Ustawa o Centralnej Informacji Emerytalnej – główne założenia nowej ustawy

W dniu 5 kwietnia 2023 r. wpłynął do Sejmu rządowy projekt (druk nr 3145) ustawy o Centralnej Informacji Emerytalnej, który dotyczył stworzenia Centralnej Informacji Emerytalnej (CIE), która zbierać będzie kompleksową informację o świadczeniach emerytalnych, za pomocą którego każdy obywatel będzie miał pełną i łatwo dostępną wiedzę na temat swoich oszczędności emerytalnych, bez względu na ich źródło oraz nowy system zapewni w jednym miejscu dostęp do informacji o wszystkich posiadanych produktach emerytalnych: ZUS, KRUS, IKE, IKZE, PPE, PPK oraz OFE.

Więcej na temat ustawy o Centralnej Informacji Emerytalnej przeczytasz w niniejszym artykule.

Przyczyny i potrzeby wprowadzenia rozwiązań planowanych w projekcie

Na oficjalnej stronie rządowej wskazano, że:

• Zmiany koncepcji systemu zabezpieczenia społecznego na okres po zakończeniu kariery zawodowej oraz powoływanie do życia nowych produktów oszczędnościowych, reformy i przekształcenia w OFE – spowodowało, iż Polacy nie mają poczucia komfortu panowania nad całością swoich oszczędności gromadzonych z myślą o przyszłości;
• Co prawda instytucje finansowe i ZUS dostarczają informacji o stanie kont, udostępniają także internetowo możliwość sprawdzania stanu rachunków, ale jest to wiedza rozproszona, trzeba pamiętać kilka loginów i haseł, by mieć tam wgląd, różna jest także forma prezentacji tych danych. Nie ma jednego, spójnego, docelowego miejsca gdzie taką informację można całościowo uzyskać, bez konieczności zwracania się do wielu instytucji. Powoduje to także niskie zainteresowanie oszczędzaniem, niską dyscyplinę w oszczędzaniu, a choćby ograniczone zaufanie do instytucji gromadzących oszczędności.

Z kolei w uzasadnieniu do przedmiotowej ustawy wyjaśniono, iż „utrudniony dostęp do informacji o środkach ze składek i dobrowolnych wpłatach w praktyce uniemożliwia ocenę poziomu świadczeń, na jakie zainteresowani mogą liczyć w przyszłości. Ponadto osoby gromadzące oszczędności nie mają wiedzy i pewności, czy wskazały w razie swojej śmierci osoby uposażone do odbioru pozostałych po nich środków. To powoduje trudności w ich wypłatach. Z tych względów informacje o stanie kont emerytalnych oraz możliwość łatwego sprawdzenia swoich danych osobowych i dyspozycji w poszczególnych produktach emerytalnych, a tym samym zapoznanie CIE, gromadząc dane ze wszystkich filarów zabezpieczenia emerytalnego (publiczny, firmowy, indywidualny) spełniałaby 3 podstawowe, niezwykle istotne z punktu widzenia obywateli i systemu zadania:

• dostarczenie informacji poglądowej o stanie oszczędności emerytalnych i wysokości przyszłego świadczenia.
• możliwość otrzymywania informacji o stanie kont w wersji elektronicznej, w jednym miejscu.
• możliwość aktualizacji danych osobowych dzięki rejestrów publicznych.

Dodatkowo wskazano, iż jednym z zadań CIE będzie przedstawianie użytkownikowi informacje o uczestnictwie w systemie emerytalnym opartym na trzech filarach:

• filar publiczny – na który składają się przede wszystkim system powszechny prowadzony przez ZUS oraz KRUS;
• prywatny filar pracowniczy, współtworzony lub tworzony przez pracodawców – na który składają się konta w Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK) oraz w Pracowniczych Programach Emerytalnych (PPE);
• prywatny filar indywidualny – na który składają się Indywidualne Konta Emerytalne (IKE), Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) oraz Otwarte Fundusze Emerytalne (OFE).

Tym samym ustawodawca wskazał, iż Centralna Informacja Emerytalna przyczyni się do osiągnięcia wielu korzystnych efektów, w tym:

• zapewnianie wiedzy na temat wszystkich posiadanych produktów emerytalnych oraz ich sald;
• umożliwienie symulacji wysokości przyszłych świadczeń emerytalnych;
• propagowanie wiedzy na temat systemu emerytalnego oraz możliwościach zwiększenia bezpieczeństwa emerytalnego;
• zapewnienie jednego, spójnego kanału informacyjnego, który ułatwi dostęp do informacji o produktach emerytalnych.

Ustawa o Centralnej Informacji Emerytalnej została uchwalona w dniu 7 lipca 2023 r.

Główne założenia ustawy o Centralnej Informacji Emerytalnej

W pierwszej kolejności wskazać należy, że:

• Centralna Informacja Emerytalna, to nic innego jak zespół rozwiązań organizacyjno-technicznych umożliwiających zainteresowanemu dostęp do informacji emerytalnej i korzystanie z usług elektronicznych;
• Profil CIE stanowi zaś wydzieloną część systemu CIE zawierającą zbiór danych identyfikujących zainteresowanego oraz informacje emerytalne, wraz z przyporządkowanymi temu zainteresowanemu zasobami systemu CIE;
• System CIE stanowi system teleinformatyczny służący do przetwarzania, w tym gromadzenia, informacji emerytalnych i świadczenia usług elektronicznych w ramach CIE.

Przepis art. 1 analizowanej ustawy określa:

• zasady funkcjonowania Centralnej Informacji Emerytalnej, zwanej dalej „CIE”;
• zasady dostępu do informacji emerytalnej;
• warunki korzystania z usług elektronicznych świadczonych dzięki CIE.

Co więcej wskazać należy, iż dostęp do usług elektronicznych świadczonych dzięki systemu CIE wymaga założenia przez osobę fizyczną profilu CIE. Założenie profilu CIE i korzystanie z usług elektronicznych świadczonych dzięki systemu CIE następuje po uwierzytelnieniu osoby fizycznej, co szczególnie istotne założenie takiego profilu jest dobrowolne i nieodpłatne.

Przed założeniem profilu CIE osoba fizyczna jest informowana przez PFR Portal o podstawowych zasadach działania CIE, w tym o skutkach założenia profilu CIE, pochodzeniu i okresie przetwarzania informacji emerytalnych, oraz o możliwości zamknięcia profilu CIE w każdym czasie. Zainteresowany w każdym czasie może zamknąć swój profil CIE – zamknięcie profilu CIE następuje przez złożenie żądania przez stronę internetową lub w aplikacji mObywatel, po uprzednim uwierzytelnieniu.

WAŻNE

– warunkiem skorzystania z usług elektronicznych świadczonych w systemie CIE będzie założenie profilu CIE. Założenie profilu CIE i korzystanie z usług świadczonych w systemie CIE będzie dobrowolne i nieodpłatne.

Dodatkowo przepis art. 7 ustawy określa usługi elektroniczne świadczone dzięki systemu CIE. Tym samym PFR Portal dzięki systemu CIE świadczy zainteresowanemu następujące usługi elektroniczne dostępu do:

• danych i informacji dotyczących zainteresowanego o:
• posiadanych przez zainteresowanego produktach emerytalnych,
• zgromadzonych przez zainteresowanego środkach emerytalnych;
• danych przetwarzanych w systemie CIE, które dotyczą danego zainteresowanego;
• informacji dotyczących gromadzenia i zarządzania środkami emerytalnymi przekazanych przez ministra adekwatnego do spraw zabezpieczenia społecznego, ministra adekwatnego do spraw rozwoju wsi, KNF, ZUS, KRUS, PFR S.A. oraz PFR Portal.

Dodatkowo wskazuje się, iż PFR Portal dzięki systemu CIE może świadczyć zainteresowanemu usługi elektroniczne umożliwiające:

• dostęp do informacji o przebiegu gromadzenia środków emerytalnych przed dniem założenia profilu CIE;
• oszacowanie prognozowanych świadczeń emerytalnych, w tym w oparciu o scenariusze gromadzenia środków emerytalnych w przyszłości;

Podsumowanie

Centralna Informacja Emerytalna ma na celu ułatwienie dotychczas utrudnionego dostępu do zgromadzonych składek emerytalnych i dobrowolnych wpłat. Dodatkowo zapewniony będzie dostęp do kompleksowej informacji o świadczeniach emerytalnych, bez względu na ich źródło – a wszystko to ujawnione będzie w systemie teleinformatycznym Centralnej Informacji Emerytalnej.

A jeżeli chcesz wiedzieć jakie są główne założenia aplikacji mObywatel, to przejdź do tego artykułu.