Uzupełnienie wpisu sądowego

Postępowanie przed Sądem I instancji

Wnosząc skargę na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego w przedmiocie kary pieniężnej, K.W. uiścił wpis sądowy w kwocie 100 zł. Przewodniczący Wydziału VI WSA w Warszawie uznał, iż wpis od skargi powinien wynosić 200 zł, więc wezwał skarżącego do uzupełnienia wpisu w kwocie 100 zł w terminie 7 dni, pod rygorem odrzucenia skargi. Skarżący wniósł pismo, w którym wyjaśnił, iż wraz z wniesieniem skargi wpłacił na rachunek bankowy Sądu 100 zł. Wskazał, iż oznaczył tę wpłatę numerem decyzji, a nie sygnaturą akt sprawy, bowiem nie była ona mu jeszcze znana. K.W. zwrócił się o zaliczenie tej kwoty na poczet wpisu sądowego w sprawie. Ponieważ brakująca kwota nie została uiszczona w wyznaczonym terminie, WSA w Warszawie odrzucił skargę.

K.W. wniósł zażalenie, wskazując, iż uiścił już wpis sądowy od skargi. Nie otrzymał zwrotu tej kwoty na rachunek bankowy, co sugeruje, iż została ona zaksięgowana na poczet sprawy. Po otrzymaniu wezwania skontaktował się telefonicznie z Sądem, próbując ustalić, czy kwotę 100 zł powinien wpłacić ponownie i żądać zwrotu tej uprzednio wpłaconej, czy też złożyć dodatkowe wyjaśnienia. Twierdził, iż polecono mu złożyć wyjaśnienia na piśmie i dołączyć potwierdzenie przelewu, co uczynił.

Jak powinno być sformułowane wezwanie o wpis?

NSA uchylił zaskarżone postanowienie. W uzasadnieniu wskazano, iż z uwagi na surowe konsekwencje dla skarżącego, czyli odrzucenie skargi, wezwanie do uzupełnienia braków fiskalnych skargi musi być precyzyjnie sformułowane. Powinno z niego jasno wynikać: do czego strona została wezwana, z jakiego powodu oraz w jakiej wysokości musi uiścić wpis, jaki jest termin na dokonanie tej czynności oraz jakie są skutki niezastosowania się do wezwania. Za takim sposobem formułowania wezwania strony o wniesienie opłaty we adekwatnej wysokości przemawia art. 6 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej: PostAdmU) oraz konstytucyjna zasada informowania o działaniu organów państwowych. Dlatego w orzecznictwie wyrażono pogląd, iż niedokładność pouczenia zawartego w zarządzeniu o wezwaniu do uiszczenia wpisu sądowego powoduje wątpliwości co do treści oraz sposobu prawidłowego wykonania tego zarządzenia, a tym samym wyklucza możliwość odrzucenia środka zaskarżenia w sytuacji niezastosowania się do rygoru wskazanego w pouczeniu (zob. postanowienie NSA z 9.12.2014 r., II FZ 1878/14, Legalis).

Uiszczenie a uzupełnienie wpisu

NSA stwierdził, iż wezwanie do uzupełnienia wpisu sądowego od skargi w tej sprawie nie było wystarczająco precyzyjne. Istotne znaczenie dla sprawy ma fakt, iż skarżący uiścił już wpis sądowy w wysokości 100 zł, a brakująca kwota także wynosiła 100 zł. Należny wpis wynosi bowiem 200 zł, co wynika z § 1 pkt. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 16.12.2003 r. w sprawie wysokości oraz szczególnych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2021 r. poz. 535). Skarżący został więc wezwany do uzupełnienia wpisu sądowego od skargi w kwocie 100 zł. Z zarządzenia nie wynika natomiast, iż Sąd miał świadomość, iż skarżący uiścił już 100 zł wraz z wniesieniem skargi, oraz iż cały wpis powinien wynosić 200 zł.

Sądy administracyjne w wezwaniach zwykle rozróżniają sytuację, gdy wpis sądowy nie został w ogóle zapłacony, wzywając do jego „uiszczenia”, od przypadku, gdy został on zapłacony w nieprawidłowej wysokości, wzywając do jego „uzupełnienia”. Jednak słowo „uzupełnić” można rozumieć jako uzupełnienie czegoś, czego brakuje w całości, a nie jedynie w części, jak słowo to rozumieją sądy administracyjne. W konsekwencji NSA uznał, iż takie rozróżnienie nie musi być jasne i oczywiste dla stron postępowania. W uzasadnieniu postanowienia podkreślono też, iż K.W. nie był reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika i działał osobiście.

Zdaniem NSA, otrzymując wezwanie sformułowane jak wyżej wskazano, skarżący mógł przyjąć, iż uiszczony przez niego wpis zagubił się lub nie został połączony ze skargą, z powodu wskazania w tytule przelewu numeru zaskarżonej decyzji, zamiast sygnatury akt sądowych. Biorąc pod uwagę fakt, iż strona uiściła wpis w wysokości 100 zł, zasadna jest wątpliwość, czy w wezwaniu chodziło o uzupełnienie wpisu o kolejne 100 zł, czy potwierdzenie uiszczenia wpisu w kwocie 100 zł. Usprawiedliwione było więc przekonanie skarżącego, iż Sąd w istocie wzywa go do uiszczenia kwoty, którą już wpłacił, co wynika z pisemnych wyjaśnień skarżącego, złożonych po otrzymaniu wezwania.