Wsparcie dla poszkodowanych w wyniku powodzi – podatkowe instrumenty i narzędzia

Podatnicy poszkodowani przez powódź i wspierający w różnych formach poszkodowanych mogą korzystać z kilku form wsparcia – również w postaci instrumentów podatkowych. Przygotowaliśmy krótkie podsumowanie tych najważniejszych.

Aktualnie dostępne możliwości

Podatnicy, w odniesieniu do wszystkich podatków, mają możliwość skorzystania, m.in. z:

• odroczenia terminu płatności podatku,
• rozłożenia zapłaty podatku na raty,
• umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej.

Z kolei w zakresie CIT/PIT warto zwrócić uwagę na rozwiązania, takie jak:

• ograniczenie wysokości zaliczek na podatek PIT/CIT,
• odliczenie od dochodu darowizn przekazanych na cele działalności pożytku publicznego.

Na terenach gmin poszkodowanych

Dodatkowe możliwości przysługują podatnikom znajdującym się na terenach gmin poszkodowanych. Mogą oni skorzystać:

1. ze zwolnienia od podatku dochodowego, a w tym od:
   • dochodów (przychodów) poszkodowanego otrzymanych na usuwanie skutków powodzi z tytułu:
     • nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń,
     • darowizn, do których nie ma zastosowania ustawa o podatku od spadków i darowizn,
   • przychodów z tytułu otrzymania przez pracodawcę nieoprocentowanej pożyczki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
2. z możliwości niewliczania świadczeń uzyskanych w związku z powodzią do dochodu, od wysokości którego odrębne przepisy uzależniają uzyskanie świadczeń o charakterze socjalnym, ulg, dodatków i zwolnień, w tym z zakresu m.in.:
   • pomocy społecznej,
   • świadczeń rodzinnych,
   • dodatków mieszkaniowych.

Podatek od spadków i darowizn oraz VAT

Podatnicy znajdujący się na terenach gmin poszkodowanych mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn. Jest to jednak możliwe tylko w przypadku, gdy do 31 grudnia następującego roku, w którym wystąpiła powódź, środki te będą przeznaczone przez obdarowanego na usunięcie skutków powodzi.

Co więcej, w zakresie VAT do 31 grudnia 2024 r. wprowadzono 0% stawkę VAT[1] dla nieodpłatnych dostaw towarów lub nieodpłatnego świadczenia usług. To jednak tylko w przypadku działania w ramach pomocy poszkodowanym na skutek intensywnych opadów atmosferycznych lub powodzi za pośrednictwem m.in. organizacji pożytku publicznego.

Planowane jest także obniżenie stawki VAT do 0% na darowizny materiałów budowlanych bezpośrednio na rzecz poszkodowanych.

Przedłużenie niektórych terminów podatkowych

Zgodnie z opublikowanym w środę 17 września 2024 r. projektem rozporządzenia Ministra Finansów, planowane jest przedłużenie niektórych terminów podatkowych dla tych z podatników, którzy mieszkają, mają siedzibę lub prowadzą działalność gospodarczą na terenach poszkodowanych przez powódź. Akt ten po wejściu w życie spowoduje:

• przedłużenie do 30 kwietnia 2025 r. terminu na:
  • zapłatę zaliczek na PIT należnych za okres od sierpnia do grudnia 2024 r. (lub III i IV kwartał w przypadku opłacania zaliczek kwartalnie)
  • przekazania zaliczek na PIT pobranych od podatników w okresie od 1 sierpnia 2024 r. do 31 grudnia 2024 r.
  • zapłaty ryczałtowego PIT należnego za miesiące od sierpnia do grudnia 2024 r. (lub III i IV kwartału w przypadku rozliczenia kwartalnego)
• przedłużenie do 31 marca 2025 r. terminu na:
  • zapłatę zaliczek na CIT należnych za okres od sierpnia do grudnia 2024 r. (lub III i IV kwartał w przypadku opłacania zaliczek kwartalnie)
  • złożenie deklaracji CIT-8 i zapłatę podatku przez podatników, których rok podatkowy nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym i w których przypadku termin ten upłynąłby w okresie od 1 września do 31 grudnia 2024 r.
• przedłużenie do 31 stycznia 2025 r. terminu na:
  • złożenie PIT-4R i PIT-8AR w przypadku zaprzestania prowadzenia działalności przed końcem 2024 r.
  • złożenie PCC-3 i wpłatę podatku PCC, jeżeli termin przypadałby w okresie od 16 września 2024 r. do 31 października 2024 r.
  • dokonanie zgłoszenia i zeznania podatkowego w podatku od spadków i darowizn, jeżeli termin ten upłynąłby od 16 września do 31 października 2024 r.
• przedłużenie do 25 stycznia 2025 r. terminu na zapłatę VAT przypadającego w okresie od 1 września 2024 r. do 31 października 2024 r.
• przedłużenie do 25 listopada 2024 r. terminu na złożenie JPK_VAT przypadającego w okresie od 1 września 2024 r. do 31 października 2024 r.
• przedłużenie o 3 miesiące terminu na wpłatę „estońskiego CIT-u”, którego termin płatności przypadałby we wrześniu lub październiku 2024 r.

Przedłużenie wspomnianych wyżej terminów dotyczyłoby wyłącznie podmiotów:

1. które doznały szkód majątkowych w związku z powodzią lub utraciły (choćby czasowo) możliwość korzystania z posiadanych nieruchomości lub lokali
   oraz
2. mają siedzibę, zarząd, miejsce zamieszkania lub prowadzą działalność gospodarczą na terenie jednej z poszkodowanych gmin.

Rozporządzenie ma wejść w życie w dniu jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Planowane są już kolejne formy wsparcia

Część z przedstawionych rozwiązań wynika z w tej chwili obowiązujących przepisów (Ordynacja podatkowa), regulacji przewidzianych na wypadek powodzi (Ustawa o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi) oraz rozporządzenia wykonawczego do tej ustawy.

Dodajmy, iż niektóre z wymienionych form wsparcia mogą zawierać indywidualne warunki i przesłanki ich uzyskania.

Można się również spodziewać, iż już niedługo takich narzędzi i instrumentów podatkowych będzie więcej. Na bieżąco śledzimy komunikaty Ministerstwa Finansów w tym zakresie. Gdy tylko pojawią się nowe informacje, będziemy je przekazywać.

Jeśli mają Państwo pytania do tego tematu, zachęcamy do kontaktu.

[1] Treść rozporządzenia: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20240001381/O/D20241381.pdf