System Państwowego Ratownictwa Medycznego na nowych zasadach

4 godzin temu

Zmiany w systemie Państwowego Ratownictwa Medycznego mają na celu jego usprawnienie, uszczelnienie i lepsze wynagradzanie kadry medycznej.
Wraz ze zmianą ustawy, konieczna jest zmiana aktów wykonawczych, projekt zmian jest już są dostępny, mimo nieobowiązywania jeszcze samej ustawy nowelizującej.

Zmiany w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym

Obecnie zakończyły się prace nad ustawą z 24.4.2025 r. o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy: 1058). Ustawa oczekuje na podpis Prezydenta, ogłoszenie w Dzienniku Ustaw i oczywiście – wejście w życie.

Zmiany dotyczyły następujących obszarów:

zróżnicowanie rodzajów zespołów ratownictwa medycznego pod kątem liczebności (2 i 3 osobowe składy) i wprowadzenie motocyklowych jednostek ratunkowych,
planowanie liczby szpitalnych oddziałów ratunkowych, zespołów ratownictwa medycznego, dyspozytorni medycznych,
wymagania co do kwalifikacji lekarzy i pielęgniarek systemu,
wypłata dodatków za pracę osób wykonujących zawód medyczny w zespołach ratownictwa medycznego.

Pierwsze dwa obszary wywołały także potrzebę zmian w art. 21 PRatowMedU, na podstawie którego wojewoda tworzy wojewódzkie plany działania systemu.

W oparciu o art. 21 ust. 17 PRatowMedU, zostało wydane rozporządzenie Ministra Zdrowia z 8.11.2018 r. w sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1060). Nie może jednak ono dalej pozostawać w mocy, ponieważ nowelizacja obejmuje także wymienioną powyżej delegację ustawową.

Motocyklowe jednostki ratunkowe

Motocyklowe jednostki ratunkowe, to nowy rodzaj podstawowych zespołów ratownictwa medycznego. W ich skład wchodzić będzie co najmniej jedna osoba uprawniona do wykonywania medycznych czynności ratunkowych będąca lekarzem systemu, pielęgniarką systemu lub ratownikiem medycznym.

Jednostka motocyklowa może działać w okresie od 1 maja do 30 września w roku kalendarzowym i nie przekraczać 12 godzin w ciągu doby. Przyjęto, iż na każde rozpoczęte 400 000 mieszkańców w województwie przypada nie więcej niż jedna motocyklowa jednostka ratunkowa.

Jednostki motocyklowe mają sprawdzić się w działaniach ratowniczych w miejscach, w których dotarcie „tradycyjną” jednostką były niemożliwe lub utrudnione np. większe zgromadzenia, utrudnienia komunikacyjne, trudniej dostępne miejsca.

Motocykl ma być wyposażony w niezbędne leki, wyroby medyczne, a także sprzęt do obsługi Systemu Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego.

Zespoły dwu- i trzyosobowe w podstawowych zespołach ratownictwa medycznego

Kolejną zmianą, jest podział na dwu- i trzyosobowe podstawowe zespoły ratownictwa medycznego. w tej chwili podstawowe zespoły składają się z co najmniej 2 osób uprawnionych do wykonywania medycznych czynności ratunkowych będące pielęgniarką systemu lub ratownikiem medycznym.

W ramach zmian wyróżniono zespoły podstawowe:

dwuosobowe, w których skład wchodzą dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych będące pielęgniarką systemu lub ratownikiem medycznym,

oraz

trzyosobowe, w których skład wchodzą trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych będące pielęgniarką systemu lub ratownikiem medycznym.

Zwiększenie liczebności zespołów jest odpowiedzią na postulaty środowiska ratowników, którzy sygnalizowali, iż zespół dwuosobowy jest za mały do wielu czynności np. resuscytacja krążeniowo-oddechowa w zespołach pozbawionych urządzeń do automatycznego masażu klatki piersiowej, transport pacjenta z otyłością olbrzymią, pacjent z urazem wielonarządowym, stosowanie przymusu bezpośredniego, transport matki z noworodkiem.

Zespoły trzyosobowe zwiększają także poczucie bezpieczeństwa jego członków.

Dodatkowe dyspozytornie medyczne

Aktualnie dyspozytornie medyczne tworzone są według zasady:

jedna dyspozytornia medyczna w województwie,
w województwie śląskim i mazowieckim – mogą być utworzone dwie dyspozytornie.

Doświadczenia pandemii i napływu uchodźców pokazało, iż w województwach o dużej liczebności (śląskie, mazowieckie), choćby dwie dyspozytornie to za mało. Wobec tego w województwach liczących powyżej 3 mln mieszkańców wojewoda może utworzyć jedną dodatkową dyspozytornię medyczną (łącznie dwie), a w województwach liczących powyżej 4 mln mieszkańców – dwie dodatkowe dyspozytornie medyczne (łącznie trzy). Zmiana ma zapewnić płynność obsługi zgłoszeń w ramach zastępowalności dyspozytorni medycznych.

Liczebność i rozmieszenie jednostek systemu w planie działania systemu

W planach działania systemu sporządzanych przez wojewodę, w zakresie liczby i rozmieszczenia na obszarze województwa jednostek systemu, konieczne będzie uwzględnienie nowych wytycznych, mianowicie:

zespoły ratownictwa medycznego – według parametrów dotarcia na miejsce zdarzenia, liczby zdarzeń w obszarze działania, zgodnie z zasadą, iż na każde rozpoczęte 10 podstawowych zespołów ratownictwa medycznego, przypada nie mniej niż jeden specjalistyczny zespół ratownictwa medycznego, a na każde rozpoczęte 400 tys. mieszkańców w województwie przypada nie więcej niż jedna motocyklowa jednostka ratunkowa (obecnie istotne są tylko parametry czasu dotarcia oraz liczba zdarzeń w obszarze działania, przyjmując, iż na każde rozpoczęte 10 podstawowych zespołów ratownictwa medycznego, przypada nie mniej niż jeden specjalistyczny zespół ratownictwa medycznego),
szpitalny oddział ratunkowy – przyjmując, iż jeden szpitalny oddział ratunkowy zabezpiecza obszar, na którym zamieszkuje nie więcej niż 200 tys. mieszkańców oraz którego wielkość pozwala dotrzeć zespołowi ratownictwa medycznego z miejsca zdarzenia do tego oddziału w czasie nie dłuższym niż 45 minut (obecnie brak wytycznych co do liczebności szpitalnych oddziałów ratunkowych),
centrów urazowych, urazowych dla dzieci – zgodnie z kryteriami odpowiednio z art. 39b PRatowMedU i art. 39f PRatowMedU (pozostają w zasadniczo niezmienionej wersji),
jednostek organizacyjnych szpitali wyspecjalizowanych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego.

Dodatkowo, wojewoda ma obowiązek uwzględnić w planie liczbę i rozmieszczenie na obszarze województwa miejsc stacjonowania lotniczych zespołów ratownictwa medycznego, co dotychczas nie miało miejsca.

Nowe wojewódzkie plany działania systemu

Zmiana przepisów, zarówno w randze ustawowej, jak i wykonawczej, zobowiązuje wojewodów do sporządzenia nowych planów działania systemu, dostosowanych do aktualnych wymagań i wytycznych.

Przepisy przejściowe przewidują, że:

plany obowiązujące w dniu wejścia w życie nowelizacji zachowują moc do 31.12.2025 r.,
do aktualizacji planu, obowiązującego w dniu wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe,
wojewoda przedstawi ministrowi w terminie do 30.9.2025 r. projekt wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne obowiązującego od 1.1.2026 r. w celu jego zatwierdzenia.

Zatem pomimo wejścia w życie zmian ustawowych, plany działania systemu zaczną je odzwierciedlać w rzeczywistości dopiero z początkiem 2026 r.

Etap legislacyjny

Ustawa z 24.4.2025 r. o zmianie ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy nr 1058, została przekazana do podpisu Prezydenta 25.4.2025 r.

Projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wojewódzkiego planu działania systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne jest w trakcie konsultacji publicznych, numer wykazu MZ 1753.

Idź do oryginalnego materiału