Unijne rozporządzenie 2023/1542, obowiązujące od 17 sierpnia 2023 roku, wyznacza nowe standardy dla całego rynku baterii w Unii Europejskiej. Dotyczy ono pełnego cyklu życia produktów – od projektowania i produkcji, przez użytkowanie, aż po recykling. W centrum uwagi znalazły się kwestie środowiskowe, identyfikowalność produktu, bezpieczeństwo użytkownika i obowiązki producentów oraz importerów.
W niniejszym wpisie przedstawiamy najważniejsze daty, obowiązki i zmiany wynikające z tego rozporządzenia. Znajomość tych regulacji to w tej chwili warunek konieczny, by utrzymać zgodność z prawem i płynnie funkcjonować na rynku UE.
Nowa klasyfikacja baterii
Rozporządzenie wprowadza nowy, sześcioelementowy podział baterii. W zależności od kategorii, obowiązki firm będą się różnić:
- baterie przenośne (do 5 kg),
- baterie do lekkich środków transportu (LMT, do 25 kg),
- baterie do pojazdów elektrycznych (EV, powyżej 25 kg),
- baterie przemysłowe,
- baterie rozruchowe, oświetleniowe i zapłonowe (SLI),
- stacjonarne systemy magazynowania energii (SBESS).
Dzięki tej klasyfikacji producent musi dokładnie określić rodzaj baterii i dostosować do niej testy, dokumentację i oznakowanie. To istotna część spełniania wymagań dla producentów baterii.
Substancje zakazane a wymagania dla producentów baterii
Od połowy 2024 roku obowiązuje zakaz stosowania kadmu, rtęci i ołowiu we wszystkich typach baterii, z bardzo ograniczonymi wyjątkami. Wdrożenie tego przepisu wymaga przeprowadzenia analiz chemicznych i weryfikacji zgodności z wymaganiami RoHS – to jeden z kluczowych aspektów wymagań dla producentów baterii.
Obowiązek raportowania śladu węglowego – od 2025
Rozporządzenie wprowadza obowiązek deklarowania śladu węglowego na określonych etapach:
- od 18 lutego 2025 dla baterii LMT,
- od 18 lutego 2026 dla baterii przemysłowych (wielokrotnego ładowania),
- od 18 sierpnia 2028 dla baterii EV.
Obowiązki te obejmują także ocenę cyklu życia produktu (LCA) oraz weryfikację dokumentacji przez jednostki notyfikowane.
Recykling i odzysk surowców – kolejne wymagania dla producentów baterii
Baterie EV, LMT, przemysłowe i SLI będą musiały zawierać odpowiednie ilości metali odzyskanych z recyklingu, takich jak kobalt, lit, nikiel i ołów. Od 18 sierpnia 2028 roku obowiązuje pierwszy etap tego wymogu, natomiast od 2033 roku pełne jego wdrożenie stanie się obowiązkowe. Stanowi to istotną część długofalowych wymagań dla producentów baterii w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Trwałość i możliwość demontażu
Od sierpnia 2024 roku wymagania dotyczące wydajności i trwałości obejmą baterie EV, LMT i przemysłowe. W sierpniu 2028 dołączą do nich także baterie przenośne.
Dodatkowo, od lutego 2027 roku użytkownik końcowy musi mieć możliwość samodzielnego demontażu i wymiany baterii w urządzeniach z bateriami przenośnymi oraz w lekkich środkach transportu.
Bezpieczeństwo SBESS – od 2024
Stacjonarne systemy magazynowania energii będą musiały spełniać surowe normy bezpieczeństwa konstrukcyjnego i przeciwpożarowego. Dotyczy to m.in. magazynów energii zintegrowanych z siecią energetyczną oraz użytkowanych indywidualnie.
Nowe zasady etykietowania i QR
Od sierpnia 2025 roku wszystkie baterie muszą być oznaczone zgodnie z nowymi wytycznymi. Dwa lata później, od lutego 2027, wymagane będzie umieszczanie kodów QR zawierających szczegółowe dane o produkcie, takie jak skład chemiczny, pochodzenie materiałów, ślad węglowy i żywotność.
Informacje o stanie i żywotności – od 2024
Od sierpnia 2024 roku producenci mają obowiązek udostępniać informacje na temat stanu zdrowia baterii, warunków użytkowania oraz przewidywanego okresu eksploatacji.
Należyta staranność – obowiązek dla dużych firm
Firmy o rocznych obrotach powyżej 40 milionów euro netto będą musiały wdrożyć politykę należytej staranności w zakresie pozyskiwania surowców. Obowiązek ten wchodzi w życie 18 sierpnia 2025 roku i będzie podlegać audytowi zewnętrznemu.
Jak RCC wspiera producentów w spełnianiu wymagań?
W Ośrodku Badawczo Rozwojowym RCC od lat wspieramy producentów i importerów w zapewnianiu zgodności produktów z wymaganiami prawa UE. Nasze usługi obejmują:
- badania RoHS, LVD, EMC i trwałości,
- weryfikację dokumentacji i zgodności z systemem EPREL,
- analizy LCA i śladu węglowego,
- testy demontażu, cykli ładowania i bezpieczeństwa,
- szkolenia i doradztwo wdrożeniowe,
- audyty i przygotowanie do polityki należytej staranności.
Dzięki doświadczeniu, zapleczu technicznemu i indywidualnemu podejściu do projektów, pomagamy firmom skutecznie i terminowo wdrażać nowe wymagania dla producentów baterii wynikające z rozporządzenia 2023/1542.
Jak przygotować się do nowej rzeczywistości regulacyjnej?
Rozporządzenie 2023/1542 to nie tylko zbiór przepisów – to systemowa zmiana sposobu myślenia o bateriach w całym cyklu ich życia. Wymagania, które już zaczęły obowiązywać, będą stopniowo rozszerzane w kolejnych latach aż do 2033 roku.
Dla firm działających na rynku baterii oznacza to konieczność rewizji procesów projektowych, dokumentacyjnych, a także strategii zaopatrzenia i serwisowania. Im wcześniej zostaną podjęte działania przygotowawcze, tym mniejsze ryzyko problemów z dopuszczeniem produktów do obrotu.
W RCC jesteśmy gotowi wesprzeć Państwa firmę na każdym etapie dostosowania do nowych wymagań dla producentów baterii – od badań i analiz, przez dokumentację, po audyty i szkolenia. Zmiany są nieuniknione, ale dzięki odpowiedniemu podejściu mogą stać się impulsem do poprawy jakości, zrównoważonego rozwoju i zwiększenia przewagi konkurencyjnej.