20 godzin temu
- Projekt ustawy wprowadza jednolite zasady udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne, w tym nowy typ funduszu pożyczkowego.
- Zmienione zostaną regulacje dotyczące zarządzania płynnością funduszy inwestycyjnych – zarządzający będą zobowiązani do stosowania narzędzi płynnościowych określonych ustawowo.
- Nowe przepisy precyzują zasady delegowania funkcji przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych oraz wzmacniają nadzór nad outsourcingiem działalności funduszowej.
Istota planowanych rozwiązań
Projektowana ustawa ma na celu implementację do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/927 z 13.3.2024 r. zmieniająca dyrektywy 2011/61/UE i 2009/65/WE w zakresie ustaleń dotyczących przekazywania, zarządzania ryzykiem utraty płynności, sprawozdawczości nadzorczej, świadczenia usług depozytariusza i usług powierniczych oraz udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne (Dz.Urz. UE L z 2024 r. s. 927). Będzie ona wymagała przede wszystkim nowelizacji ustawy z 27.5.2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1034, dalej: FundInwU). Zmiany będą miały charakter systemowy – dostosowujący obowiązujące przepisy do nowych wymagań unijnych w zakresie m.in. zarządzania płynnością, udzielania pożyczek przez fundusze oraz organizacji nadzoru nad przekazywaniem funkcji funduszowych podmiotom trzecim.
Szczegółowy opis projektowanych zmian
Rozszerzenie działalności towarzystw funduszy inwestycyjnych
Projekt ustawy przewiduje poszerzenie zakresu działalności towarzystw funduszy inwestycyjnych o funkcje dotychczas niedostępne. Towarzystwa funduszy inwestycyjnych będą mogły pełnić funkcję administratora wskaźnika referencyjnego oraz świadczyć usługi w zakresie obsługi kredytów. Zmiana ta ma na celu poprawę skuteczności operacyjnej towarzystw oraz zwiększenie ich konkurencyjności zarówno na rynku krajowym, jak i międzynarodowym.
Nowe zasady udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne
Jednym z kluczowych elementów projektu jest wprowadzenie jednolitych ram prawnych dla udzielania pożyczek przez alternatywne fundusze inwestycyjne. Projekt zakłada powołanie nowego typu zamkniętego funduszu inwestycyjnego – funduszu pożyczkowego – którego strategia inwestycyjna będzie opierała się na udzielaniu pożyczek. Co istotne:
- wartość udzielonych pożyczek przez fundusz pożyczkowy będzie musiała stanowić co najmniej 50% jego aktywów netto;
- inne fundusze zamknięte przez cały czas będą mogły udzielać pożyczek, jednak limit ten zostanie zmniejszony z obecnych 50% do 20% wartości aktywów netto.
Zmiany te mają na celu zwiększenie transparentności i bezpieczeństwa sektora funduszy inwestycyjnych, a także jego konkurencyjność względem innych państw członkowskich Unii Europejskiej, w których działalność pożyczkowa funduszy była dotychczas szerzej dopuszczalna.
Narzędzia zarządzania płynnością funduszy
Obowiązujące przepisy FundInwU przewidują wyłącznie ogólne wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem płynności. Projekt ustawy wprowadza bardziej szczegółowe regulacje:
- zarządzający będą zobowiązani do wyboru co najmniej dwóch z dziewięciu narzędzi zarządzania płynnością dla wszystkich funduszu inwestycyjnego otwartego (wyjątkiem będą fundusze rynku pieniężnego – jedno narzędzie);
- wybór narzędzi powinien być uzależniony od specyfiki danego funduszu, uwzględniony w jego statucie i zgłoszony do Komisji Nadzoru Finansowego.
Celem regulacji jest wzmocnienie stabilności finansowej, zwłaszcza w przypadku wzmożonych umorzeń tytułów uczestnictwa, które mogą prowadzić do niekontrolowanej wyprzedaży aktywów funduszy.
Wzmocnienie nadzoru nad outsourcingiem funkcji przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych
Projekt ustawy precyzuje zasady delegowania funkcji przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Przewiduje się wyraźne rozróżnienie między funkcjami podstawowymi (art. 45 ust. 1 i 1a FundInwU) a dodatkowymi (art. 45 ust. 2–3 FundInwU). Towarzystwa będą zobowiązane do:
- zapewnienia zgodności powierzonych czynności z ustawą – niezależnie od podmiotu wykonującego;
- wskazania w prospekcie informacyjnym wszystkich czynności przekazanych podmiotom trzecim.
Zmiany mają na celu zapewnienie większej przejrzystości i pewności prawnej w zakresie outsourcingu w sektorze funduszy inwestycyjnych.
Ograniczenie możliwości wyboru zagranicznego depozytariusza
Dyrektywa 2024/927/UE przewiduje możliwość dopuszczenia podmiotów depozytariuszy z innych państw członkowskich. Projekt ustawy jednak nie implementuje tej opcji, uznając, że:
- funkcja depozytariusza ma najważniejsze znaczenie dla bezpieczeństwa środków funduszu oraz interesów jego uczestników;
- lokalizacja depozytariusza w Polsce umożliwia skuteczniejszy nadzór nad jego działalnością i ogranicza ryzyko systemowe.
Zrezygnowano zatem z transgranicznej elastyczności w tym zakresie, kierując się zasadą ostrożności i koniecznością ochrony inwestorów.
Transparentność nazw funduszy
Projekt ustawy zawiera również nowe regulacje dotyczące nazw funduszy inwestycyjnych oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych. Nazwy mają być:
- rzetelne;
- jasne;
- niewprowadzające w błąd.
Celem jest eliminacja praktyk marketingowych, które mogą prowadzić do fałszywego postrzegania ryzyka lub charakteru inwestycji przez uczestników funduszy.
Poprawa nadzoru i wymiany informacji
Ustawa przewiduje także poprawę współpracy nadzorczej między organami krajowymi i europejskimi. W szczególności:
- Komisja Nadzoru Finansowego będzie zobowiązana do przekazywania na wniosek Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych informacji o zagrożeniach dla ochrony inwestorów, rynków finansowych lub stabilności systemu finansowego Unii Europejskiej.
To rozwiązanie ma wspierać działania prewencyjne w zakresie ryzyk systemowych na szczeblu europejskim.
Etap legislacyjny i termin wejścia w życie
Projekt ustawy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz ustawy o pracowniczych planach kapitałowych znajduje się na etapie opracowywania przez Ministerstwo Finansów. Organem odpowiedzialnym za jego przedłożenie Radzie Ministrów jest również Ministerstwo Finansów. Planowane przyjęcie projektu przez Radę Ministrów przewidziano na pierwszy kwartał 2026 r. Przepisy powinny wejść w życie najpóźniej do 16.4.2026 r., zgodnie z terminem wyznaczonym w dyrektywie 2024/927/UE.
