1 rok temu
W ostatnich dniach Komisja Europejska przedstawiła szereg środków wpisujących się w założenia Zielonego Ładu. Działania te mają utrzymać konkurencyjność i zapewnić rozwój europejskiej gospodarki w obszarach kluczowych z punktu widzenia transformacji energetycznej. Należą do nich reforma rynku energii oraz akty w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie (tzw. Net-Zero Industry Act) i surowców krytycznych (tzw. Critical Raw Materials Act). Co to oznacza dla przemysłu?
Reforma rynku energii
Reforma przewiduje przede wszystkim szybsze przejście na zużycie energii ze źródeł odnawialnych. W tym celu Komisja proponuje przede wszystkim:
- łatwiejsze wdrażanie długoterminowych umów na zakup energii elektrycznej (tzw. PPA), w szczególności dla mniejszych odbiorców (np. MŚP), przez m.in. udostępnienie gwarancji rynkowych (obniżające finansowe bariery wejścia na ten rynek);
- wsparcie dla nowych inwestycji w wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych w postaci dwukierunkowych kontraktów różnicowych – gdzie ewentualne nadwyżki wynikające z rozliczeń w ramach takich kontraktów mają być redystrybuowane na odbiorców końcowych;
- zawieranie przez odbiorców końcowych umów opartych nie tylko na cenach dynamicznych, ale także stałych;
- ułatwienie korzystania z modelu udostępniania energii pomiędzy konsumentami, MŚP oraz organami publicznymi, którzy sami tę energię wytwarzają;
- szersze wsparcie systemów tzw. odpowiedzi odbioru (DSR) oraz magazynowania.
Akt w sprawie przemysłu neutralnego emisyjnie
Akt zmierza do zwiększenia produkcji w obszarach neutralnych emisyjnie (tj. czystych technologii). Zakłada, że:
- ścieżka administracyjna związana z realizacją projektów neutralnych emisyjnie będzie łatwiejsza. Projekty strategiczne (m.in. fotowoltaika, offshore, baterie i magazynowanie, ogniwa paliwowe, CCS), będą traktowane priorytetowo, w szczególności przez skrócenie okresu wydawania pozwoleń;
- wychwytywanie CO2 przyspieszy, czemu ma służyć cel osiągnięcia do 2030 r. rocznej mocy zatłaczania 50 mln ton do strategicznych składowisk CO2 w UE (z udziałem producentów ropy naftowej i gazu);
- organy publiczne w ramach prowadzonych przetargów na czyste technologie będą musiały uwzględnić tzw. kryteria zrównoważonego rozwoju i odporności;
- państwa członkowskie będą mogły tworzyć „piaskownice regulacyjne” w celu opracowania i testowania czystych technologii w rzeczywistym otoczeniu przed ich wprowadzeniem na rynek (z dostępem przede wszystkim dla MŚP);
- powstanie Platforma Europy Neutralnej Emisyjnie dla wsparcia Komisji i państw członkowskich w realizacji celów objętych aktem.
Akt w sprawie surowców krytycznych
Ma zapewnić UE bezpieczny i konkurencyjny cenowo dostęp do surowców krytycznych z punktu widzenia kluczowych sektorów przemysłu (m.in. czyste technologie, przemysł cyfrowy, lotniczy, kosmiczny, obronny). Akt przewiduje przede wszystkim:
- opracowanie odrębnego wykazu surowców krytycznych i strategicznych;
- uproszczenie procedur administracyjnych dla wydawania zezwoleń na projekty dotyczące surowców krytycznych (w tym przewidziane jest wsparcie finansowe dla poszczególnych projektów);
- monitorowanie łańcuchów dostaw surowców krytycznych. Duże przedsiębiorstwa – producenci strategicznych technologii w oparciu o surowce krytyczne – będą miały obowiązek przeprowadzania regularnego audytu swoich strategicznych łańcuchów dostaw surowców. Obejmuje to również tzw. stress test tego łańcucha (do powyższych technologii zalicza się m.in. baterie do magazynowania energii i na potrzeby elektromobilności, urządzenia związane z produkcją i wykorzystaniem wodoru oraz z wytwarzaniem energii odnawialnej);
- opracowanie i wdrożenie przez państwa członkowskie programów służących poprawie zbiórki odpadów bogatych w surowce krytyczne oraz zapewnieniu ich recyklingu;
- opracowanie i aktualizacje programów poszukiwań surowców krytycznych.
Dalsze kroki
Powyższe rozwiązania będą aktualnie przedmiotem uzgodnień Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej. Mając na uwadze ich najważniejsze znaczenie dla europejskiego przemysłu w najbliższym czasie, monitorujemy proces legislacyjny. W razie pytań, zachęcamy do kontaktu.
