Państwowa Inspekcja Pracy zapowiada wprowadzenie bardziej szczegółowych przepisów chroniących pracowników przed upałami. Prace nad nowymi regulacjami, które są niezbędne z uwagi na aktualne warunki pogodowe oraz prognozy klimatologów, już trwają. Co ma się zmienić? I co zgodnie z obecnym brzmieniem przepisów BHP musi zrobić pracodawca, by chronić pracownika w tym zakresie? Odpowiedzi poniżej.
Dotychczasowe regulacje
Nie jest tak, iż w aktualnym stanie prawnym pracownicy nie są chronieni przed niekorzystnymi skutkami wysokich temperatur. Przepisy prawa pracy[1] oraz rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zobowiązują pracodawcę m.in. do:
- zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
- zapewnienia odpowiedniej temperatury i zabezpieczenia przed niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem w pomieszczeniach pracy,
- zastosowania rozwiązań technicznych uniemożliwiających przedostanie się szkodliwych czynników do pomieszczenia pracy (np. wysokiej temperatury),
- zorganizowania zewnętrznych stanowisk pracy tak, aby ochronić pracowników przed zagrożeniami związanymi z warunkami atmosferycznymi, w tym wysoką temperaturą,
- zapewnienia napojów pracownikom zatrudnionym przy pracach na otwartej przestrzeni, przy temperaturze otoczenia powyżej 25°C, oraz na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28°C.
Aby zrealizować powyższe obowiązki, pracodawcy mają możliwość wprowadzenia dodatkowych przerw w pracy, skrócenia czasu pracy lub wprowadzenia systemu rotacyjnego (z zachowaniem prawa do wynagrodzenia).
Ponadto, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom BHP i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
Maksymalna temperatura wciąż nieznana
Aktualne regulacje są więc dość ogólne, pracodawca ma dowolność wyboru środków zmierzających do zapewnienia wspomnianych wyżej wymogów. Na ten moment przepisy nie wskazują też wprost maksymalnej temperatury – zarówno w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz. Przeciwnie jest w przypadku temperatury minimalnej, która – zależne od wykonywanej pracy – wynosi 14 albo 18 stopni Celsjusza).
Ustalenie maksymalnej temperatury niewątpliwie będzie wyzwaniem. Wiemy, iż niektóre kraje (np. Słowenia) ustaliły ją na poziomie 28 stopni Celsjusza, z kolei inne uzależniły jej wysokość od rodzaju wykonywanej pracy.
Przy tworzeniu przepisów, Ministerstwo będzie prawdopodobnie wspierało się wynikami badań Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego, który bada tematykę obciążenia cieplnego pracowników w ramach Rządowego Programu Poprawy Bezpieczeństwa i Warunków Pracy.
Kiedy można spodziewać się zmian?
Ministerstwo deklaruje, iż nowe regulacje będą obowiązywać już w przyszłym sezonie letnim i najpewniej zostaną zawarte w zmienionym rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
O zmianach w tym zakresie będziemy informować na bieżąco. A jeżeli potrzebują Państwo wsparcia w jakichkolwiek kwestiach związanych z BHP – zachęcamy do kontaktu.
[1] art. 207 Kodeksu pracy