- Rozporządzenie doprecyzowuje wysokość świadczeń kompensacyjnych oraz zasady ich przyznawania.
- Nowe regulacje obowiązują od 18.6.2024 r.
Czym jest Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych?
Jak wynika z art. 67zi ust. 1 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 581; dalej: PrPacjRPPU), Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych (dalej: Fundusz) to państwowy fundusz celowy tworzony w celu wypłacania świadczeń kompensacyjnych w przypadku wystąpienia zdarzeń medycznych.
Zgodnie z przepisami PrPacjRPPU chodzi więc o zaistniałe w trakcie udzielania lub w efekcie udzielania bądź zaniechania udzielania świadczenia zdrowotnego:
a) zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym;
b) uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta, albo
c) śmierć pacjenta
– którego z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć w przypadku udzielenia świadczenia zdrowotnego zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo zastosowania innej dostępnej metody diagnostycznej lub leczniczej, chyba iż doszło do dających się przewidzieć normalnych następstw zastosowania metody, na którą pacjent wyraził świadomą zgodę.
Dysponentem Funduszu jest Rzecznik Praw Pacjenta.
Skąd pochodzą przychody Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Jak wskazuje PrPacjRPPU, przychody Funduszu pochodzą z:
- odpisu, o którym mowa w art. 97 ust. 3i ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146; dalej: ŚOZŚrPubU);
- opłat, o których mowa w art. 67t ust. 4 i art. 67ze ust. 2 PrPacjRPPU;
- odsetek od zgromadzonych środków;
- zwiększenia odpisu, o którym mowa w art. 97 ust. 3j ŚOZŚrPubU;
- innych źródeł, w szczególności ze spadków, zapisów i darowizn.
W jaki sposób ustala się wysokość świadczenia kompensacyjnego?
Zgodnie z art. 67s ust. 4 PrPacjRPPU, przy ustalaniu wysokości świadczenia kompensacyjnego uwzględnia się w przypadku:
- zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym – charakter następstw zdrowotnych oraz stopień dolegliwości wynikających z zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, w tym w zakresie uciążliwości leczenia, uszczerbku na zdrowiu oraz pogorszenia jakości życia;
- uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – charakter następstw zdrowotnych oraz stopień dolegliwości wynikających ze zdarzenia medycznego, w tym w zakresie uciążliwości leczenia, uszczerbku na zdrowiu oraz pogorszenia jakości życia;
- śmierci pacjenta – pozostawanie w związku małżeńskim w chwili śmierci pacjenta, pokrewieństwo, pozostawanie w stosunku przysposobienia, pozostawanie we wspólnym pożyciu oraz wiek osoby, o której mowa w art. 67r ust. 2 PrPacjRPPU, i wiek zmarłego pacjenta.
Wysokość świadczenia kompensacyjnego ustala Rzecznik Praw Pacjenta, jako organ prowadzący postępowanie w tych sprawach.
Jaka jest wysokość świadczenia kompensacyjnego?
Jak wskazuje PrPacjRPPU, wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu jednego zdarzenia medycznego w odniesieniu do jednego wnioskodawcy wynosi w przypadku:
- zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym – od 2.000 zł do 200.000 zł;
- uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – od 2.000 zł do 200.000 zł;
- śmierci pacjenta – od 20.000 zł do 100.000 zł.
Co składa się na wysokość świadczenia kompensacyjnego?
Zgodnie z §1 WysŚwiadKompR, na wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym albo uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia składa się suma kwot odpowiadających charakterowi następstw zdrowotnych oraz stopniowi dolegliwości w zakresie:
- uszczerbku na zdrowiu;
- uciążliwości leczenia;
- pogorszenia jakości życia.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w zakresie uszczerbku na zdrowiu?
W § 2 ust. 1 WysŚwiadKompR wskazano 77 rodzajów uszczerbku na zdrowiu wraz z wysokością świadczenia kompensacyjnego, w tym:
Uszczerbek na zdrowiu | Wysokość świadczenia kompensacyjnego w zł |
Całkowita utrata ręki | 40.000 |
Całkowita utrata wzroku w obojgu oczach | 100.000 |
Utrata zęba | 2.000 za każdy ząb, łącznie nie więcej niż 20.000 |
Zawał serca | 30.000 |
Zakażenie wirusem HIV | 70.000 |
Zgodnie z WysŚwiadKompR, wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku różnych uszczerbków na zdrowiu podlega zsumowaniu.
Co istotne, wysokość świadczenia kompensacyjnego w zakresie uszczerbku na zdrowiu nie może być wyższa niż 150.000 zł.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w zakresie uciążliwości leczenia?
Na gruncie WysŚwiadKompR wyróżniono 13 przypadków uciążliwości leczenia (§3 ust. 1 WysŚwiadKompR), w tym:
Uciążliwość leczenia | Wysokość świadczenia kompensacyjnego w zł |
Zabieg operacyjny w znieczuleniu przewodowym, dożylnym, zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym | 10.000 |
Inna niż zabieg operacyjny metoda leczenia lub diagnostyki stwarzająca podwyższone ryzyko | 5.000 |
Zabieg operacyjny w znieczuleniu ogólnym | 15.000 |
Przeszczepienie serca, płuca, wątroby, trzustki lub nerki | 40.000 |
Prowadzenie terapii dializoterapii | 25.000 |
Jak wynika z WysŚwiadKompR, wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku różnych rodzajów uciążliwości leczenia podlega zsumowaniu.
Wysokość świadczenia kompensacyjnego w zakresie uciążliwości leczenia nie może być wyższa niż 75.000 zł.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w zakresie pogorszenia jakości życia?
W § 4 ust. 1 WysŚwiadKompR wskazano 9 przypadków pogorszenia jakości życia wraz z wysokością świadczenia kompensacyjnego, w tym:
Czynnik pogorszenia jakości życia | Wysokość świadczenia kompensacyjnego w zł |
Niezdolność do samodzielnej egzystencji | 40.000 |
Ubezwłasnowolnienie całkowite | 20.000 |
Utrata możliwości posiadania dzieci:
1) wiek poniżej 40 lat; 2) wiek 40–50 lat |
1) 40.000; 2) 15.000 |
Istotne ograniczenie możliwości pełnienia ról społecznych lub rodzinnych | 12.000 |
Inne znaczące pogorszenie jakości życia:
1) długotrwałe; 2) stałe |
1) 5.000; 2) 8.000 |
Zgodnie z WysŚwiadKompR, wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku różnych czynników pogorszenia jakości życia podlega zsumowaniu.
Co istotne, wysokość świadczenia kompensacyjnego w zakresie uszczerbku na zdrowiu nie może być wyższa niż 75.000 zł.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w przypadku śmierci pacjenta?
WysŚwiadKompR różnicuje wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku śmierci pacjenta w zależności od osoby uprawnionej do złożenia wniosku o jego przyznanie oraz wieku zmarłego.
Osoba uprawniona do złożenia wniosku o przyznanie świadczenia kompensacyjnego | Wiek zmarłego | ||||
poniżej 18 lat | 18-24 lata | 25-45 lat | 46-65 lat | powyżej 65 lat | |
Dziecko własne, dziecko przysposobione – w wieku poniżej 18 lat | 100.000 zł | 90.000 zł | 80.000 zł | 70.000 zł | |
Dziecko własne, dziecko przysposobione – w wieku od 18 lat | – | 70.000 zł | 60.000 zł | 50.000 zł | |
Rodzic, osoba przysposabiająca | 100.000 zł | 90.000 zł | 70.000 zł | 50.000 zł | 20.000 zł |
Małżonek niepozostający w separacji, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu | 90.000 zł | 80.000 zł | 70.000 zł | 45.000 zł |
Etap legislacyjny
WysŚwiadKompR weszło w życie 18.6.2024 r.