9 miesięcy temu
Obowiązki związane z bezpieczeństwem i higieną pracy kodeks pracy (dalej: kp) zmienił w stosunku do pracowników wykonujących swoją pracę zdalnie. Przeczytaj artykuł i dowiedz się, o czym musisz pamiętać, zanim dopuścisz pracownika do pracy spoza siedziby firmy.
BHP w pracy zdalnej – zlikwidowane obowiązki
Wykonywanie pracy zdalnej przez pracownika zmienia nieco obowiązki pracodawcy w zakresie BHP. Część powinności, z racji specyfiki pracy, została zniesiona. Chodzi przede wszystkim o obowiązki związane ze świadczeniem pracy wielu pracowników w jednym miejscu oraz świadczeniem pracy w innym (niż siedziba przedsiębiorstwa) uzgodnionym miejscu.
Przykładowo: pracodawca nie ma obowiązku pracownikom pracującym zdalnie zapewnić odpowiednich urządzeń higieniczno-sanitarnych i środków higieny osobistej (jak to jest wobec pracowników pracujących w tradycyjnym modelu). Więcej o obowiązkach, które są uchylone w odniesieniu do pracowników pracujący zdalnie, mówi art. 6731§ 1 kp.
Obowiązki BHP przy pracy zdalnej w 2024
Jeden z obowiązków funkcjonujących przy pracy w siedzibie firmy został przekształcony na realia pracy zdalnej. Jest nim możliwość przeprowadzenia przez pracodawcę szkolenia wstępnego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej i potwierdzenia przez pracownika ukończenia tego szkolenia także w postaci elektronicznej.
Inna powinność pracodawcy to przygotowanie oceny ryzyka zawodowego uwzględniającego wpływ pracy zdalnej na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy i uwarunkowania psychospołeczne.
Na tej podstawie pracodawca sporządza informację dotyczącą pracy zdalnej w odniesieniu do:
- zasad organizacji stanowiska pracy,
- zasad BHP,
- czynności do wykonania przez pracownika po zakończeniu pracy,
- zasad postępowania przy wystąpieniu sytuacji awaryjnych zagrażających zdrowiu bądź życiu.
Pracownik przed dopuszczeniem do pracy potwierdza oświadczeniem (elektronicznie bądź papierowo) zapoznanie się z przygotowanymi przez pracodawcę dokumentami (oceną ryzyka zawodowego oraz sporządzoną informacją) i zobowiązuje się do przestrzegania zasad w nich zawartych.
Oprócz powyższego oświadczenia pracodawca ma obowiązek otrzymać od pracownika kolejne oświadczenie potwierdzające, iż na stanowisku pracy zdalnej w uzgodnionym miejscu są zapewnione bezpieczne i higieniczne warunki tej pracy.
Pracodawca ma prawo (nie jest to obowiązek – na podstawie art.6728 § 1 kp) przeprowadzić kontrolę w zakresie BHP w miejscu wykonywania pracy zdalnej. Kontrola przeprowadzana jest po uzgodnieniu z pracownikiem w godzinach jego pracy.
Wypadek w trakcie wykonywania pracy zdalnej
Na podstawie ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (zwanej potocznie ustawą wypadkową) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem zwykłych czynności na polecenie przełożonych lub bez takiego polecenia,
- w czasie pozostawania pracownika do dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania pracy.
Przykład 1
Marta dostała polecenie od pracodawcy, aby w godzinach pracy przyjechać do siedziby firmy i odebrać dokumenty, które są jej niezbędne do wykonywania pracy zdalnej z domu. W trakcie drogi poślizgnęła się na oblodzonym chodniku i złamała nogę. Takie zdarzenie może zostać zakwalifikowane jako wypadek w drodze do pracy, pomimo iż uzgodnionym miejscem wykonywania pracy jest miejsce zamieszkania pracownika.
Kp mówi wprost, iż razie wypadku w pracy zdalnej, zastosowanie mają dotychczasowe przepisy. Tj. pracodawca ma obowiązek m.in.:
- zawiadomić adekwatnego okręgowego inspektora pracy i prokuratora, o ile był to wypadek śmiertelny lub ciężki,
- prowadzić rejestr wypadków,
- przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku i inną dokumentacją dot. wypadku przez 10 lat.
Pracownikowi, który uległ wypadkowi w pracy zdalnej, przysługuje od pracodawcy odszkodowanie za utratę (zniszczenie) przedmiotów osobistego użytku lub niezbędnych do wykonywania pracy (jeżeli doszło do tego w związku z wypadkiem).
Ponadto przepisy doprecyzowują, iż w razie wypadku przy pracy zdalnej, pracodawca dokonuje oględzin miejsca zdarzenia w terminie uzgodnionym z pracownikiem (lub z jego domownikami, o ile stan zdrowia pracownika nie pozwala na takie uzgodnienie).
Zasady BHP w pracy zdalnej – podsumowanie
Nowa powinność, o której muszą pamiętać pracodawcy, to przede wszystkim sporządzenie dwóch dokumentów: oceny ryzyka zawodowego pracy zdalnej i informacji na jej podstawie. Przed dopuszczeniem pracownika do pracy zdalnej, musi on podpisać oświadczenie o zapoznaniu się z tymi dokumentami oraz oświadczenie potwierdzające, iż miejsce, w którym będzie świadczył pracę, spełnia zasady BHP.
Szkolenie wstępne BHP w pracy zdalnej może zostać przeprowadzone elektronicznie i elektronicznie pracownik może potwierdzić uczestniczenie w nim. Warto też wiedzieć, iż przepisy dotyczące wypadków przy pracy, znajdują zastosowanie, o ile do wypadku dojdzie przy pracy wykonywanej zdalnie.
