System jakości i bezpieczeństwa w opiece zdrowotnej

2 miesięcy temu

Przepisy JakośćOpZdrU stanowią podstawę wprowadzenia systemu jakości opieki zdrowotnej obejmującego autoryzację, akredytację oraz rejestry medyczne.
Podmioty wykonujące działalność leczniczą są obowiązane do utworzenia wewnętrznego systemu do 30.6.2024 r.

Zakres przedmiotowy ustawy

JakośćOpZdrU określa zasady funkcjonowania systemu jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta.

Jak wynika z art. 3 JakośćOpZdrU, na system jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta składają się autoryzacja, wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem, akredytacja oraz rejestry medyczne w rozumieniu odrębnych przepisów.

Kryterium jakości w opiece zdrowotnej

Zgodnie z art. 4 JakośćOpZdrU, jakość w opiece zdrowotnej jest mierzona z wykorzystaniem wskaźników jakości opieki zdrowotnej mieszczących się w zakresie obszarów:

klinicznego – rozumianego jako zestaw wskaźników odnoszących się do poziomu i efektów realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej, opisywanych przez określone parametry;
konsumenckiego – rozumianego jako wyniki badań opinii pacjentów o organizacji procesu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej;
zarządczego – rozumianego jako zestaw wskaźników odnoszących się do efektywności wykorzystania zasobów oraz wdrożenia systemów zarządzania, opisywanych przez określone parametry.

Wewnętrzny system

Obowiązek posiadania wewnętrznego systemu spoczywa na podmiocie wykonującym działalność leczniczą w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia (art. 18 ust. 1 JakośćOpZdrU) na zasadach określonych w ustawie z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146; dalej: ŚOZŚrPubU).

Wewnętrzny system składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, w celu zapobieżenia wystąpieniu zdarzeń niepożądanych.

Zgodnie z art. 18 ust. 2 JakośćOpZdrU, prowadzenie wewnętrznego systemu przez podmiot wykonujący działalność leczniczą polega na wdrożeniu, utrzymaniu i usprawnianiu tego systemu na podstawie oceny jego skuteczności oraz wyników badań opinii i doświadczeń pacjentów.

Przepisy JakośćOpZdrU wskazują, iż podmiot wykonujący działalność leczniczą w ramach wewnętrznego systemu:

wdraża rozwiązania służące identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych i zarządzaniu tym ryzykiem w ramach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
identyfikuje obszary priorytetowe dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
określa kryteria i metody potrzebne do zapewnienia skutecznego nadzoru nad jakością i bezpieczeństwem udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
okresowo monitoruje i ocenia jakość i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
monitoruje zdarzenia niepożądane;
zapewnia dostęp do szkolenia służącego uzyskaniu i podnoszeniu kompetencji personelu w zakresie jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń;
prowadzi badania opinii i doświadczeń pacjentów na podstawie ankiety.

Osoba odpowiedzialna za prowadzenie wewnętrznego systemu

Art. 19 ust. 1 JakośćOpZdrU określa, iż osobą odpowiedzialną za prowadzenie wewnętrznego systemu jest kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 2 ustawy z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 799; dalej: DziałLeczU). Chodzi więc o działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne, jak i działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne.

Wśród zadań osoby odpowiedzialnej wyróżnia się:

przeprowadzanie analizy przyczyn źródłowych zdarzenia niepożądanego;
zapewnianie zasobów i informacji niezbędnych do adekwatnego monitorowania jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej;
opracowywanie dokumentów określających zasady, procedury, metody oraz opisy stanowisk pracy.

Utworzenie wewnętrznego systemu

Zgodnie z art. 61 JakośćOpZdrU, podmiot wykonujący działalność leczniczą, o którym mowa w art. 18 JakośćOpZdrU, jest obowiązany do utworzenia wewnętrznego systemu do 30.6.2024 r.

JakośćOpZdrU nie określa sankcji za niewdrożenie wewnętrznego systemu w terminie. Wskazuje jedynie, iż odpowiedzialnym za jego prowadzenie jest kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą, nie precyzuje jednak, z czym wiąże się ta odpowiedzialność.