Standard WCAG 2.1 – czym są Web Content Accessibility Guidelines?

Spis treści

Czytasz teraz:

Standard WCAG 2.1 – czym są Web Content Accessibility Guidelines?

• Czym jest standard WCAG 2.1 i dlaczego jest tak ważny?
• Zasady WCAG 2.1 – filary dostępności cyfrowej
• Co się zmieniło w WCAG 2.1 względem WCAG 2.0?
• Wymogi prawne i kary za brak zgodności z WCAG 2.1
• Jak wdrożyć WCAG 2.1 w praktyce? Sprawdzone rozwiązania i dobre praktyki
• WCAG 2.1 w e-commerce – korzyści i przykłady wdrożeń
• Ciekawostki i najnowsze trendy w dostępności cyfrowej
• Podsumowanie i następne kroki – jak zadbać o dostępność w swoim biznesie?

Zamknij

Współpraca partnerska

Wyobraź sobie, iż odwiedzasz stronę internetową, na której wszystko jest intuicyjne, czytelne i dostępne – niezależnie od tego, czy korzystasz z myszki, klawiatury, czy czytnika ekranu. Nie musisz się zastanawiać, jak coś znaleźć lub czy dasz radę zrealizować swój cel – po prostu możesz korzystać z serwisu bez barier. Tak właśnie powinna wyglądać nowoczesna strona.

Dostępność cyfrowa przestała być niszowym tematem dla specjalistów. Dziś to fundament nowoczesnego biznesu i obowiązek prawny, którego nie można ignorować. W centrum tej rewolucji znajduje się standard WCAG 2.1 – najważniejszy zbiór wytycznych dotyczących tworzenia dostępnych stron i aplikacji. jeżeli prowadzisz biznes w internecie, ten temat dotyczy Cię bezpośrednio. Nieznajomość zasad może prowadzić do poważnych konsekwencji, ale ich wdrożenie to ogromna szansa na rozwój. Potraktuj ten artykuł jako mapę, która przeprowadzi Cię przez świat dostępności – bez strachu, za to z konkretnymi wskazówkami.

Czym jest standard WCAG 2.1 i dlaczego jest tak ważny?

Web Content Accessibility Guidelines (WCAG), czyli Wytyczne dotyczące Dostępności Treści Internetowych, to międzynarodowy standard tworzony przez organizację World Wide Web Consortium (W3C). Mówiąc prościej, to zbiór zasad i rekomendacji, które pomagają tworzyć strony internetowe, z których może korzystać każdy – bez względu na ograniczenia.

(Dalszą część artykułu znajdziesz pod formularzem)

WCAG to taka cyfrowa architektura bez barier. Jej celem jest usunięcie przeszkód, które uniemożliwiają lub utrudniają korzystanie z internetu osobom:

• Z niepełnosprawnościami wzroku: niewidomym, niedowidzącym, nieodróżniającym kolorów.
• Z niepełnosprawnościami słuchu: niesłyszącym i niedosłyszącym.
• Z ograniczeniami ruchowymi: mającym trudności z używaniem myszki czy klawiatury.
• Z zaburzeniami poznawczymi i neurologicznymi: np. z dysleksją, problemami z koncentracją.

Ale to nie wszystko! Zasady WCAG przynoszą korzyści także seniorom, użytkownikom urządzeń mobilnych, osobom korzystającym z wolniejszego internetu czy każdemu z nas, kto w danej chwili ma ograniczone możliwości (np. próbując obsłużyć telefon jedną ręką, niosąc zakupy).

Zasady WCAG 2.1 – filary dostępności cyfrowej

Cały standard WCAG opiera się na czterech fundamentalnych zasadach. Pomyśl o nich jak o filarach, na których opiera się cały budynek dostępnego internetu. Każda treść na Twojej stronie musi być:

1. Postrzegalna (Perceivable): Użytkownicy muszą być w stanie dostrzec informacje dzięki dostępnych im zmysłów. Oznacza to, iż treść nie może być niewidoczna dla wszystkich ich zmysłów.
   • Przykład praktyczny: Dodawanie tekstów alternatywnych (atrybut alt) do obrazków, aby czytniki ekranu mogły je opisać osobom niewidomym. Zapewnienie odpowiedniego kontrastu między tekstem a tłem.
2. Funkcjonalna (Operable): Wszystkie komponenty interfejsu i nawigacja muszą być możliwe do obsłużenia. Użytkownik musi móc wejść w interakcję ze wszystkimi elementami.
   • Przykład praktyczny: Możliwość nawigowania po całej stronie wyłącznie dzięki klawiatury. Brak „pułapek na klawiaturę”, czyli miejsc, z których nie da się wyjść bez użycia myszki.
3. Zrozumiała (Understandable): Informacje oraz obsługa interfejsu muszą być zrozumiałe dla użytkownika. Treść i funkcjonalność nie mogą wykraczać poza jego zdolności pojmowania.
   • Przykład praktyczny: Używanie prostego i jasnego języka. Spójna nawigacja na wszystkich podstronach. Czytelne komunikaty o błędach w formularzach, które wskazują, co i jak należy poprawić.
4. Solidna (Robust): Treści muszą być solidnie zaimplementowane, aby mogły być poprawnie interpretowane przez szeroką gamę programów użytkownika, w tym technologie wspomagające (np. czytniki ekranu).
   • Przykład praktyczny: Stosowanie czystego, zgodnego ze standardami kodu HTML. Poprawne używanie znaczników do definiowania nagłówków, list czy tabel.

Co się zmieniło w WCAG 2.1 względem WCAG 2.0?

Czujesz niepewność na myśl o kolejnej aktualizacji? Spokojnie, WCAG 2.1 to ewolucja, a nie rewolucja. Standard ten bazuje na solidnych fundamentach wersji 2.0 i rozszerza je o 17 kryteriów sukcesu. Zmiany te odpowiadają na rozwój technologii i lepiej adresują potrzeby konkretnych grup użytkowników. Najważniejsze nowości dotyczą:

• Dostępności mobilnej: Ułatwienia w obsłudze interfejsów na małych ekranach dotykowych (np. brak blokady orientacji ekranu, odpowiednie odstępy między klikalnymi elementami).
• Osób słabowidzących: Lepsze możliwości powiększania tekstu bez utraty funkcjonalności strony oraz wyższe wymagania dotyczące kontrastu dla elementów graficznych.
• Osób z zaburzeniami poznawczymi: Kryteria ułatwiające obsługę interfejsów, np. poprzez możliwość wyłączenia animacji uruchamianych przez interakcję.

Aktualizacja do WCAG 2.1 jest kluczowa, ponieważ świat stał się mobilny. Ignorowanie potrzeb użytkowników telefonów i tabletów to prosta droga do utraty klientów.

Wymogi prawne i kary za brak zgodności z WCAG 2.1

Przejdźmy do konkretów, które często budzą najwięcej obaw. W Polsce i Unii Europejskiej dostępność cyfrowa jest regulowana prawnie. Kluczowym aktem jest Ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, która nakłada obowiązek zgodności z WCAG 2.1 na sektor publiczny.

Jednak biznes prywatny również jest w zasięgu tych regulacji, głównie za sprawą Europejskiego Aktu o Dostępności (European Accessibility Act). Dyrektywa ta obejmie od 2025 roku najważniejsze produkty i usługi, w tym e-commerce, usługi bankowe, e-booki czy komputery.

Brak zgodności z WCAG to nie tylko ryzyko kar finansowych (nawet do kilkudziesięciu tysięcy złotych), ale także:

• Utrata klientów: Wykluczasz choćby 15-20% populacji, która może mieć trudności z korzystaniem z Twojej strony.
• Negatywny PR: Informacje o niedostępnych serwisach gwałtownie rozchodzą się w sieci, niszcząc reputację marki.
• Przewaga dla konkurencji: jeżeli Twoja strona jest niedostępna, klienci bez wahania pójdą tam, gdzie zostaną obsłużeni bez problemów.

Zgodność z WCAG to nie koszt, a inwestycja w przewagę konkurencyjną i budowanie wizerunku marki otwartej na wszystkich.

Jak wdrożyć WCAG 2.1 w praktyce? Sprawdzone rozwiązania i dobre praktyki

Chcesz zacząć działać, ale nie wiesz, od czego? Oto uproszczony plan działania:

1. Audyt dostępności: Pierwszy krok to diagnoza. Zleć profesjonalny audyt WCAG, który wskaże wszystkie błędy i obszary do poprawy. Możesz też zacząć od samodzielnej oceny dzięki darmowych narzędzi.
2. Planowanie i priorytetyzacja: Na podstawie audytu stwórz plan naprawczy. Skup się najpierw na najpoważniejszych barierach, które całkowicie uniemożliwiają korzystanie z serwisu.
3. Wdrożenie zmian: Poprawiaj błędy we współpracy z programistami i projektantami UX. Pamiętaj o dostępności na każdym etapie tworzenia nowych funkcji.
4. Testy z użytkownikami: Najlepszym sposobem na weryfikację dostępności jest zaangażowanie w testy osób z niepełnosprawnościami. Ich perspektywa jest bezcenna.

Narzędzia, które Ci pomogą:

• WAVE (Web Accessibility Evaluation Tool): Proste rozszerzenie do przeglądarki, które wizualizuje błędy dostępności na stronie.
• axe DevTools: Bardziej zaawansowane narzędzie dla deweloperów, które integruje się z narzędziami programistycznymi przeglądarki.
• Lighthouse (w Google Chrome): Wbudowane narzędzie, które oprócz wydajności i SEO, ocenia też podstawową dostępność.

WCAG 2.1 w e-commerce – korzyści i przykłady wdrożeń

Dostępny sklep internetowy to sklep, który sprzedaje więcej. To prosta zależność. Kiedy proces zakupowy jest łatwy do przejścia dla wszystkich – od wyboru produktu, przez wypełnienie formularza, po dokonanie płatności – konwersja rośnie.

Korzyści z wdrożenia WCAG w e-commerce:

• Zwiększenie zasięgu: Docierasz do szerszej grupy klientów, w tym seniorów i osób z niepełnosprawnościami, którzy dysponują znaczną siłą nabywczą.
• Poprawa SEO: Wiele praktyk dostępności (np. poprawna struktura nagłówków, teksty alternatywne) pokrywa się z dobrymi praktykami SEO.
• Wzrost lojalności: Klienci, którzy mieli pozytywne doświadczenia, chętniej wracają i polecają Twój sklep innym.

Firmy takie jak OLX czy Allegro od lat inwestują w dostępność, wiedząc, iż to się po prostu opłaca. Dostępny interfejs to lepsze doświadczenie dla wszystkich, co bezpośrednio przekłada się na wyniki finansowe.

Ciekawostki i najnowsze trendy w dostępności cyfrowej

Świat dostępności nieustannie się rozwija. Co nas czeka w przyszłości?

• WCAG 3.0 (nazwa kodowa „Silver”): realizowane są prace nad nową generacją standardu, która ma być jeszcze bardziej elastyczna i skupiona na realnych doświadczeniach użytkowników, a nie tylko na technicznej zgodności.
• Sztuczna inteligencja (AI): AI już teraz pomaga w automatycznym generowaniu tekstów alternatywnych czy transkrypcji, choć wciąż wymaga ludzkiego nadzoru. W przyszłości jej rola będzie jeszcze większa.
• Dostępność głosowa: Rosnąca popularność asystentów głosowych tworzy nowe wyzwania i możliwości w projektowaniu interfejsów, z których można korzystać bez użycia rąk i wzroku.

Podsumowanie i następne kroki – jak zadbać o dostępność w swoim biznesie?

Dotarliśmy do końca naszej podróży po standardzie WCAG 2.1. Mam nadzieję, iż widzisz już, iż dostępność cyfrowa to nie jest skomplikowany problem, ale ogromna szansa. To inwestycja w lepszy UX, szerszy zasięg rynkowy, zgodność z prawem i pozytywny wizerunek Twojej marki.

Nie musisz robić wszystkiego od razu. Zacznij od małych kroków. Zrozumienie zasad to pierwszy z nich, a właśnie go wykonałeś. Co dalej? Sprawdź, czy Twoja strona spełnia wymogi WCAG 2.1! Skontaktuj się z IDEACTO, aby przeprowadzić profesjonalny audyt dostępności. Eksperci pokażą Ci, gdzie leżą największe wyzwania i jak je pokonać, otwierając Twój biznes na zupełnie nowych klientów.

___________________

Autorka: Julia Zakrocka

Ekspertka dostępności cyfrowej, UX Designer IDEACTO

Projektantka dostępnych produktów cyfrowych z niepełnosprawnością, facylitatorka i ilustratorka. Współprowadząca zajęcia z Dostępności Cyfrowej na studiach podyplomowych na Uniwersytecie SWPS we Wrocławiu. Ukończyła z wyróżnieniem studia licencjackich na kierunku Grafika ze specjalizacją w komunikacji wizualnej na Uniwersytecie SWPS. Członkini inicjatywy Accessibility Meetup Poznań,
która przybliża temat dostępności cyfrowej w biznesie. W duchu „nic o nas bez nas” tworzy inkluzywne produkty biorąc pod uwagę potrzeby osób z niepełnosprawnościami, neuroróżnorodnością i innych mniejszości społecznych. Wspiera osoby z niepełnosprawnościami poprzez działania w social media, kampaniach społecznych, takich jak „Nic co ludzkie nie jest nam obce” Fundacji Avalon. Bohaterka artykułów w Wysokich Obcasach i Miesięczniku Znak. Udziela się ekspercko na konferencjach branżowych np.: Konferencja I Design, czy Konferencja Sensorycznie i na Serio.