Urlop opiekuńczy

Urlop opiekuńczy to kolejna zmiana wprowadzona przez nowelizację kodeksu pracy. W jakich przypadkach pracownik może o niego wnioskować? Czy jest to płatna forma urlopu? Na te i inne pytania odpowiadamy w kolejnym artykule z cyklu „Nowy KP w pytaniach i odpowiedziach”.

1. Czym jest urlop opiekuńczy?

Jest to nowy rodzaj urlopu, który ma umożliwić pracownikom sprawowanie osobistej opieki lub wsparcie członka rodziny lub osoby zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym (jeśli wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych).

2. Kogo uważamy za członka rodziny w myśl przepisów o urlopie opiekuńczym?

Członkiem rodziny jest syn, córka, matka, ojciec i małżonek pracownika. Urlop opiekuńczy może być również wykorzystany w celu opieki nad osobą zamieszkującą w tym samym gospodarstwie domowym.

3. W jakim wymiarze będzie udzielany urlop opiekuńczy?

Urlop opiekuńczy będzie udzielany w wymiarze 5 dni. Może być wykorzystany jednorazowo lub w różnych dniach.

4. Jak będzie wyglądała procedura uzyskania urlopu opiekuńczego?

Chcąc skorzystać z urlopu opiekuńczego pracownik musi złożyć wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej – w terminie nie krótszym niż 1 dzień przed planowanym urlopem. W dokumencie należy wskazać imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki lub wsparcia, przyczynę konieczności zapewnienia takiej formy wsparcia lub opieki (bez podawania szczegółów na temat stanu zdrowia). We wniosku określa się również:

• w przypadku członka rodziny – stopień pokrewieństwa z pracownikiem, lub
• w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny – adres zamieszkania tej osoby.

Podanie tych danych ma umożliwić pracodawcy weryfikację, czy spełnione są wszystkie warunki formalne umożliwiające skorzystanie z tej formy urlopu.

5. Czy okres urlopu opiekuńczego będzie wliczany do okresu zatrudnienia?

Tak, okres urlopu opiekuńczego wlicza się do okresu zatrudnienia (od którego zależą uprawnienia pracownicze).

6. Czy pracodawca może odrzucić wniosek o udzielenie urlopu opiekuńczego?

Zakładając, iż wszystkie warunki formalne zostały spełnione – generalnie nie (przepisy nie przewidują takiej możliwości). Oczywiście każdy przypadek należy rozpatrywać osobno i można wyobrazić sobie, iż w skrajnych sytuacjach (gdy pracownik nadużywa swoich uprawnień) szczególny interes pracodawcy mógłby stanowić przyczynę odmowy. Niemniej na ten moment zalecamy ostrożne podejście do takiego działania.

7. Czy urlop opiekuńczy jest płatny?

Nie, urlop opiekuńczy jest bezpłatny.

8. Czy z urlopem opiekuńczym wiążą się inne uprawnienia dla pracowników?

Tak – osoby uprawnione do skorzystania z urlopu opiekuńczego mogą również wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o zastosowanie do nich elastycznej organizacji pracy (więcej informacji w tym temacie można znaleźć tutaj). Co ważne, skorzystanie z urlopu opiekuńczego nie jest warunkiem dla wnioskowania o elastyczną organizację pracy.