9 tygodni urlopu rodzicielskiego wyłącznie dla ojców

Na podpis Prezydenta czeka ustawa z 9.3.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Druk nr 2932), wdrażająca postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z 20.6.2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylającej dyrektywę Rady 2010/18/UE (Dz.Urz. UE L Nr 188, s. 79). Jedną ze zmian, która już niedługo zacznie obowiązywać, będzie tzw. nieprzenoszalna część urlopu rodzicielskiego.

Nieprzenoszalna części urlopu rodzicielskiego dla wszystkich z pracujących rodziców

Z motywu 20 dyrektywy 2019/1158/UE wynika, iż większość ojców nie korzysta z prawa do urlopu rodzicielskiego lub przekazuje znaczną część uprawnień do swojego urlopu matkom. W związku z tym, aby zachęcić ojców do skorzystania z urlopu rodzicielskiego, a jednocześnie utrzymać prawo każdego z rodziców do co najmniej czterech miesięcy urlopu rodzicielskiego, dyrektywa 2019/1158/UE przedłuża z jednego do dwóch miesięcy minimalny okres urlopu rodzicielskiego, który nie podlega przeniesieniu na drugiego rodzica. Ma to na celu zapewnienie, aby co najmniej dwa miesiące urlopu rodzicielskiego były dostępne dla wszystkich rodzica wyłącznie, i aby nie mogły one zostać przeniesione na drugiego z nich, i tym samym zachęcić ojców do korzystania z przysługującego im prawa do urlopu rodzicielskiego. Ponadto takie rozwiązanie promuje i ułatwia powrót matek na rynek pracy po okresie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. Zgodnie z art. 5 ust. 1 i 2 dyrektywy 2019/1158/UE państwa członkowskie mają wprowadzić niezbędne środki w celu zapewnienia, aby każdy pracownik miał indywidualne prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze czterech miesięcy do wykorzystania przed osiągnięciem przez dziecko określonego wieku, maksymalnie ośmiu lat. Państwa członkowskie mają również zapewnić, by dwa miesiące urlopu rodzicielskiego nie podlegały przeniesieniu – zgodnie z wyjaśnieniami Komisji Europejskiej – po 9 tygodni dla wszystkich z rodziców.

Zgodnie z nowym brzmieniem § 4 art. 182^1a KP każdemu z pracowników-rodziców dziecka będzie przysługiwało wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego z wymiaru urlopu rodzicielskiego. Prawa tego nie będzie można przenieść na drugiego z rodziców dziecka. Zostanie tym samym wprowadzona tzw. nieprzenoszalna część urlopu rodzicielskiego w wymiarze 9 tygodni. Jednocześnie w nowej regulacji zawartej w § 5 art. 182^1a KP wskazano, iż skorzystanie z urlopu rodzicielskiego w wymiarze co najmniej 9 tygodni będzie oznaczało wykorzystanie przez pracownika nieprzenoszalnej części urlopu.

Z urlopu rodzicielskiego będą mogli jednocześnie korzystać oboje pracownicy-rodzice dziecka.

Ustawodawca, wprowadzając 9 tygodni nieprzenoszalnej części urlopu rodzicielskiego, zdecydował się na wydłużeniu trwania urlopu rodzicielskiego o 9 tygodni. Nowe brzmienie uzyska art. 182^1a § 1 KP, zgodnie z którym pracownicy-rodzice dziecka będą mieli prawo do urlopu rodzicielskiego w celu sprawowania opieki nad dzieckiem w wymiarze do:

W ww. wymiarach urlopu rodzicielskiego każdy z rodziców otrzyma do wyłącznego wykorzystania 9 tygodni urlopu. Oznacza to, iż jeden z rodziców może skorzystać z urlopu rodzicielskiego w maksymalnym wymiarze 32 tygodni lub 34 tygodni. Pozostałe 9 tygodni zostaje do wykorzystania dla drugiego rodzica, najczęściej ojca dziecka. Za 9-tygodniowy urlop rodzicielski pracownik-ojciec otrzyma zasiłek macierzyński w wysokości 70% podstawy wymiaru wynagrodzenia.

Wprowadzenie nieprzenoszalnej części urlopu rodzicielskiego spowoduje ponadto wydłużenie wymiaru urlopu rodzicielskiego w razie łączenia go z pracą (nowe brzmienie art. 182^1f § 1 KP). W przypadku łączenia przez pracownika korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, wymiar urlopu rodzicielskiego będzie ulegał wydłużeniu proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wykonywanej przez pracownika w trakcie korzystania z urlopu lub jego części, nie dłużej jednak niż do:

Obecnie przy pracy na urlopie rodzicielskim wymiar urlopu rodzicielskiego ulega wydłużeniu do 64 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka, i do 68 tygodni w przypadku porodu mnogiego.