Zatory płatnicze – kolejne decyzje i wystąpienia miękkie

22 godzin temu

Prezes UOKiK wydał dwie decyzje wobec firm, które nie płaciły na czas swoim kontrahentom.
Wszczął również postępowanie w sprawie nałożenia kary za nieudzielenie informacji koniecznych do szybkiego rozstrzygnięcia sprawy.
Ponadto od początku roku wystosował ponad 80 wystąpień miękkich do przedsiębiorców.

Prezes UOKiK nałożył kary pieniężne na dwie duże spółki, które generowały zatory płatnicze. Pierwszy ukarany przedsiębiorca to Rawicka Fabryka Wyposażenia Wagonów Rawag, której głównym przedmiotem działalności jest produkcja lokomotyw kolejowych. Drugi podmiot, który otrzymał karę finansową to producent piwa - Carlsberg Supply Company Polska.

W ramach tych dwóch postępowań Prezes UOKiK przeanalizował 16 762 faktury wystawione na rzecz 1 287 podmiotów oraz ustalił, iż wobec 322 z nich doszło do opóźnienia w 2 842 transakcjach handlowych. Kara dla Rawag wyniosła ponad 291 tys. zł, zaś dla spółki Carlsberg - 69 tys. zł. Oba podmioty nie kwestionowały ustaleń Prezesa UOKiK i zapłaciły nałożone kary.

– Zatory płatnicze to jeden z większych problemów polskiej gospodarki. To również przeszkoda w prowadzeniu działalności, zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorców, bowiem podnosi koszty i wpływa na ograniczenie zatrudnienia czy inwestycji. Terminowe otrzymanie należności i powiązana z nim płynność finansowa to podstawowy warunek przetrwania mniejszych firm – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Wysokość kary ustalana jest dwuetapowo. W pierwszym etapie wyliczana jest maksymalna kara pieniężna na podstawie wzoru podanego w ustawie antyzatorowej. W drugim etapie Prezes UOKiK może ją zmniejszyć, biorąc pod uwagę dodatkowe okoliczności wymienione w ustawie. Prezes UOKiK bierze pod uwagę nie tylko wartość przeterminowanych płatności i długość opóźnień, ale również wagę i okoliczności naruszenia, działania podjęte przez przedsiębiorcę z własnej inicjatywy w celu zaprzestania naruszenia oraz współpracę z Urzędem w toku postępowania.

Interwencje miękkie

UOKiK kontynuuje również interwencje miękkie wobec kolejnych podmiotów, których dyscyplina płatnicza budzi wątpliwości i może wskazywać na ryzyko powstania zatorów płatniczych. Przedsiębiorcy są informowani o zauważonych nieprawidłowościach i możliwych konsekwencjach braku poprawy. Wystąpienia miękkie wpisują się w szeroko rozumianą prewencję – kształtują świadomość i kulturę płatniczą przedsiębiorców oraz umożliwiają zmianę ich praktyk bez konieczności wszczynania postępowania. Od początku roku 81 przedsiębiorców otrzymało wystąpienia miękkie.

Postępowanie w sprawie kary za nieudzielenie informacji

W kwietniu Urząd wszczął postępowanie w sprawie nałożenia kary pieniężnej za nieudzielenie żądanych informacji przez spółkę Neptun z Lublina. Przedsiębiorcy grozi kara w maksymalnej wysokości 5 proc. rocznego przychodu, nie więcej niż 50 mln euro. Taka kara może zostać nałożona również w przypadku odpowiedzi udzielonych po terminie wyznaczonym przez Urząd czy też przekazywaniu informacji wprowadzających w błąd co do ustaleń w sprawie.

Dlaczego ważna jest współpraca

Postępowania w sprawie zatorów są czasochłonne ze względu na ilość analitycznej pracy jaką musi wykonać Urząd. Wszczęcie postępowania poprzedza analiza prawdopodobieństwa nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych. Sprawdzana jest m.in. wartość opóźnionych i niespełnionych świadczeń, liczba poszkodowanych wierzycieli. Natomiast w trakcie jednego postępowania UOKiK bada choćby kilkadziesiąt tysięcy dokumentów, takich jak faktury, umowy, aneksy, porozumienia, zamówienia, korekty czy kompensaty. Dlatego tak istotna jest szybka odpowiedź przedsiębiorców na wezwania.

Skróceniu czasu skomplikowanych i czasochłonnych postępowań służyła również nowelizacja ustawy zatorowej z grudnia 2022 roku. Zmiany dotyczące pominięcia w toku postępowania pewnych kategorii należności, w szczególności tych powstałych między podmiotami powiązanymi w grupie kapitałowej, pozwala – z jednej strony – na ograniczenie zakresu informacji i dokumentów, które przedsiębiorcy muszą zebrać i przekazać Prezesowi Urzędu, z drugiej strony – stanowi realizację postulatu przedsiębiorców, aby nie karać ich za opóźnienia powstałe w grupie kapitałowej.

Z kolei, uwzględnienie przy ustalaniu wysokości nakładanej kary pieniężnej m.in. poziomu współpracy przedsiębiorcy z Urzędem w toku postępowania, podniesionych i udowodnionych przez przedsiębiorcę okoliczności wpływających na opóźnienia w płatnościach czy działań podjętych przez spółkę w celu uniknięcia tych opóźnień wskazuje, iż zaangażowanie przedsiębiorcy w toku postępowania może zadziałać na jego korzyść i skutkować obniżeniem nakładanej kary.

Dwie ścieżki walki z zatorami

Zgodnie założeniami przepisów antyzatorowych walka z opóźnieniami w płatnościach odbywa się dwutorowo. Po pierwsze, przedsiębiorca, który nie otrzymał zapłaty w terminie, powinien najpierw wezwać dłużnika do uregulowania należności za towar lub usługę. jeżeli to nie przyniesie skutku, może dochodzić swoich praw w sądzie cywilnym. Ponadto jedną z sankcji nieterminowego spełnienia świadczenia pieniężnego przez dłużnika uregulowaną w ustawie są odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych. Zgodnie z przepisami, jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty. Kolejną konsekwencją dla dłużnika, który nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie wynikającym z umowy jest, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość od 40 do 100 euro w zależności od wartości świadczenia pieniężnego.

Inną drogą jest postępowanie administracyjne prowadzone przez Prezesa UOKiK. jeżeli ustali on, iż przedsiębiorca przez trzy miesiące opóźniał się z płatnościami na łączną kwotę przekraczającą dwa miliony złotych, może nałożyć na niego karę finansową płatną do budżetu państwa. Należy podkreślić, iż Prezes UOKiK nie sprawi, iż dłużnik zapłaci wierzycielowi. Przepisy regulujące działalność Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, nie nadają mu kompetencji do podejmowania w imieniu przedsiębiorców działań związanych z dochodzeniem roszczeń o charakterze indywidualnym. Jego działania mają charakter systemowy i prewencyjny. Zadaniem Prezesa UOKIK jest przeciwdziałanie zatorom, niejako regulowanie rynku poprzez pewną prewencję i ostrzeżenia – wystąpienia miękkie, penalizowanie nierzetelnych kontrahentów – nakładanie kar, oraz wskazywanie, którzy przedsiębiorcy nie płacą na czas i publikowanie decyzji wraz z informacją o nierzetelnym podmiocie.

Jesteś ofiarą zatorów – zawiadom Prezesa UOKiK

Obowiązujące przepisy pozwalają na zgłoszenie do Prezesa UOKiK podejrzenia, iż dana firma nadmiernie opóźnia się z płatnościami. Takie zawiadomienie musi zawierać cztery elementy: wskazanie przedsiębiorcy, którego dotyczy podejrzenie, opis stanu faktycznego będącego podstawą zawiadomienia, uprawdopodobnienie, iż opóźnienia rzeczywiście mają miejsce, oraz dane identyfikujące zgłaszającego. Do zgłoszenia należy dołączyć dokumenty, które mogą potwierdzać opóźnienia w płatnościach.

Wejdź na stronę poświęconą zatorom płatniczym

Czym są zatory płatnicze, kiedy może zająć się nimi Prezes Urzędu, jak można zgłosić przedsiębiorcę nie wywiązującego się z zobowiązań i kto może to zrobić? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz na stronie https://uokik.gov.pl/zatory-platnicze.