Upadek gospodarki wolnorynkowej w Stanach Zjednoczonych

Ameryka zawsze była uznawana na arenie międzynarodowej za najważniejszy przykład gospodarki wolnorynkowej. Stany Zjednoczone przez cały czas mają najwyższy poziom wyników ekonomicznych w gospodarce światowej. W oparciu o szacunki z 2022 roku Stany Zjednoczone posiadały 25 bilionów dolarów z całkowitej gospodarki światowej o wartości 101,6 bilionów dolarów, co plasuje je na pierwszym miejscu na świecie[1].

Wolny rynek, wolny handel i kapitalizm były w dużej mierze odpowiedzialne za przekształcenie Stanów Zjednoczonych z „niewielkiej kolonii brytyjskiej w XVIII wieku w globalne mocarstwo ekonomiczne i największą gospodarkę świata, której poszczególne stany wytwarzają równowartość produkcji gospodarczej całych krajów”[2]. Dziś jednak pojawiają się oznaki, iż ta „światowej klasy produktywność” zaczyna się chwiać[3]. Obecne realia w USA pokazują, iż istnieje rosnący problem monopolu w większości sektorów społeczeństwa i zwiększone zjawisko kolesiostwa. Istnieją dowody na to, iż gospodarka USA staje się coraz mniej dynamiczna i coraz bardziej ograniczona. jeżeli te tendencje się utrzymają, to gospodarka popytu i podaży bazująca na ograniczonych regulacjach rządowych nie będzie prosperować.

Amerykański kapitalizm cierpi z powodu kolesiostwa i brakuje mu zdrowej konkurencji

Obecny system w Ameryce można dokładniej określić jako gospodarkę mieszaną, która obejmuje wolny rynek, ale w razie potrzeby opiera się również na regulacjach rządowych. Wolne rynki są istotną częścią kapitalizmu, czyli systemu gospodarczego w USA. Jednak ani wolne rynki, ani kapitalizm nie mogą funkcjonować w warunkach korupcji. w tej chwili głównym problemem kapitalizmu w Ameryce jest rosnący brak konkurencji, napędzany głównie przez kolesiostwo. W kapitalizmie kolesiowskim rząd faworyzuje określone firmy kosztem innych z powodu ich powiązań lub władzy. Firmy będą lobbować u rządu, który następnie „wybiera zwycięzców”, a tym samym także „przegranych” „na podstawie wpływów politycznych, a nie zasług”[4].

Faworyzowanie może wyglądać następująco: otrzymywanie specjalnych dotacji, ochrona handlowa, blokowanie konkurentów przed wejściem na rynek, ulgi podatkowe. Kiedy rząd reguluje jakąś branżę, ci, którzy nie są dobrze skoligaceni, muszą wydać znaczną ilość pieniędzy, aby nadążyć za nowymi regulacjami politycznymi. Na przykład mały startup nie może sobie pozwolić na ogromną ilość lobbystów i prawników, którymi dysponują firmy takie jak Google. Prowadzi to w rezultacie do powstania znacznych barier wejścia na rynek i kosztów przestrzegania przepisów, co zniechęca mniejsze i mniej zamożne firmy do wejścia na rynek. Mówiąc wprost, kolesiostwo tak ustawia system, iż ogranicza konkurencję i faworyzuje firmy wybrane przez polityków i biurokratów. W rezultacie firmy, które korzystają z kolesiostwa, służą finansującym je elitom, a nie konsumentom nabywającym produkty. Kolejną konsekwencją jest to, iż całe społeczeństwo zostaje pozbawione różnych potencjalnych wytworów i innowacji, które mogłyby powstać. W kapitalizmie kolesiowskim korzyści odnosi tylko elita.

Dziś główne firmy technologiczne mają swoje biura w Waszyngtonie i wydają dziesiątki milionów dolarów na prawników i lobbing. Wszystko zaczęło się od tego, iż kolejne firmy musiały chronić się przed zniszczeniem ich przez rząd, jednak ten w końcu zaczął przyznawać tym firmom specjalne względy. Uchwalono prawa, które zapewniły bardziej korzystne warunki dla tych dominujących korporacji i ustanowiono szkodliwe przepisy, aby powstrzymać potencjalnych konkurentów od wejścia na rynek. Współczesne kolesiostwo zwykle wygląda jak „niejasne przepisy podatkowe wstawiane do obowiązkowych ustaw, przyznawanie kontraktów bez przetargów lub poprzez przysługi polityczne, które nagradzają wspierające grupy wyborcze”[5].

Główne firmy technologiczne i handlowe nie są obojętne na te udogodnienia. Na przykład „Amazon jest chroniony przed bezpieczeństwem produktów konsumenckich i ryzykiem odpowiedzialności przez Sekcję 230 ustawy Consumer Decency Act”[6]. Amazon otrzymał również „miliardy dolarów dotacji i ulg podatkowych od Nowego Jorku, Arlington, VA. i ich władz stanowych, aby ulokować tam nową siedzibę”[7]. Co więcej, pozew złożony przez Federalną Komisję Handlu w 2012 roku przeciwko Google za nieuczciwą praktykę „pogrzebania konkurentów w ich wynikach wyszukiwania” został tajemniczo odrzucony[8]. Rezultatem był zwykły „list od Google mówiący, iż nie zrobią tego ponownie. Bez pozwu. Bez wiążącej ugody potwierdzonej przez sąd”[9]. Wreszcie, mimo różnych skandali Facebooka, firmie udało się też wielokrotnie uniknąć reperkusji.

Wszystkie te prawa, regulacje i przysługi tworzą świat, w którym przedsiębiorcy będą starali się zaspokoić potrzeby rządu, a nie konsumenta. Rezultatem tego jest to, iż „firmom łatwiej jest osiągać zyski poprzez sale Kongresu niż rynek”[10]. Ogromna siła ekonomiczna dominujących korporacji pozwala im przez cały czas zdobywać wpływy polityczne na to, „jak rynki są organizowane, utrzymywane i egzekwowane”, co prowadzi tylko do ich dalszej potęgi gospodarczej[11]. Są one wtedy w stanie skonsumować mniejsze firmy i kontynuować nabywanie nieruchomości. Jest „łatwiej i taniej kupować konkurentów, niż prześcigać ich w innowacjach”[12]. Ponadto w branżach, w których producenci konkurują o klientów, takich jak biznes samochodowy, monopole po prostu kupią i będą kontrolować cały (lub większość) łańcucha dostaw, proces znany również jako integracja pionowa. Na przykładzie motoryzacji monopole mogą wykupić wszystko – od produkcji elementów wnętrza jak fotele samochodowe i deska rozdzielcza po elementy silnika jak alternatory i pierścienie tłokowe.

Chociaż działania te wydają się nielegalne, to wielkie korporacje mogą omijać przepisy antymonopolowe, utrzymując najwyższy poziom władzy, a nie będąc technicznie uznawane za monopol w świetle prawa. Niezależnie od tego, prawo antymonopolowe zostało dziś „przejęte przez armię ekonomistów i prawników”, którzy stosują się do własnych zasad[13]. jeżeli ten trend polegający na mniejszej innowacyjności i konkurencji utrzyma się, to amerykańska gospodarka popadnie w stagnację. Należy pamiętać, iż „Amazon sam był kiedyś małą firmą, która nigdy nie mogłaby przetrwać, konkurując z czymś tak… potężnym jak dzisiejszy Amazon”[14]. choćby jeżeli te koncerny są większe, ponieważ są lepsze pod względem jakości i usług, ich dominacja może powstrzymać mniejsze firmy, startupy i potencjalne „Amazony nr 2” lub „Facebooki nr 2” od tego, by miały kiedykolwiek szansę.

Monopole są szkodliwe dla wolnego rynku

W prawdziwie kapitalistycznej, opartej na zyskach i stratach gospodarce rynkowej istnieje zdrowy poziom konkurencji. Jednak w Ameryce w ostatniej dekadzie narastał problem monopolizacji. W Stanach Zjednoczonych jedenaście ogromnych koncernów kontroluje praktycznie całą żywność, napoje i dobra konsumpcyjne, które kupują Amerykanie. Te koncerny to Kellogg’s, General Mills, Kraft-Heinz Company, Mondelez International, MARS, Coca-Cola, Unilever, Procter & Gamble, PepsiCo, Johnson & Johnson oraz Nestle.

Źródło: Capital One. „Te 11 firm kontroluje wszystko, co kupujesz – Capital One Shopping”. Capital One Shopping: Najlepsze Kupony, Lojalność i Deale, 2023. https://capitaloneshopping.com/blog/11-companies-that-own-everything-904b28425120.

Jednak to nie koniec dominacji – siedem wielkich korporacji posiada 182 firmy kosmetyczne; są to Johnson & Johnson, Shiseido, Coty, Procter & Gamble, ponownie Unilever, L’Oreal i Estée Lauder.

Źródło: Taylor, Kate. “A Handful of Companies Control Almost Everything We Buy – and Beer Is the Latest Victim.” Business Insider. Business Insider, 24.08.2017, https://www.businessinsider.com/companies-control-everything-we-buy-2017-8.

Ta quasi-monopolistyczna władza obejmuje system opieki zdrowotnej, przemysł odzieżowy, media, rolnictwo, linie lotnicze, a choćby biznes piwny. Co więcej, jak wspomniano, nikt nie może zaprzeczyć stale rosnącemu znaczeniu wielkich technologii, takich jak Google, Meta (Facebook), Apple i Amazon. Większość Amerykanów, czyli około 55%, podało, iż „rozpoczyna wyszukiwanie produktów na Amazonie”[15]. Ponadto 18% Amerykanów twierdzi, iż YouTube (Google) jest pierwszym miejscem, gdzie zdobywają wiadomości, podczas gdy 45% Amerykanów twierdzi, iż Facebook jest pierwszą stroną, którą sprawdzają w poszukiwaniu codziennych wiadomości[16]. Dodatkowo Google i Facebook kontrolują 78% amerykańskiej przestrzeni rynku reklamy cyfrowej, która jest wyceniana na 80 miliardów dolarów[17]. Dostawcy ci śledzą aktywność użytkownika w sieci, budują profile danych na temat preferencji użytkownika, a następnie serwują odpowiednio spersonalizowane reklamy. Średnia ilość danych, które te firmy posiadają na temat jednej osoby i jej życia osobistego jest niepokojąca.

Kolejne przykłady monopolizacji w Ameryce ogarniające różne gałęzie przemysłu to:

• 4 największe firmy spożywcze kontrolują 82% pakowania wołowiny, 85% przetwarzania soi, 63% pakowania wieprzowiny i 53% przetwarzania kurczaków.
• 4 przewoźników lotniczych American, Delta, United i Southwest kontroluje prawie 80% rynku.
• Walmart kontroluje 72% wszystkich hipermarketów.
• 70% wartości sprzedaży pasty do zębów należy do dwóch firm: Crest i Colgate.
• Luxotica produkuje 80% wszystkich okularów przeciwsłonecznych i korekcyjnych. Od zwykłych okularów przeciwsłonecznych po luksusowe marki – jak widać, producent jest ten sam.
• Dwie firmy zarządzają całą sprzedażą karmy dla kotów: MARS i Nestle.
• Firmy farmaceutyczne płacą producentom leków generycznych, aby opóźnili produkcję tańszych wersji. Praktyka ta jest nielegalna w Unii Europejskiej.
• Google jest główną wyszukiwarką dla 64% wyszukiwań na komputerach stacjonarnych i 94% na tabletach i urządzeniach mobilnych.
• Są tylko dwie firmy kupujące hotele i bilety lotnicze: Expedia i Priceline.com.
• AT&T, Comcast, Time Warner Cable i Verizon to cztery dominujące usługi kablowe i internetowe [18] [19].

Analiza z The Economist dodatkowo potwierdza, iż rośnie koncentracja rynku. Na poniższym wykresie podzielono gospodarkę na 893 branże, które zostały pogrupowane według sektorów. Wyniki pokazują, iż około dwie trzecie wymienionych sektorów zwiększyło swoją koncentrację od 1997 do 2012 roku. Wyniki potwierdzają ponadto, iż „średnia ważona udziału czterech największych firm w każdym sektorze wzrosła z 26% do 32%”[20]. Co więcej, udział przychodów dla skoncentrowanych branż wzrósł z 24% do 33%[21].

Źródło: The Economist. “Too Much of a Good Thing.” The Economist. The Economist Newspaper, 26.03.2016, https://www.economist.com/briefing/2016/03/26/too-much-of-a-good-thing.

Co można zrobić?

Większość produktów i usług w Ameryce pochodzi od garstki dominujących firm. Korporacje te mają kontrolę nad tym, jakie składniki znajdują się w dobrach konsumpcyjnych oraz jak postrzegane są media, które konsumujemy. Rozwiązaniem w walce z kolesiostwem i monopolami (lub monopolistyczną siłą) jest mniejsze zaangażowanie rządu, większa przejrzystość i oddzielenie systemu gospodarczego od państwa. Zwiększanie kontroli rządu nad przedsiębiorstwami tylko zaostrzy problem, ponieważ firmy odpowiedzą „przeniesieniem większej ilości swoich zasobów w kierunku wpływania na rząd, aby interweniował na ich korzyść”[22]. Ponadto konkretne prawa antymonopolowe powinny zostać ożywione, a dominujące firmy muszą zostać pociągnięte do odpowiedzialności za swoje działania korupcyjne i monopolistyczne. Będzie to jednak trudne, ponieważ „sieć korupcji” ma swój początek w salach Kongresu wśród obu partii politycznych.

Optymalny model gospodarczy będzie promował swobodnie przebiegającą konkurencję między firmami bez biurokratów „wybierających zwycięzców”. Prawdziwa gospodarka wolnorynkowa ma zdrową dawkę konkurencji, niskie bariery wejścia, przestrzega umów, szanuje własność prywatną i reguluje redystrybucję bogactwa i zysków. Natomiast w skorumpowanym systemie rządy prawa faworyzują biurokratów w Waszyngtonie, a firmy ostatecznie gromadzą więcej zysków, niż mogą reinwestować w społeczeństwo. To właśnie korupcja jest tym, czego amerykańskie społeczeństwo doświadcza z każdym dniem. Stany Zjednoczone nie mogą pozwolić, aby te korporacje zdominowały więcej sfery gospodarczej i politycznej.

Na przykładzie kapitalizmu kolesiowskiego demokratyczni socjaliści, tacy jak Bernie Sanders i AOC (Alexandria Ocasio-Cortez przyp. tłum.), forsują przesłanie, iż kapitalizm rodzi chciwość, nierówności ekonomiczne i niesprawiedliwe społeczeństwo. Należy wyjaśnić, iż te dwa pojęcia są różne i nie mogą być traktowane zamiennie. Kolesiostwo jest niemoralne, ponieważ rząd został przekupiony. Prawdziwy kapitalizm jest moralny, ponieważ tworzy bogactwo dla każdej zaangażowanej strony, a transakcje nie będą miały miejsca, jeżeli obie strony nie odniosą korzyści. Kolesiostwo jest istotnym problemem, a kapitalizm ma swoje wady, jednak kapitalizm i gospodarka wolnorynkowa osiągnęły największy dobrobyt dla wszystkich grup społecznych skuteczniej niż jakikolwiek inny system gospodarczy i społeczny. To wszystko dowodzi, iż gospodarka powinna być pozostawiona w rękach konsumentów, a nie w rękach rządu. Mniejsze zaangażowanie rządu jest rozwiązaniem dla ratowania gospodarki wolnorynkowej w Ameryce.

Bibliografia

Admin, FW Staff. “Big Corporations and Big Government Go Hand in Hand.” FreedomWorks, June 29, 2022. https://www.freedomworks.org/big-corporations-and-big-government-go-hand-in-han/.

Boyce, Jason. “Why We Need Government Action on Amazon.” The Social Media Monthly, December 4, 2020. https://thesocialmediamonthly.com/why-we-need-government-action-on-amazon/.

Breaking the Monopolies of Facebook, Google, and Amazon. YouTube. YouTube, 2018. https://www.youtube.com/embed/k4m-phHynmE&t=155s.

Capital One. “These 11 Companies Control Everything You Buy – Capital One Shopping.” Capital One Shopping: Best Coupons, Loyalty, and Deals, 2023. https://capitaloneshopping.com/blog/11-companies-that-own-everything-904b28425120.

CED. “Crony Capitalism: Unhealthy Relations between Business and Government.” Committee for Economic Development, October 14, 2015. https://www.ced.org/reports/crony-capitalism-unhealthy-relations-between-business-and-government.

Curran, Dylan. “Are You Ready? This Is All the Data Facebook and Google Have on You | Dylan Curran.” The Guardian. Guardian News and Media, March 30, 2018. https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/mar/28/all-the-data-facebook-google-has-on-you-privacy.

Dayen, David. “America’s Monopoly Problem Goes Way beyond the Tech Giants.” The Atlantic. Atlantic Media Company, August 7, 2020. https://www.theatlantic.com/ideas/archive/2020/07/pandemic-making-monopolies-worse/614644/.

Dugan, Sam. “You Can’t Regulate Crony Capitalism Away.” Foundation for Economic Education, December 29, 2018. https://fee.org/articles/you-cant-regulate-away-crony-capitalism/amp.

The Economist. “Is America Inc Getting Less Dynamic, Less Global and More Monopolistic?” The Economist. The Economist Newspaper, September 16, 2021. https://www.economist.com/business/is-america-inc-getting-less-dynamic-less-global-and-more-monopolistic/21804757.

The Economist. “Too Much of a Good Thing.” The Economist. The Economist Newspaper, March 26, 2016. https://www.economist.com/briefing/2016/03/26/too-much-of-a-good-thing.

Eisinger, Jesse, Jeff Ernsthausen, and Paul Kiel. “The Secret IRS Files: Trove of Never-before-Seen Records Reveal How the Wealthiest Avoid Income Tax.” ProPublica, June 8, 2021. https://www.propublica.org/article/the-secret-irs-files-trove-of-never-before-seen-records-reveal-how-the-wealthiest-avoid-income-tax.

Gardner, Matthew. “Amazon Avoids More than $5 Billion in Corporate Income Taxes, Reports 6 Percent Tax Rate on $35 Billion of US Income.” ITEP, February 7, 2022. https://itep.org/amazon-avoids-more-than-5-billion-in-corporate-income-taxes-reports-6-percent-tax-rate-on-35-billion-of-us-income/.

Investor’s Business Daily. “Google Has No Power over Consumers without Government Help.” Investor’s Business Daily, March 31, 2015. https://www.investors.com/politics/editorials/companies-seek-political-favor-from-government/.

Isidore, Chris. “Elon Musk’s US Tax Bill: $11 Billion. Tesla’s: $0 | CNN Business.” CNN. Cable News Network, February 10, 2022. https://www.cnn.com/2022/02/10/investing/elon-musk-tesla-zero-tax-bill/index.html.

Issue One. Issue One, 2023. https://www.issueone.org/wp-content/uploads/2017/04/cronyism-factsheet.pdf.

Kerpen, Phil. “Google Cronyism.” American Commitment, January 11, 2013. https://www.americancommitment.org/google-cronyism-0-2/.

Koop, Avery. “Top Heavy: Countries by Share of the Global Economy.” Visual Capitalist, December 30, 2022.

Lynn, Barry C. “How Detroit Went Bottom-Up.” The American Prospect, September 19, 2009. https://prospect.org/features/detroit-went-bottom-up/.

Mauldin, John. “America Has a Monopoly Problem.” Forbes. Forbes Magazine, October 12, 2022. https://www.forbes.com/sites/johnmauldin/2019/04/11/america-has-a-monopoly-problem/?sh=132d7b312972.

Meisenzahl, Mary, and Katie Canales. “The 16 Biggest Scandals Mark Zuckerberg Faced over the Last Decade as He Became One of the World’s Most Powerful People.” Business Insider. Business Insider, November 3, 2021. https://www.businessinsider.com/mark-zuckerberg-scandals-last-decade-while-running-facebook-2019-12#the-whistleblower-frances-haugen-later-testified-before-congress-that-facebook-puts-profits-over-peoples-safety-and-should-be-regulated-18.

The Monopolization of America. YouTube. YouTube, 2018. https://www.youtube.com/embed/KLfO-2t1qPQ&t=130s.

Open Markets Institute. “Monopoly by the Numbers.” Open Markets Institute, 2023. https://www.openmarketsinstitute.org/learn/monopoly-by-the-numbers.

Perry, Mike J. “Putting America’s Enormous $21.5T Economy into Perspective by Comparing US State GDPs to Entire Countries.” American Enterprise Institute, February 5, 2020. https://www.aei.org/carpe-diem/putting-americas-huge-21-5t-economy-into-perspective-by-comparing-us-state-gdps-to-entire-countries/.

Polskie Radio. “Polish Mps Approve 2023 Budget.” PolskieRadio.pl, December 15, 2022. https://www.polskieradio.pl/395/7784/Artykul/3087503,polish-mps-approve-2023-budget.

Rugy, Veronique De. “Amazon Wins, the Public Pays: This Is Cronyism in Action.” New York Daily News, November 20, 2018. https://www.nydailynews.com/opinion/ny-oped-amazon-wins-the-public-pays-20181120-story.html.

Stiglitz, Joseph E. “America Has a Monopoly Problem-and It’s Huge.” The Nation, October 26, 2017. https://www.thenation.com/article/archive/america-has-a-monopoly-problem-and-its-huge/.

Taylor, Kate. “A Handful of Companies Control Almost Everything We Buy – and Beer Is the Latest Victim.” Business Insider. Business Insider, August 24, 2017. https://www.businessinsider.com/companies-control-everything-we-buy-2017-8.

[1] Avery Koop. “Top Heavy: Countries by Share of the Global Economy.” Visual Capitalist, 30.12.2022, https://www.visualcapitalist.com/countries-by-share-of-global-economy/#:~:text=Currently%2C%20the%20largest%20slices%20of,than%20half%20of%20global%20GDP.&text=Just%20five%20countries%20make%20up,Japan%2C%20India%2C%20and%20Germany.

[2] Mike J Perry, “Putting America’s Enormous $21.5T Economy into Perspective by Comparing US State GDPs to Entire Countries,” American Enterprise Institute, 5.02.2020, https://www.aei.org/carpe-diem/putting-americas-huge-21-5t-economy-into-perspective-by-comparing-us-state-gdps-to-entire-countries/.

[3] Ibid.

[4] CED, “Crony Capitalism: Unhealthy Relations between Business and Government,” Committee for Economic Development, 14.10.2015, https://www.ced.org/reports/crony-capitalism-unhealthy-relations-between-business-and-government.

[5] Issue One, 2023, https://www.issueone.org/wp-content/uploads/2017/04/cronyism-factsheet.pdf.

[6] Jason Boyce, “Why We Need Government Action on Amazon,” The Social Media Monthly, 4.12.2020, https://thesocialmediamonthly.com/why-we-need-government-action-on-amazon/.

[7] Veronique De Rugy, “Amazon Wins, the Public Pays: This Is Cronyism in Action,” New York Daily News, 20.11.2018, https://www.nydailynews.com/opinion/ny-oped-amazon-wins-the-public-pays-20181120-story.html.

[8] Investor’s Business Daily, “Google Has No Power over Consumers without Government Help,” Investor’s Business Daily, 31.03.2015, https://www.investors.com/politics/editorials/companies-seek-political-favor-from-government/.

[9] Phil Kerpen, “Google Cronyism,” American Commitment, 11.01.2013, https://www.americancommitment.org/google-cronyism-0-2/.

[10] FW Staff Admin, “Big Corporations and Big Government Go Hand in Hand,” FreedomWorks, 29.06.2022, https://www.freedomworks.org/big-corporations-and-big-government-go-hand-in-han/.

[11] The Monopolization of America, YouTube (YouTube, 2018), https://www.youtube.com/embed/KLfO-2t1qPQ&t=130s.

[12] John Mauldin, “America Has a Monopoly Problem,” Forbes (Forbes Magazine, October 12, 2022), https://www.forbes.com/sites/johnmauldin/2019/04/11/america-has-a-monopoly-problem/?sh=132d7b312972.

[13] The Monopolization of America, YouTube (YouTube, 2018), https://www.youtube.com/embed/KLfO-2t1qPQ&t=130s.

[14] Jason Boyce, “Why We Need Government Action on Amazon,” The Social Media Monthly, 4.12.2020, https://thesocialmediamonthly.com/why-we-need-government-action-on-amazon/.

[15] The Monopolization of America, YouTube (YouTube, 2018), https://www.youtube.com/embed/KLfO-2t1qPQ&t=130s.

[16] Ibid.

[17] Breaking the Monopolies of Facebook, Google, and Amazon, YouTube (YouTube, 2018), https://www.youtube.com/embed/k4m-phHynmE&t=155s.

[18] The Monopolization of America, YouTube (YouTube, 2018), https://www.youtube.com/embed/KLfO-2t1qPQ&t=130s.

[19] Open Markets Institute, “Monopoly by the Numbers,” Open Markets Institute, 2023, https://www.openmarketsinstitute.org/learn/monopoly-by-the-numbers.

[20] The Economist. “Too Much of a Good Thing.” The Economist. The Economist Newspaper, 26.03.2016. https://www.economist.com/briefing/2016/03/26/too-much-of-a-good-thing.

[21] Ibid.

[22] Sam Dugan, “You Can’t Regulate Crony Capitalism Away,” Foundation for Economic Education, 29.12.2018, https://fee.org/articles/you-cant-regulate-away-crony-capitalism/amp.