Zgodnie z art. 82 ust. 3 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; dalej: VATU, minister adekwatny do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia, wprowadzić zwolnienia od podatku, a także określić szczegółowe warunki stosowania tych zwolnień, uwzględniając specyfikę wykonywania niektórych czynności oraz uwarunkowania obrotu gospodarczego niektórymi towarami, przebieg realizacji budżetu państwa, potrzebę uzyskania dostatecznej informacji o towarach będących przedmiotem zwolnienia a także przepisy Unii Europejskiej.
Myśląc o zwolnieniach z VAT, najczęściej przychodzą nam do głowy zwolnienia przedmiotowe, o których mowa w art. 43 VATU (a więc np. zwolnienie z VAT usług finansowych i ubezpieczeniowych, związanych z opieką zdrowotną, najem na cele mieszkaniowe, sprzedaż nieruchomości, usługi związane z nauczaniem itd.) albo zwolnienia podmiotowe z art. 113 ust. 1 VATU (dla podatników osiągających obrót do 200.000 zł rocznie). Co bardziej wnikliwi czytelnicy przepisów VAT być może kojarzą jeszcze całą paletę zwolnień w zakresie importu towarów (art. 45-80 VATU), choć mówiąc szczerze nie są to przepisy szczególnie powszechnie spotykane w praktyce. Często zapominamy, iż niektóre zwolnienia z VAT określone są w przepisach wykonawczych. Z tych bardziej charakterystycznych – spotkamy np. zwolnienie dla dzierżawy gruntów przeznaczonych na cele rolnicze albo usługi zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi. W przepisach wykonawczych znajdziemy jednak także zwolnienie z VAT usług polegających w swej istocie na umożliwieniu wysyłania SMS-ów charytatywnych. Te właśnie przepisy przeszły niedawno drobny lifting.
SMS-y charytatywne po retuszu
Uchylona już ustawa z 16.7.2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 34; dalej: PrTelekom) posługiwała się w zakresie charytatywnych SMS pojęciem usług o podwyższonej opłacie. Zgodnie z tymi przepisami, dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej obejmującej usługę telekomunikacyjną z dodatkowym świadczeniem, które może być realizowane przez inny podmiot niż dostawca usługi telekomunikacyjnej, zwanej dalej „usługą o podwyższonej opłacie”, był obowiązany podawać wraz z numerem tej usługi przekazywanym bezpośrednio abonentom, cenę za jednostkę rozliczeniową usługi albo cenę za połączenie, w przypadku usługi taryfikowanej za całe połączenie, ze wskazaniem ceny brutto oraz nazwę podmiotu realizującego dodatkowe świadczenie. Ustawa z 12.7.2024 r. Prawo komunikacji elektronicznej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1221; dalej: PrKomElektr) wprowadziła zaś pojęcie usług z dodatkowym świadczeniem, a więc publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych wraz z innym świadczeniem, które może być realizowane przez podmiot inny niż dostawca usług telekomunikacyjnych.
Efektem tych zmian jest również modyfikacja zasad zwolnienia z VAT dotyczącego wysyłania tzw. SMS-ów charytatywnych. A więc SMS-ów wysyłanych w celu zebrania środków pieniężnych na realizację celów publicznych i religijnych przez organizacje pożytku publicznego (zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Finansów z 20.12.2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz.U. z 2023 poz. 955; dalej: ZwolVATR) SMS-y charytatywne to jeden ze sposobów zbierania środków na realizację działalności statutowej przez OPP. Wysłanie charytatywnego SMS-a oznacza zakup przez abonenta od operatora telekomunikacyjnego usługi z dodatkowym świadczeniem (kiedyś: o podwyższonej opłacie). Zwolnienie z VAT jest możliwe, o ile spełnionych zostanie kilka warunków:
- po pierwsze, dostawca publicznie dostępnej usługi telekomunikacyjnej, powinien zawrzeć z organizacją pożytku publicznego pisemną umowę dotyczącą przekazania tej organizacji kwoty należnej, w części przekraczającej kwotę zatrzymywaną przez dostawcę usługi, z tytułu świadczonych usług z dodatkowym świadczeniem dla realizacji zbiórki środków pieniężnych na cele publiczne i religijne realizowane przez tę organizację;
- po drugie, w umowie tej muszą zostać podane numer lub numery, wykorzystywane do świadczenia usługi z dodatkowym świadczeniem, okres, w którym numer lub numery będą udostępnione na potrzeby zbiórki środków pieniężnych na cele publiczne i religijne realizowane przez organizację pożytku publicznego, cena jednostkowa usługi ze wskazaniem kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi;
- po trzecie, kwota otrzymana za wykonane usługi z dodatkowym świadczeniem udokumentowana fakturami, z wyjątkiem części tej kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi, zostanie w terminie 45 dni od końca miesiąca, w którym dostawca usługi otrzymał tę kwotę, przekazana na rachunek bankowy organizacji pożytku publicznego;
- po czwarte, w fakturach za usługi telekomunikacyjne zostanie wyszczególniona liczba połączeń zrealizowanych z wykorzystaniem numeru lub numerów specjalnych, oraz wartość tych usług z uwzględnieniem kwot, które mają być przekazane organizacji pożytku publicznego, oraz kwot zatrzymywanych przez dostawcę usługi;
- po piąte, nabywca usługi z dodatkowym świadczeniem nie otrzymuje w zamian innego świadczenia, w tym również w postaci prawa do udziału w losowaniu nagród, z wyjątkiem potwierdzenia zainicjowania połączenia, w tym w formie połączenia zwrotnego;
- po szóste, OPP nie dokonuje żadnych świadczeń na rzecz dostawcy usługi z tytułu zawarcia umowy, z wyjątkiem informowania o uczestniczeniu dostawcy usługi w zbiórce środków pieniężnych na cele publiczne i religijne realizowane przez tę organizację, o wysokości kwoty zatrzymywanej przez dostawcę usługi z tytułu wykonywanej usługi oraz przekazywania danych dotyczących dostawcy usługi, w tym jego logo, podczas rozpowszechniania informacji,
- po siódme, przed rozpoczęciem świadczenia usługi na podstawie ww. umowy, dostawca usługi podaje do publicznej wiadomości informację o wysokości kwoty zatrzymywanej.
O ile wszystkie ww. warunki są spełnione, zwolnienie stosuje się do kwoty należnej z tytułu wykonywanych usług z dodatkowym świadczeniem, w części przekraczającej kwotę zatrzymywaną przez dostawcę usługi.
Komentarz
Opisywane zmiany mają charakter dostosowawczy. W dużej mierze chodzi więc o zastąpienie siatki pojęciowej, do tej pory posługującej się hasłem „usługi o podwyższonej opłacie”, wyrazami: „usługi z dodatkowym świadczeniem”, stosowanymi dla określenia tych SMS-ów w ZwolVATR. Nowelizacja nie powoduje zatem zmiany zakresu przedmiotowego zwolnienia, jak również warunków jego stosowania.