5 najpopularniejszych form prowadzenia działalności w Polsce

Coraz więcej zagranicznych przedsiębiorców i inwestorów decyduje się wejść na polski rynek. Wynika to m.in. z faktu, iż nasz kraj jest jednym z największych i najszybciej rozwijających się w UE. Może również zaoferować strategiczną lokalizację łączącą rynki zachodnie z Europą Wschodnią, wysoki poziom edukacji i rozwoju, a także szereg ułatwień dla przedsiębiorców zza granicy. Przed rozpoczęciem działalności trzeba jednak podjąć szereg decyzji, a jedną z kluczowych jest wybór formy jej prowadzenia. Poniżej czeka opis 5 najpopularniejszych (w Polsce).

Nowa i samodzielna spółka w Polsce

Pierwszą z proponowanych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest spółka. Przepisy oferują w tym zakresie wiele możliwości, a założenie odrębnej spółki daje bardzo dużą swobodę. Z naszego doświadczenia wynika też, iż jest to najbardziej praktyczna forma – szczególnie dla tych, którzy planują długofalowe działania biznesowe w Polsce.

Przedsiębiorca zagraniczny ma możliwość utworzenia spółki:

• kapitałowej [spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (to najczęściej wybierany model) i spółki akcyjnej lub prostej spółki akcyjnej];
• osobowej [spółki jawnej, spółki partnerskiej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej];
• cywilnej.

Typ spółki warto dopasować do:

• rodzaju prowadzonej działalności;
• dalszych planów biznesowych;
• branży, w której prowadzona jest działalność;
• warunków organizacyjnych i majątkowych;
• kraju pochodzenia przedsiębiorcy.

W zależności od powyższych zmiennych przepisy mogą wprowadzać szczególne zasady czy restrykcje wobec różnych typów spółek.

Dlaczego warto założyć spółkę?

Jedną z największych zalet założenia spółki jest to, iż przedsiębiorca zyskuje możliwość prowadzenia stałej i długoterminowej działalności w Polsce. Spółka stanowi też samodzielny podmiot, który zapewnia dużą swobodę działania. W związku z tym jest ona najchętniej wybieranym rozwiązaniem.

Co z formalnościami?

Spółki kapitałowe oraz osobowe podlegają wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Aby utworzyć takie podmioty, trzeba wywiązać się z dodatkowych obowiązków – np. podpisania umowy spółki, wniesienia kapitału czy uregulowania zasad odpowiedzialności. Procedury są szczegółowo przedstawione w polskich przepisach.

Nabycie udziałów/akcji w istniejącej spółce

W większości przypadków przedsiębiorcy zagraniczni mogą skorzystać z alternatywnej procedury polegającej na nabyciu udziałów lub akcji w polskiej spółce, która już istnieje (każdy przypadek trzeba jednak rozpatrzyć indywidualnie).

Takie rozwiązanie jest przeznaczone przede wszystkim dla spółek kapitałowych, ponieważ w praktyce najczęściej mamy tu do czynienia z nabyciem udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Jak wejść do spółki z o.o.?

Aby zostać wspólnikiem polskiej spółki z o.o. konieczne jest przeprowadzenie transakcji nabycia udziałów. Taka transakcja – o ile ma miejsce na prawie polskim – musi zostać udokumentowana w formie pisemnej z podpisem poświadczonym przez notariusza.

Równie ważne jest dostosowanie regulacji wewnątrz nabywanej spółki do planów biznesowych inwestora. Chodzi tu o wprowadzenie modyfikacji do istniejącej umowy spółki, a także ewentualne zmiany profilu działalności (kodów PKD) i uwzględnienie specyficznych potrzeb przedsiębiorcy. Takie swobodne planowanie jest możliwe w przypadku nabycia ilości udziałów, która zapewnia odpowiednią większość na głosowaniu wspólników.

Kolejnym krokiem jest podjęcie decyzji w zakresie zarządzania spółką. Konieczne jest wytypowanie członków zarządu i uregulowanie współpracy z tymi osobami.

Jakie są zalety wejścia do spółki z o.o.?

Istniejąca spółka z o.o. ma kilka zalet. Taki podmiot przede wszystkim widnieje już w odpowiednich rejestrach (KRS/CRBR) i jest zgłoszony w urzędzie skarbowym (zazwyczaj również dla celów VAT). Wejście do niego wiąże się więc z oszczędnością czasu – nie trzeba czekać na rejestrację.

Ponadto funkcjonująca już spółka ma siedzibę i rachunek bankowy, a także zakończyła pierwsze formalne kroki związane z rozpoczęciem działalności. W efekcie nabycie udziałów lub akcji w działającej spółce pozwala przedsiębiorcy szybciej wejść na rynek polski i od razu rozpoczęć działalność operacyjną.

Takie rozwiązanie będzie więc korzystne dla przedsiębiorców chcących szybko rozpocząć działalność w Polsce. jeżeli jednak inwestor jest nastawiony na krótki bądź okazjonalny projekt / realizację konkretnej umowy / usługi w Polsce, to może się okazać, iż lepszym rozwiązaniem będzie skorzystanie z alternatyw opisanych poniżej.

Oddział przedsiębiorcy zagranicznego

Oddział to wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, która jest wykonywana przez przedsiębiorcę poza jego siedzibą lub głównym miejscem świadczenia usług. W praktyce jest więc częścią zagranicznego podmiotu, przez którą prowadzi on działalność na terenie Polski. Na takie rozwiązanie mogą zdecydować się zarówno przedsiębiorcy zagraniczni z państw członkowskich UE, jak i inwestorzy spoza wspólnoty. Ci ostatni korzystają z zasady wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

O czym trzeba pamiętać w przypadku zakładania oddziału?

Istnieje kilka kluczowych kwestii, które trzeba mieć na uwadze przy podejmowaniu decyzji o wyborze tej formy prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Inwestor musi wiedzieć, m.in, że:

• sam oddział nie ma osobowości prawnej – jest formą prowadzenia działalności przez spółkę zagraniczną, która przez cały czas pozostaje formalną stroną umów zawieranych poprzez oddział;
• zakres działania oddziału jest z góry ustalony przez przepisy – w ramach oddziału przedsiębiorca może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w takim samym zakresie, jak spółka zagraniczna;
• przy tworzeniu oddziału trzeba ustanowić osobę upoważnioną do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego w oddziale – taka osoba w praktyce zarządza oddziałem w Polsce;
• oddział może być „samodzielnym” pracodawcą i zatrudniać pracowników – oddział, w drodze wyjątku, może być stroną umowy o pracę (wówczas występuje jako pracodawca).

Przedsiębiorca, który utworzył oddział używa do jego oznaczenia swojej oryginalnej nazwy wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”.

Przy podejmowaniu decyzji o utworzeniu oddziału w Polsce trzeba również pamiętać, iż taka forma działalności podlega różnorodnym obowiązkom. Oddział przedsiębiorcy zagranicznego jest zobowiązany, np. do uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego czy do prowadzenia oddzielnej rachunkowości w języku polskim.

Przedsiębiorcy często decydują się na utworzenie oddziału, ponieważ z zasady jest to szybsza i prostsza procedura niż założenie nowej spółki. Niemniej, ze względu na brak osobowości prawnej, działalność w formie oddziału podlega licznym ograniczeniom i wiąże się z wieloma praktycznymi problemami w bieżącej działalności operacyjnej.

Przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego

Przedsiębiorca zagraniczny ma również możliwość utworzenia przedstawicielstwa. Czym ono jest? Jest to forma prowadzenia działalności przeznaczona tylko do reklamy oraz promocji przedsiębiorcy zagranicznego na terytorium Polski. Zakres funkcjonowania takiego podmiotu jest więc bardzo wąski i ściśle ukierunkowany.

Inwestor, który utworzył przedstawicielstwo, musi używać oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego z dodaniem wyrażenia „przedstawicielstwo w Polsce”. W przypadku tej formy prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca jest też zobowiązany do ustanowienia osoby upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania zagranicznego podmiotu.

Jakie formalności występują w przypadku tej formy prowadzenia działalności gospodarczej?

Utworzenie i prowadzenie przedstawicielstwa wymagają w większości przypadków wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych (inaczej sytuacja wygląda w przypadku banków i instytucji kredytowych). Wpis dokonywany jest na 2 lata. W razie potrzeby można go przedłużyć na kolejny okres.

Co istotne, gdy wniosek o wpis dotyczy działalności wykraczającej poza zakres promocji i reklamy, minister odmawia jego uwzględnienia.

Swoboda świadczenia usług

Przedsiębiorcy zagraniczni mają również możliwość zaznaczenia swojej pozycji i obecności na rynku Polskim poprzez nawiązanie trwałych relacji gospodarczych z lokalnymi podmiotami, a także wymianę usług w ramach takiej współpracy. Trzeba jednak zaznaczyć, iż swoboda w świadczeniu usług przez zagranicznego przedsiębiorcę może zostać uzależniona od:

• rodzaju proponowanych usług (niektóre sektory gospodarki są regulowane);
• kraju pochodzenia przedsiębiorcy (uzależnione od postanowień umów międzynarodowych itp.).

Taki wariant świadczenia usług zasadniczo nie wymaga od przedsiębiorcy zagranicznego podejmowania wielu czynności na rzecz formalizowania formy prowadzenia działalności gospodarczej na terenie Polski. W zależności od konkretnego przypadku konieczna może okazać się jedynie rejestracja w konkretnych urzędach, m.in. w celach podatkowych.

Z drugiej strony model ten w zależności od rodzaju realizowanej umowy / świadczonych usług może generować praktyczne problemy w codziennej działalności. Oczywiście zależy to od konkretnego przypadku.

Powyższe rozwiązanie wymaga opracowania kompleksowego i bezpiecznego modelu działania, który będzie korzystny zarówno z perspektywy prawnej, podatkowej, jak i organizacyjnej.

***

Przed rozpoczęciem działalności w Polsce oraz podjęciem decyzji o wyborze jej formy, warto skonsultować się ze specjalistą, który kompleksowo przeanalizuje sytuację danego przedsiębiorcy i pomoże wybrać optymalny model biznesowy, dopasowany do potrzeb.

Dlatego zachęcamy do kontaktu. Pomożemy w znalezieniu najlepszego rozwiązania biznesowego pod kątem prawnym i podatkowym. Możemy również ocenić, czy w danym przypadku można ubiegać się o pomoc publiczną (np. dodatkowe fundusze na start działalności). Wesprzemy również w przejściu przez procedury rejestracyjne, a także pomożemy już na etapie prowadzenia działalności operacyjnej.