okazać się, iż do jej zakończenia nie będzie konieczne wejście funkcjonariusza do domu dłużnika. Wizyta komornicza to tak naprawdę ostateczność, która ma miejsce w sytuacji, gdy dłużnik uchyla się od współpracy i kontaktu.
Co może, a czego nie może zająć komornik?
Komornik ma prawo zająć nieruchomości należące do dłużnika, ruchomości, takie jak np. samochód, wynagrodzenie za wykonywaną pracę, rachunek bankowy wraz ze zgromadzonymi na nim środkami pieniężnymi, emeryturę, rentę, udziały w spółce, akcje.
Jednocześnie komornik musi działać w taki sposób, by nie pozbawić dłużnika środków do życia. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie może on zająć świadczeń alimentacyjnych, świadczenia rodzinnego, tzw. 800+, dodatków rodzinnych, pielęgnacyjnych i porodowych, świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, a także wszelkich przedmiotów, które służą dłużnikowi do wykonywania pracy zarobkowej.
Oczywiście opisane powyżej uprawnienia komornika, a także proces przebiegu egzekucji komorniczej, przedstawiono w dużym uproszczeniu. W rzeczywistości proces zajęcia poszczególnych dóbr dłużnika bywa o wiele bardziej złożony i skomplikowany, a stopień jego zawiłości zależy od indywidualnych niuansów każdego przypadku.
Kiedy można złożyć skargę na czynności komornika?
Zarówno dłużnik, jak i wierzyciel, są w procesie egzekucji komorniczej chronieni odpowiednimi prawami i w ramach tego procederu przysługują im określone uprawnienia. o ile jakakolwiek ze stron będzie mieć zastrzeżenia do postawy komornika przeprowadzającego egzekucję, może złożyć specjalną skargę.
Instytucję skargi na czynności komornika definiuje art. 767 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z jego zapisami, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, skargę taką składa się do sądu rejonowego na konkretne czynności komornika prowadzącego egzekucję bądź na zaniechanie pewnych czynności ze strony tego funkcjonariusza publicznego.
Inaczej rzecz ujmując – skargę składa się w momencie, gdy komornik nie wykonuje swoich obowiązków lub przekracza swoje uprawnienia.
Skargę na czynność komornika ma prawo złożyć strona postępowania egzekucyjnego lub inna osoba, której prawa zostały przez daną czynność zagrożone lub naruszone. Tego rodzaju zażalenie należy złożyć do sądu rejonowego, przy którym dany komornik pełni swój urząd. Co ważne – przekłada się ją za pośrednictwem komornika, co do pracy którego ma się zastrzeżenia. Taka procedura sprawia, iż urzędnik może rozpatrzyć i uznać skargę, co znacząco przyspieszy rozwiązanie problemu. W każdym innym przypadku sprawa zostaje skierowana do sądu.
Co powinna zawierać skarga na czynności komornika?
Skarga na czynności komornika powinna spełniać wymogi formalne typowe dla pisma procesowego. Podstawą jest więc oznaczenie daty sporządzenia dokumentu, wskazanie nadawcy i odbiorcy, określenie stron sporu i wskazanie sygnatury akt sprawy. Pismo warto odpowiednio zatytułować. Następnie niezbędne jest przedstawienie i opisanie zaskarżonej czynności komorniczej lub wskazanie zaniechania obowiązków urzędnika. Ważne, by w skardze zawrzeć wniosek o zmianę, uchylenie lub dokonanie danej czynności. Wskazane jest również dodanie do tej prośby uzasadnienia.
Skarga może zostać wniesiona na urzędowym formularzu, który komornik doręcza dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej. Dokument ten dostępny jest również w Internecie i w każdym sądzie rejonowym. W każdym przypadku opłata sądowa za złożenie skargi wynosi 50 zł.
Skarga na czynności komornicze – terminy
Skargę należy wnieść w terminie siedmiu dni od dnia:
- dokonania czynności, gdy strona lub osoba, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone, była przy czynności obecna lub była o jej terminie zawiadomiona;
- zawiadomienia o dokonaniu czynności strony lub osoby, której prawo zostało przez czynność komornika naruszone bądź zagrożone;
- powzięcia wiadomości przez skarżącego o dokonanej czynności, jeżeli nie był o niej zawiadomiony;
- w którym skarżący dowiedział się, iż czynność miała być dokonana przez komornika, a nie została wykonana.
Co dzieje się po wniesieniu skargi?
Komornik, który otrzymał skargę, ma trzy dni na sporządzenie uzasadnienia zaskarżonej czynności lub jej zaniechania (o ile nie zrobił tego wcześniej). o ile urzędnik uwzględni skargę, wówczas sprawa jest rozwiązywana polubownie. Komornik zawiadamia skarżącego i zainteresowanych o podjętej decyzji i wdraża w życie rozwiązanie, o jakie wnioskowano w złożonej skardze.
W każdym innym przypadku sprawa trafia do sądu. Ten ostatni ma siedem dni na rozpatrzenie skargi. Ewentualne braki formalne należy uzupełnić w ciągu tygodnia. Sąd może uwzględnić skargę, co będzie skutkować obciążeniem komornika kosztami postępowania, które wyniknęło ze względu na niedopełnienie przez niego zawodowych obowiązków. Na dodatek sąd zadecyduje o obowiązku zmiany, uchylenia lub dokonania danej czynności, co do której były zastrzeżenia. jeżeli natomiast skarga będzie w ocenie sądu bezzasadna – zostanie oddalona.
Skarga na czynności komornika – profesjonalna pomoc prawna
W przypadku zgłoszenia skargi na czynności komornika, warto dokładnie wiedzieć, jakie obowiązki i prawa posiada tego rodzaju funkcjonariusz publiczny. W razie jakichkolwiek wątpliwości co do tego, w jaki sposób przeprowadza egzekucję komorniczą, warto zgłosić się po pomoc prawną. Ta może okazać się przydatna również na etapie konstruowania skargi.
Kompleksowe wsparcie na tym (i nie tylko) gruncie zapewnia nasza Kancelaria. Zachęcamy do kontaktu.
71 737 37 22
Radca prawny Wrocław