4 tygodni temu
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; dalej: VATU) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Odliczenie VAT nie przysługuje więc w przypadku wykonywania czynności zwolnionych z VAT. A zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 15 VATU, zwalnia się od podatku działalność w zakresie gier hazardowych podlegającą przepisom o grach hazardowych. Zwłaszcza w obecnej atmosferze powstają więc wątpliwości co do tego, czy podatnik organizujący loterię może odliczyć VAT od wydatków z nią związanych.
Czego dotyczyła sprawa?
Podatnik sprzedaje towary. W celu intensyfikacji sprzedaży i zwiększania obrotu, podatnik planuje przeprowadzenie loterii promocyjnej, w której do wygrania będzie nagroda główna w postaci nagrody pieniężnej, jak i nagrody rzeczowe, składające się z produktów które są lub były w ofercie podatnika. Podatnik planuje w tym celu nawiązać współpracę z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą polegającą na organizacji aktywacji konsumenckich, w tym loterii promocyjnych. Organizator w ramach organizacji i obsługi loterii zobowiąże się do zapewnienia kompleksowej obsługi organizacyjnej, realizacyjnej, technicznej i produkcyjnej loterii oraz do sprawowania nadzoru nad jej wykonaniem. Podatnik z kolei zapłaci z tego tytułu organizatorowi stosowne wynagrodzenie.
Organizator ponosi odpowiedzialność za prawidłowe i zgodne z prawem zorganizowanie oraz przeprowadzenie loterii oraz dopełnienie wszelkich formalności związanych z jej organizacją, w tym ewentualne odprowadzenie podatków oraz uzyskanie wymaganych prawem zezwoleń, licencji i zgód. Wskazana na fakturze kwota wynagrodzenia organizatora ma uwzględniać zwrot kosztów z tytułu opłaty za wydanie stosownego zezwolenia przez Izbę Administracji Skarbowej. Ale nie uwzględni kosztów nagród oraz kosztów pokrycia podatków od wygranej w loterii. Środki pieniężne konieczne do sfinansowania nagród oraz opłaty i podatki będą rozliczone pomiędzy odrębnie.
Udział w loterii nie wymaga zakupu losu. W celu wzięcia udziału w loterii konieczne jest za to dokonanie zakupów w sklepie, o minimalnej wartości określonej w regulaminie. Klient będzie musiał zarejestrować zakup poprzez formularz znajdujący się na dedykowanej loterii stronie internetowej, wraz z podaniem danych paragonu lub faktury. Spośród otrzymanych zgłoszeń wylosowani zostaną zwycięzcy. Podatnik postanowił potwierdzić, czy otrzymana od organizatora faktura dokumentuje wykonanie na jego rzecz usługi i w konsekwencji czy podatnik może odliczyć z tego tytułu podatek naliczony.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS wydał w tej sprawie interpretację indywidualną z 25.10.2024 r., 0113-KDIPT1-2.4012.678.2024.1.SM, Legalis. Organ uznał, iż pomiędzy organizatorem a podatnikiem istnieje wzajemna relacja zobowiązaniowa, w której organizator zobowiązany jest do świadczenia usługi organizacji loterii. A podatnik zobowiązany jest do zapłaty z tego tytułu stosownego wynagrodzenia. Odgórnie ustalone wynagrodzenie, jakie otrzyma organizator, jest bezpośrednio i ściśle związane z organizacją loterii. W konsekwencji, usługi organizacji loterii stanowią czynność opodatkowaną VAT.
W analizowanej sprawie nie są spełnione przesłanki wynikające z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 15 VATU, ponieważ organizator nie otrzymuje wynagrodzenia z loterii od jej uczestników opodatkowanych podatkiem od gier, a jedynie odgórnie umówione wynagrodzenie od zleceniodawcy usługi (od podatnika). Nie jest to zatem usługa w zakresie gier losowych, a usługa organizacji loterii. Tym samym dla usługi świadczonej przez organizatora nie znajdzie zastosowania zwolnienie z VAT. W konsekwencji, usługa powinna zostać opodatkowana podatkiem VAT według 23% stawki. Podatnik wykorzystuje nabyte usługi do wykonywania czynności opodatkowanych. Więc ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez organizatora w związku z nabyciem usługi organizacji loterii.
Komentarz
W omawianej sprawie ani podatnik ani też organizator loterii nie zostali uznani za podmioty wykonujące działalność w zakresie gier hazardowych (gry losowe, zakłady wzajemne, gry w karty, gry na automatach), podlegającą przepisom ustawy z 19.11.2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 227). Mamy tu do czynienia w zasadzie z zupełnie standardową usługą marketingową i promocyjną. Organizator wspiera podatnika we wszystkich czynnościach organizacyjnych związanych z loterią, i w zasadzie tyle.
Co ważne, nagrodami w loterii są towary znajdujące się w ofercie podatnika, względnie kwoty pieniężne. Pamiętajmy, iż w świetle wyroku TSUE z 7.10.2010 r., C-55/09, płatności dokonywane przez sponsora na rzecz podmiotu zarządzającego programem promocyjnym, który to podmiot dostarcza klientom prezenty lojalnościowe, należy uznać w części za wynagrodzenie płacone przez osobę trzecią za dostawę towarów klientom, a w części za wynagrodzenie za usługi świadczone przez zarządzającego tym programem na rzecz sponsora. Ukształtowana na kanwie tego wyroku praktyka podatkowa pozbawia często nabywców usług tego typu prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawianych przez organizatora w tej części, w jakiej dotyczą one finansowania nagród wydawanych przez organizatora zwycięzcom. W dużym uproszczeniu, dochodzi bowiem wówczas do zapłaty za towar dostarczany przez organizatora osobom trzecim. A to wyklucza bezpośredni związek wydatku z nabyciem jakiegokolwiek towaru lub usługi. Z kolei organizator loterii przekazujący nagrody zwycięzcom dokonuje w tym zakresie odpłatnych czynności opodatkowanych i powinien VAT rozliczyć. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z 29.9.2023 r., 0111-KDIB3-3.4012.236.2023.5.AW, Legalis, Dyrektor KIS uznał, iż nabywca usługi marketingowej (organizacji konkursów), z uwagi na związek z generowaniem sprzedaży opodatkowanej ma prawo do odliczenia podatku VAT od udokumentowanych fakturą VAT wydatków poniesionych przez Spółkę związanych z usługą organizacji konkursów. Natomiast nie ma prawa do odliczenia podatku VAT od udokumentowanych fakturą VAT wydatków dotyczących wartości nagród przekazywanych laureatom konkursów.
Opisywane konkluzje z ww. wyroku TSUE mogą być ważne także w głośnej ostatnio sprawie medialnej. Jedna sprawa to bowiem odliczenie VAT od wydatków związanych z rzekomą sprzedażą e-booków (5% stawka VAT). Druga to rozliczenia między organizatorem loterii a podmiotem przekazującym nagrody. Nie będziemy jednak spekulować. Morał z historii opisywanej w niniejszym opracowaniu jest jednak taki, iż loterie jako takie działają i działać na gruncie podatkowym mogą. I nie każda loteria to od razu gra hazardowa.
