Turbaczewska: kompetencje nie mają płci [WYWIAD]

Zdjęcie: Turbaczewska: kompetencje nie mają płci [WYWIAD]

Women Beyond Horizon narodziło się z potrzeby stworzenia przestrzeni, w której kobiety sektora morskiego mogą się wspierać, inspirować i budować realną wspólnotę – mówi Aleksandra Turbaczewska, Pełnomocnik Dyrektora Naczelnego PŻM. Impulsem do działania okazało się branżowe spotkanie, podczas którego spontaniczna rozmowa trzech kobiet przerodziła się w inicjatywę o ogólnopolskim zasięgu. Dziś Stowarzyszenie Kobiet Sektora Morskiego jednoczy kolejne pokolenia, wzmacnia ich pozycję w branży i pokazuje, jak bardzo ta przestrzeń była potrzebna.

Polska Morska: Pani Aleksandro, skąd wziął się pomysł na stworzenie Women Beyond Horizon? Czy była jakaś konkretna sytuacja, która stała się impulsem do działania?

Aleksandra Turbaczewska: Przez wiele lat kooperacja kobiet w sektorze morskim ograniczała się niemal wyłącznie do kontaktów służbowych. Z dzisiejszej perspektywy widzę jednak wyraźnie, iż ta głębsza więź – wspólnota doświadczeń, potrzeb i aspiracji – była nam potrzebna od zawsze. Codzienne obowiązki, brak przestrzeni, czasem może też odwagi czy determinacji – to wszystko sprawiało, iż nie miałyśmy okazji, by tę wspólnotę budować. A jednak ona w nas dojrzewała – cicho, ale konsekwentnie.

Impuls do stworzenia przestrzeni dla kobiet sektora morskiego przyszedł podczas ubiegłorocznego, świątecznego spotkania branżowego – wraz z dwiema niezwykłymi kobietami: Kamilą Zimińską i Raną El Banna z Elektryki Morskiej. To właśnie Rana – młoda, pełna energii, zarażająca pasją – zainicjowała kontakt. Kamila natychmiast podchwyciła ten pomysł. I tak zaczęłyśmy rozmowę, która dziś przerodziła się w Stowarzyszenie Kobiet Sektora Morskiego – Women Beyond Horizon. To otwartość, determinacja i potrzeba młodego pokolenia kobiet – dały tej idei życie. Dziś wiem, jak bardzo było to potrzebne – zarówno tym, które dopiero wchodzą na rynek pracy, jak i nam, które jesteśmy tu od lat. I co szczególnie wzruszające – ogromne wsparcie, jakie otrzymujemy od mężczyzn: naszych przełożonych, kolegów z branży, przedstawicieli samorządów i świata polityki – utwierdza nas w przekonaniu, iż to, co robimy, ma sens. Razem tworzymy przyszłość tego sektora – bardziej otwartą, różnorodną i solidarną.

PM: Jakie główne cele postawiłyście sobie na starcie?

AT: Zbudowanie społeczności kobiet sektora morskiego – środowiska, które inspiruje, edukuje i integruje się i wzajemnie wspiera. Chcemy promować obecność kobiet w zawodach morskich i technicznych, wspierać ich rozwój zawodowy oraz współpracować z uczelniami, szkołami i przedsiębiorstwami w zakresie edukacji zawodowej – to nasz nadrzędny cel działania. Chcemy inspirować, edukować i budować mosty – między pokoleniami, między światem pracy, a szkołami, między kobietami z różnych obszarów branży. Zależy nam na promocji kobiet, które mają wiedzę, doświadczenie i są świetnym przykładem do zapraszania na rynek pracy młodzieży, w tym dziewczyny. Chcemy wspierać ich rozwój zawodowy, wzmacniać pewność siebie, ale także stworzyć platformę wymiany kontaktów, dobrych praktyk i dobrych pracodawców.

Naszym celem jest edukacja i inspirowanie młodego pokolenia, zależy nam na upowszechnianiu wiedzy o potencjalne sektora morskiego jako strategicznej gałęzi przemysłu na Polski północnej, w tym świetnego środowiska pracy dla dziewczyn, szerokiego wachlarza możliwości rozwoju zawodowego i ścieżkach kariery czy poziomu realnych wynagrodzeń. Sektor morski ma ogromny potencjał, a kobiety odgrywają w nim coraz bardziej znaczącą rolę. Z perspektywy mojej pracy widzę, iż kooperacja i otwartość na różnorodność przynoszą branży wymierne efekty, a sektor morski to jest jednym z sześciu kluczowych Inteligentnych Specjalizacji naszego województwa, stąd Kobiet w nim zabraknąć nie może. Co więcej – są świetnie, kompetentne i gotowe na nowe wyzwania!

PM: Jak Pani zdaniem wygląda dziś obecność kobiet w sektorze morskim – w portach, stoczniach, żegludze czy administracji morskiej?

AT: Kobiety były, są i będą odgrywały ważna rolę w strukturach sektora. To co zmienia się to, fakt iż obejmują menadżerskie stanowiska i coraz częściej pełnią funkcje decyzyjne – obserwujemy pozytywną zmianę. Dziś biznes nie ma płci – dziś to kompetencje, efektywność w realizowanych zadaniach czy kooperacja w sytuacja kryzysowych jest najwyższą wartością, a kobiety świetnie się w tym odnajdują. To pokazuje, iż branża morska otwiera się na różnorodność, choć przez cały czas pozostaje przestrzeń do dalszych działań. Szczególnie w zawodach technicznych i na stanowiskach stricte morskich kobiety wciąż stanowią mniejszość. Dlatego tak ważne jest, aby promować sektor morski jako miejsce otwarte, nowoczesne i perspektywiczne – również dla kobiet. Mamy coraz więcej przykładów kobiet, które pracują jako menadżerki w administracji, ale także Pań dowodzących jednostkami czy Inspektorki techniczne, prawniczki.

PM: Z jakimi stereotypami kobiety wciąż muszą się mierzyć, podejmując pracę w tej branży? Czy można mówić o zmianie pokoleniowej – czy młode kobiety coraz chętniej wybierają kierunki związane z gospodarką morską?

AT: Tak, przez cały czas funkcjonują stereotypy mówiące, iż praca w żegludze czy w stoczni jest zarezerwowana dla mężczyzn. Niestety bardzo często w rodzinnych domach, dziewczyny słyszą, właśnie taką narrację. Sektor morski dotychczas postrzegany był przez pryzmat upadłej stoczni szczecińskiej i długich- kilkumiesięcznych rejsów, ale rzeczywistość dziś wygląda inaczej. Niewiedzy wśród rodziców, nauczycieli, doradców zawodowych , nie pomaga, stąd postanowiłyśmy budować świadomość lokalnej społeczności– co dziś sektor morski ofertuje. Jakie perspektywy zawodowe oraz jaki potencjał drzemie w tej branży – dla wszystkich! Na szczęście widzimy wyraźną zmianę pokoleniową – młode kobiety coraz chętniej wybierają kierunki morskie, inżynieryjne i logistyczne. Wynika to nie tylko z rosnącej świadomości samych dziewcząt, ale też z działań promujących ten sektor jako nowoczesny i dynamiczny. Naszym zadaniem jest tę zmianę wspierać i utrwalać.

PM: W marcu, w Szczecinie odbyło się Wasze pierwsze spotkanie – jakie było zainteresowanie i reakcje kobiet z branży? Czy przez ten rok dołączyły kolejne kobiety? Jak można stać się częścią Was?

AT: Tak, stowarzyszenie powstało w przeddzień dnia kobiet – 5go marca. Pierwsze oficjalne spotkanie otwarte dla wszystkich odbyło się 6 czerwca br to było duże wydarzenie networkingowe – Siła Pokoleń: Women Beyond Horizon. Trzy pokolenia. Dwa światy. Jedno morze. „Spotkanie Kobiet Sektora Morskiego”. Chciałyśmy, żeby było ono przestrzenią dialogu, inspiracji i integracji. To niezwykłe spotkanie trzech pokoleń kobiet sektora morskiego – pionierek, liderek oraz młodych marzycielek – był to wieczór inspiracji, refleksji i zawodowego rozwoju. Naszym celem było oddanie głosu kobietom, które od lat kształtują i rozwijają branżę morską, a także budowanie pomostów międzypokoleniowych poprzez rozmowę, dzielenie się doświadczeniem i wzajemne wsparcie.

Podczas wydarzenia poruszymy tematy:

• siły kobiecego przywództwa w sektorze morskim,
• roli komunikacji międzypokoleniowej w rozwoju zawodowym,
• mentoringu i edukacji przyszłych liderek,
• możliwości kariery w branży – od logistyki, przez inżynierię, po zarządzanie i technologie.

To spotkanie pokazało, iż taka inicjatywa była bardzo potrzebna. Zgromadziło ponad 80 kobiet kobiet z różnych środowisk – od przedstawicielek armatorów i portów, po reprezentantki uczelni morskich, administracji oraz firm współpracujących z sektorem. Reakcje były niezwykle pozytywne, a energia i otwartość uczestniczek potwierdziły, iż kobiety chcą działać razem, dzielić się doświadczeniem i wspierać wzajemnie rozwój zawodowy. Od tego czasu dołączyły do nas kolejne członkinie z całej Polski. Aby stać się częścią naszej społeczności, wystarczy skontaktować się z nami za pośrednictwem naszych mediów społecznościowych lub strony internetowej. Każda z Pań, która ma ochotę być częścią naszej społeczności może także wysłać wiadomość na [email protected] Stawiamy na współpracę, otwartość i zaangażowanie.

PM: Czy są kobiety w historii żeglugi, które szczególnie Panią inspirują?

AT: Inspirują mnie zarówno pionierki, które przecierały szlaki w czasach, gdy obecność kobiet na morzu była ewenementem, jak i współczesne liderki, które z powodzeniem łączą pasję do żeglugi z profesjonalizmem i odpowiedzialnym przywództwem. Każda z nich udowadnia, iż determinacja i kompetencje nie mają płci, a horyzont – choćby ten morski – jest po to, by go przekraczać, to między innymi Danuta Kobylińska-Walas – pierwsza w Polsce kobieta kapitan żeglugi wielkiej, która odeszła w tym roku na wieczną wachtę czy Anna Wypych-Namiotko nawigatorka, menedżerka i urzędniczka państwowa- podsekretarz stanu w resortach związanych z infrastrukturą. Uwielbiam kobiecą sprawczość, energię i umiejętność działania mimo trudności, a to cechuje także uczennice i studentki obecnego pokolenia. To one mnie inspirują – zwłaszcza te z nich, które wiedzą, czego chcą, i po prostu to robią. W naszej branży to cecha bezcenne.

PM: Jakie są Pani osobiste doświadczenia związane z pracą w sektorze morskim?

AT: Od ponad dwóch dekad jestem zawodowo związana z sektorem morskim. To czas intensywnej i odpowiedzialnej pracy – od zarządzania nabrzeżami w Porcie Szczecin jako Prezes Polsteam Żegluga Szczecińska, przez kierowanie jednostkami śródlądowymi na stanowisku Dyrektora Operacyjnego, aż po współtworzenie i nadzór nad kluczowymi projektami w Polskiej Żegludze Morskiej. w tej chwili pełnię funkcję Pełnomocnika Dyrektora Naczelnego PŻM P.P. i z ogromną satysfakcją wspieram jednego z największych polskich armatorów w procesach dostosowawczych do zmieniającej się rzeczywistości ekonomicznej, geopolitycznej i organizacyjnej.

To ponad dwadzieścia lat doświadczeń obejmujących współpracę z portami, stoczniami, administracją morską, firmami serwisowymi, a także z biznesem i samorządem. W tym czasie spotkałam wielu wyjątkowych ludzi – kobiet i mężczyzn – pełnych pasji, profesjonalizmu i konsekwencji w działaniu. Ich determinacja i cicha siła niejednokrotnie stanowiły dla mnie inspirację. Dziś z pełnym przekonaniem mogę powiedzieć, iż kompetencje nie mają płci. Współczesny świat biznesu coraz wyraźniej docenia wrażliwość, empatię i umiejętność współpracy – cechy, które przez lata bywały postrzegane jako mniej istotne. Tymczasem to właśnie one stały się kluczowymi narzędziami skutecznej komunikacji i przywództwa. Budowanie relacji, zaufania i partnerstwa jest dziś fundamentem efektywnego zarządzania i trwałego rozwoju organizacji.

PM: Czego, według Pani, najbardziej brakuje kobietom w morskim środowisku pracy – wsparcia, widoczności, sieci kontaktów, czy po prostu wiary w siebie?

AT: Wszystkie te elementy są ze sobą powiązane, ale okazało się, iż brakuje nam przestrzeni na wzajemne poznanie się, dlatego tak istotne jest budowanie wspólnoty – środowiska, które pozwoli się nam wzajemnie poznawać, inspirować i wspierać, poza kontaktem zawodowym. Zatem networking, budowanie bliższych kontaktów, wymiana wiedzy i informacji czy podnoszenie kompetencji wśród członkiń – to deficyty, które odczuwamy. Stąd Zarząd Stowarzyszenia dba nie tylko o merytoryczne działania na rzecz kobiet sektora morskiego, ale także dba o potrzeby swoich Członkiń i już w najbliższa sobotę będziemy ćwiczyły team bullding i radzenie sobie w sytuacji kryzysowej na burcie w Centrum Szkoleniowych MUSCT.

Chcę jednocześnie zdementować, iż nie mamy wsparcia od mężczyzn. Mamy! Gdyby nie wsparcie naszych przełożonych, nie byłybyśmy dziś tu i teraz. Zatem gorąco dziękujemy:
– Panu Dariuszowi Doskocz – Dyrektorowi Naczelnego PŻM
– Panu Bartłomiejowi Stępień – Dyrektor Zarządzający Elektryka Morska Sp. z o.o.
– Panu Patrykowi Zbroja – Zbroja Adwokaci sp.k.
– Panu Wojciechowi Ślączce – Rektor Politechniki Morskiej w Szczecinie

Wierzę, iż gdy kobiety zobaczą, iż nie są same w tej branży, zyskują również wiarę we własne możliwości. I właśnie temu służy Stowarzyszenie Kobiet Sektora Morskiego „Women Beyond Horizon”.

PM: Gdyby mogła Pani przekazać młodym kobietom jedno przesłanie – co by to było?

AT: Nie bójcie się sięgać dalej niż horyzont.
W sektorze morskim – podobnie jak w życiu – najważniejsza jest odwaga, konsekwencja i ciekawość świata. Warto podążać za pasją, choćby jeżeli droga wydaje się nietypowa. Morze uczy pokory, ale też daje ogromną satysfakcję z każdego osiągniętego celu.

zdjęcia: archiwum prywatne, Aleksandra Turbaczewska