Zakłócanie spokoju – przykłady wykroczenia

adwokat-sobolewski.pl 6 dni temu

Zakłócanie spokoju, porządku publicznego lub spoczynku nocnego stanowi wykroczenie uregulowane w art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń. Zgodnie z jego brzmieniem, kto:

krzykiem
hałasem
alarmem
innym wybrykiem,

zakłóca spokój lub porządek publiczny, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.

W praktyce przepis ten obejmuje m.in. głośne imprezy, awantury domowe, hałaśliwe zachowania w miejscach publicznych czy uporczywe naruszanie ciszy nocnej.

Zakłócanie spokoju – definicja

Za zakłócanie spokoju (porządku publicznego) orzecznictwo uznaje wywołanie stanu, który w danym miejscu, czasie i okolicznościach, zgodnie z przyjętymi zwyczajami i obowiązującymi przepisami, uważa się za nienormalny i który, w obiektywnym odbiorze, odczuwany jest jako utrudnienie lub uniemożliwienie powszechnie akceptowanego sposobu zachowania się w miejscach dostępnych dla bliżej nieokreślonej liczby osób.

Zakłócanie spokoju to naruszenie równowagi psychicznej ludzi, powodujące negatywne przeżycia psychiczne nieoznaczonych osób, powstające z bezpośredniego oddziaływania na organy zmysłów (tak m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 grudnia 1992 r. III KRN 189/92).

Zakłócanie spokoju a umyślność

Wykroczenie zakłócania spokoju, o którym mowa w art. 51 § 1 Kodeksu wykroczeń, wymaga umyślnego działania sprawcy, przejawiającego się w lekceważeniu obowiązujących norm współżycia społecznego.

Zakłócenie porządku publicznego, spokoju lub spoczynku nocnego może przybrać formę krzyków, hałasów, fałszywych alarmów bądź innych podobnych wybryków – jednak wyłącznie wówczas, gdy są one efektem świadomego działania.

Oznacza to, iż odpowiedzialność z tego przepisu może ponosić wyłącznie osoba, która dopuściła się czynu umyślnie. Sama emisja hałasu przekraczającego dopuszczalne normy nie wypełnia jeszcze znamion wykroczenia z art. 51 § 1 kw, jeżeli brak jest przesłanek do przypisania sprawcy umyślności.

Zakłócanie spokoju a skutek

Przepis art. 51 Kodeksu wykroczeń typizuje wykroczenie o charakterze materialnym, a więc skutkowym. Odpowiedzialność na jego podstawie może zostać przypisana jedynie wówczas, gdy sprawca swoim zachowaniem – określonym przykładowo w treści przepisu lub innym, o podobnym charakterze – wywoła skutek w postaci zakłócenia spokoju, porządku publicznego bądź spoczynku nocnego.

Karygodnym jest zatem m.in. zakłócanie spokoju przez krzyki, hałas itp, ale już nie sam fakt hałasowania czy krzyczenia. Dla zastosowania sankcji z art. 51 kw nie jest zatem wystarczające tylko ustalenie, iż sprawca chociażby w miejscu publicznym krzyczał, a choćby ustalenie, iż krzyk był zdolny co do zasady do zakłócenia spokoju, ale wymagane jest stwierdzenie, iż czyn ten rzeczywiście zakłócenie spokoju wywołał.

Zakłócanie spokoju a warunek dowodzenia

Skutku zakłócania spokoju nie można domniemywać. Skutek ten winien być udowodniony zgodnie z obowiązującymi regułami postępowania, w sposób pozwalający na jednoznaczne określenie odczuć co najmniej jednej osoby postronnej – zaburzenia jej spokoju, wyprowadzenia z równowagi psychicznej poprzez wywołanie poczucia zatrwożenia, złości, podniecenia, oburzenia, niesmaku itp. w konsekwencji takiego czynu, który odbiega od norm zwyczajowo przyjętych czy też jej przekracza przez co staje się niezwykły (tak: wyrok Sądu Okręgowego w Lublinie z dnia 9 października 2013 r. XI Ka 923/13).

Inny wybryk zakłócający spokój lub porządek publiczny

Wykroczenia z art. 51 § 1 kodeksu wykroczeń można dopuścić się także „innym wybrykiem”, niż krzykiem, hałasem, alarmem. Warunkiem jest tu skutek w postaci zakłócenia spokoju, porządku publicznego lub spoczynku nocnego albo też wywołania zgorszenia w miejscu publicznym,

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 czerwca 1973 r., sygn. akt VI KZ 17/73, definiując pojęcie wybryku, uznał, iż jest to zachowanie się jakiego wśród konkretnych okoliczności czasu, miejsca i otoczenia, ze względu na przyjęte zwyczajowo normy ludzkiego współżycia nie należało się spodziewać, które zatem wywołuje powszechne negatywne oceny społeczne i uczucia odrazy, gniewu, oburzenia.

Wykroczenie tego rodzaju charakteryzuje więc ostra sprzeczność z powszechnie akceptowanymi normami zachowania się. A contrario nie może być uznany za wykroczenie z art. 51 § 1 kodeksu wykroczeń czyn, który nie tylko, iż nie koliduje w rażący sposób z obowiązującymi w określonym kontekście sytuacyjnym normami zachowania się, ale wręcz wzbudza – w odbiorze powszechnym – oceny akceptacji, choćby milczącej zgody, aprobaty, podziwu lub uznania.

Zakłócanie spokoju poprzez ignorowanie alarmu samochodowego

Zakłócenie spokoju lub porządku publicznego polega zasadniczo na działaniu. Wyjątkowo może wystąpić w postaci zaniechania, w sytuacji, gdy np. właściciel urządzenia alarmowego ignoruje jego sygnał i nie wyłącza go we właściwym czasie.

Zakłócenie spokoju a zakłócenia porządku publicznego

Struktura Art. 51. § 1 kw oraz jego wykładnia celowościowa wskazują na odmienność pojęć zakłócenia spokoju i zakłócenia porządku publicznego.

Zakłócenie spokoju nie wymaga, aby zachodziło w miejscu publicznym tj. powszechnie dostępnym. Do zakłócenia spokoju może więc dojść w obrębie kamienicy czy też bloku mieszkalnego, pomiędzy sąsiadami.

Zakłócenie porządku publicznego dla swojej realizacji wymaga wystąpienia w miejscu publicznym.

Zakłócanie spokoju nocnego

Odrębnie stypizowanym stanem zakłócenia spokoju publicznego jest natomiast zakłócanie spokoju nocnego, które dla swojego bytu wymaga występowania w godzinach nocnym, tj. od godziny 22:00 do 6:00 rano. Z założenia, jest to bowiem czas, w którym ludzie mogą bez zakłóceń ze strony osób trzecich odpoczywać w jakiejkolwiek formie, niekoniecznie snu.

Głośna muzyka a zakłócanie

W wyroku z dnia 10 kwietnia 2013 r., V Ka 157/13, Sąd Okręgowy w Koszalinie uznał, iż relewantnym dla odstąpienia od wymierzenia kary za dopuszczenie się wykroczenia z Art. 51 § 1 k.w. przez obwinioną, która odtwarzając głośno muzykę w prowadzonym przez siebie nadmorskim barze, zakłóciła tym odpoczynek nocny okolicznych mieszkańców, jest to, iż do zdarzenia doszło w okresie letnich ferii, kiedy co do zasady, zdaniem sądu, społeczeństwo się bawi i jednocześnie w ten sposób w oderwaniu od codziennych obowiązków odpoczywa.

Zorganizowanie przyjęcia weselnego z orkiestrą a zakłócanie

Zorganizowanie przyjęcia weselnego z orkiestrą nie jest wykroczeniem (art. 51 § 1 kw), gdyż jest zwyczajowo przyjęte w polskiej kulturze i powszechnie akceptowane (tak: wyrok Sądu Rejonowego w Zamościu z dnia 1 stycznia 2006 r. VII W 1141/06).

Uporczywe szczekanie psa a zakłócanie

Brak reakcji posiadacza psa na jego uporczywe szczekanie nocą bez szczególnych zewnętrznych powodów może uzasadniać odpowiedzialność właściciela na podstawie art. 51 § 1 kw. (tak: wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 21 kwietnia 2004 r. II Waz 61/04).

Uporczywe telefonowanie

Sąd Okręgowy w Krakowie w wyroku z dnia 16 grudnia 2013 r sygn. akt IV Ka 460/13 uznał, iż zachowanie polegające na dzwonieniu do pokrzywdzonego w nocy, mimo iż uniemożliwiało mu udanie się na spoczynek nocny i zaśnięcie, nie realizowało znamion wykroczenia z art. 51 § 1 k.w. Działanie to nie miało bowiem charakteru publicznego. Z tego zatem powodu nie było możliwe uznanie obwinionej za winną jego popełnienia. Opisane zachowanie stanowi natomiast wykroczenie z art. 107 k.w (złośliwe niepokojenie).