- omawiane rozporządzenia określa formy samokształcenia, liczbę punktów edukacyjnych niezbędnych do zaliczenia obowiązku doskonalenia zawodowego oraz wzór karty rozwoju zawodowego;
- samokształcenie, obok kursu udoskonalającego, jest jedną z form realizacji obowiązku doskonalenia zawodowego.
Obowiązek doskonalenia zawodowego i jego formy
Każda osoba wykonująca zawód medyczny objęty ZawodyMedU (np. asystentka stomatologiczna, opiekun medyczny, elektroradiolog, technik sterylizacji medycznej) ma prawo i obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego.
Przewidziane są następujące formy:
- kształcenie podyplomowe:
- szkolenie specjalizacyjne
- kurs kwalifikacyjny
- doskonalenie zawodowe:
- kurs doskonalący
- samokształcenie
Kurs kwalifikacyjny, jak i kurs doskonalący zostały uregulowane szczegółowo w ZawodyMedU. Szkolenie specjalizacyjne odbywa się na zasadach określonych w ustawie z 24.2.2017 r. o uzyskiwaniu tytułu specjalisty w dziedzinach mających zastosowanie w ochronie zdrowia (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 506). Natomiast formy samokształcenia zostały określone w omawianym rozporządzeniu.
Przedmiotem regulacji jest także ilość punktów edukacyjnych za wszystkie powyżej wskazanie formy kształcenia zawodowego.
Formy samokształcenia
Samokształcenie może być realizowane przez wiele aktywności zawodowych, podejmowanych samodzielnie lub w zorganizowanych formach.
W przypadku każdej z form samokształcenia przewidziano liczbę punktów edukacyjnych za daną aktywność, dokument potwierdzający oraz osobę/instytucję uprawnioną do potwierdzenia, iż osoba wykonująca zawodu medyczny kształciła się w ten sposób.
Określono następujące formy samokształcenia:
- udział bierny w seminariach, kongresach, zjazdach, sympozjum naukowym, posiedzeniu szkoleniowym;
- udział czynny – przygotowanie i wygłoszenie referatu lub prezentacji naukowej w formie plakatu lub doniesienia zjazdowego;
- udział w warsztacie szkoleniowym kursie, szkoleniu zakończonym egzaminem, kursie zdalnym;
- publikacje naukowe np. książka, artykuł, rozdział w książce lub tłumaczenia z języka obcego takich wydawnictw;
- uzyskanie tytułu zawodowego magistra lub magistra inżyniera w wyniku ukończenia studiów umożliwiających uzyskanie wykształcenia niezbędnego do wykonywania zawodu medycznego oraz uzyskanie stopnia naukowego doktora, doktora habilitowanego lub tytułu profesora w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu lub nauk inżynieryjno-technicznych, lub nauk ścisłych i przyrodniczych;
- prowadzenie zajęć na studiach dla osób przygotowujących się do wykonywania zawodów medycznych lub w szkołach prowadzących kształcenie w danym zawodzie;
- wykonywanie czynności zawodowych w formie wolontariatu;
- indywidualna prenumerata czasopisma naukowego z dziedziny nauk medycznych i nauk o zdrowiu;
- sprawowanie opieki nad studentami lub uczniami odbywającymi praktyki zawodowe;
- sprawowanie nadzoru nad osobą powracającą do zawodu.
W przypadku opublikowania jako autor lub współautor książek, artykułów lub rozdziałów, tłumaczenia, uzyskania tytułu zawodowego magistra lub magistra inżyniera lub stopnia naukowego doktora, doktora habilitowanego, tytułu profesora w okresie 5 lat przed dniem wejścia w życie rozporządzenia (tj. w okresie od 15.5.2019 r. do 15.5.2024 r.) punkty z tym związane podlegają zaliczeniu na poczet punktów edukacyjnych w pierwszym rozpoczętym okresie edukacyjnym.
Okres rozliczeniowy i punkty edukacyjne
Obowiązek szkoleniowy realizowany jest w okresach edukacyjnych trwających 5 lat kalendarzowych. Okres edukacyjny jest indywidualny dla każdej osoby i zaczyna się z dniem 1 stycznia roku następującego po roku, w którym osoba wykonująca zawód medyczny uzyskała wpis do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego.
Przez okres edukacyjny należy zgromadzić co najmniej 200 punktów edukacyjnych, w tym obowiązkowo 120 punktów za udział w kursie udoskonalającym. Punkty przydzielane są za każdą formę realizacji obowiązku ustawicznego rozwoju zawodowego np. za uzyskanie tytułu specjalisty w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia jest 50 punktów edukacyjnych, a za udział w kursie kwalifikacyjnym – 40 punktów edukacyjnych.
Istotne jest zgromadzenie punktów przez cały okres 5 lat, nie ma znaczenia ile punktów zostanie zgromadzonych w poszczególnych latach.
Jeśli jednak dana osoba uzyska więcej punktów, to nie przechodzą one na kolejny okres edukacyjny. Niedopełnienie obowiązku edukacyjnego może natomiast stanowić przewinienie zawodowe, w rozumieniu art. 41 ZawodyMedU.
Karta rozwoju zawodowego
Realizacja obowiązku zawodowego znajduje odzwierciedlenie w karcie rozwoju zawodowego, sporządzanej indywidualnie według wzoru stanowiącego załącznik do omawianego rozporządzenia.
Kartę rozwoju zawodowego wydaje wojewoda adekwatny ze względu na miejsce zamieszkania osoby wykonującej zawód medyczny, a w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie adekwatnego wojewody – Wojewoda Mazowiecki.
W ciągu 30 dni od dnia zakończenia okresu edukacyjnego wypełnioną kartę należy dostarczyć wojewodzie w celu potwierdzenia dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego.
Etap legislacyjny
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 19.4.2021 r. w sprawie ustawicznego rozwoju zawodowego osób wykonujących niektóre zawody medyczne (Dz.U. z 2024 r. poz. 674) weszło w życie 15.5.2024 r.