Polskie spółki kapitałowe i kapitałowo-akcyjne będą mogły zostać przekształcone w spółkę z siedzibą w innym państwie członkowskim. Podmiot zagraniczny będzie kontynuatorem działalności spółki polskiej. Będzie działał w oparciu o przepisy państwa spółki przekształconej[1].
Wprowadzenie tej instytucji prawnej umożliwi przeniesienie biznesu z jednego kraju unijnego do drugiego, bez zakładania nowej działalności połączonej z cedowaniem umów itp. Dotychczas również możliwe było takie przekształcenie, ale w oparciu o bezpośrednio stosowane traktaty unijne i potwierdzające to orzecznictwo TSUE, czyli w nie tak oczywisty sposób.
Nowa regulacja umożliwia też popularny ostatnio „powrót do Polski” ze struktur zagranicznych, w szczególności z Cypru i Luksemburga. Co ciekawe, obydwa kraje są na wcześniejszym etapie wdrożenia tej dyrektywy i nastąpi ono po wdrożeniu w Polsce. Nie powinno to jednak być przeszkodą w planowaniu i prowadzeniu procesu transgranicznego przekształcenia spółki.
W artykule wskazujemy na 4 najważniejsze kwestie dotyczące tego sposobu przeniesienia siedziby spółki za granicę.
1. Plan przekształcenia transgranicznego
Kluczowym dokumentem na wzór przekształceń krajowych będzie plan przekształcenia transgranicznego. W treści planu uregulowane zostaną najważniejsze zasady transgranicznego przekształcenia spółki, w tym m.in. forma prawna, firma i siedziba spółki przekształcanej, projekt umowy spółki czy proponowany harmonogram przekształcenia. Co istotne, proponowany tekst umowy spółki powinien zostać sporządzony zgodnie z prawem adekwatnym dla spółki przekształconej. Plan przekształcenia transgranicznego będzie podlegał badaniu biegłego pod kątem jego poprawności i rzetelności.
2. Zabezpieczenie interesu wspólników
Ustawa zabezpiecza interesy wspólników, którzy nie zgadzają się z transgranicznym przekształceniem spółki. Zgodnie z proponowaną regulacją – wspólnik, który głosował przeciwko uchwale o przekształceniu transgranicznym, a jego sprzeciw został zaprotokołowany może żądać odkupu jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej. Taką samą możliwość ma wspólnik, który został bezzasadnie niedopuszczony do udziału w zgromadzeniu w sprawie podjęcia uchwały o przekształceniu transgranicznym
3. Zaświadczenie o zgodności z polskim prawem
Po spełnieniu wymagań formalnych konieczne będzie wystąpienie o wydanie zaświadczenia o zgodności z polskim prawem przekształcenia transgranicznego spółki w zakresie procedury podlegającej temu prawu wraz z wnioskiem do adekwatnego organu podatkowego o wydanie opinii podatkowej. Badanie przeprowadzone w toku wydania opinii powinno umożliwić ocenę danej operacji transgranicznej z punktu widzenia ryzyka nadużycia i unikania opodatkowania.
4. Zabezpieczenie interesów pracowników oraz wierzycieli spółki.
Zarząd spółki przekształcanej zobowiązany będzie do sporządzenia sprawozdania dla wspólników i pracowników. Ma ono wyjaśniać podstawy prawne i uzasadniać ekonomiczne aspekty przekształcenia transgranicznego, w tym skutki tego przekształcenia dla pracowników oraz dla przyszłej działalności spółki. Przedstawiciele pracowników będą mogli wyrazić opinię względem sprawozdania.
Wierzyciele spółki przekształcanej będą mogli żądać zabezpieczenia swoich roszczeń, które nie stały się wymagalne w chwili ujawnienia lub udostępnienia tego planu, o ile uprawdopodobnią, iż ich zaspokojenie jest zagrożone przez przekształcenie. Mają na to miesiąc od dnia ujawnienia lub udostępnienia planu przekształcenia transgranicznego
Projekt ustawy nowelizującej Kodeks spółek handlowych został podpisany przez Prezydenta RP i wejdzie w życie 15 września 2023 r.
[1] Zgodnie z uchwalonymi zmianami, stanowiącymi implementację przepisów dyrektywy 2019/2121 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 listopada 2019 r.,