1 dzień temu
W obliczu transformacji energetycznej biometan i biogaz stają się jednymi z kluczowych ogniw przyszłości energetyki – lokalnej, niskoemisyjnej i korzystającej z tego, co do tej pory było traktowane jako odpad. Już w czerwcu w Polsce działa niemal 190 biogazowni rolniczych, a nowe przepisy mają otworzyć drzwi dla rozwoju biometanu.
Czym adekwatnie jest biometan?
Biometan to oczyszczona wersja biogazu, która pod względem składu i adekwatności jest niemal identyczna, jak gaz ziemny. Powstaje w procesie fermentacji beztlenowej biomasy – najczęściej odpadów rolniczych, resztek spożywczych lub osadów ściekowych. Gdy surowy biogaz zostaje odpowiednio oczyszczony z dwutlenku węgla, siarkowodoru i pary wodnej, staje się wysokokalorycznym paliwem, które można wtłaczać do sieci gazowej, wykorzystywać w ciepłownictwie, energetyce czy jako paliwo transportowe.
Jego przewagą nad gazem ziemnym jest pochodzenie. Biometan jest paliwem odnawialnym, którego produkcja wpisuje się w założenia gospodarki obiegu zamkniętego i widocznie obniża emisje gazów cieplarnianych.
Nowa siła napędowa energetyki odnawialnej
Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) nie ma wątpliwości – biometan to najszybciej rozwijająca się gałąź bioenergetyki. W najnowszym raporcie agencja wskazuje, iż światowy potencjał produkcyjny biogazu mógłby zaspokoić jedną czwartą obecnego zapotrzebowania na gaz ziemny. w tej chwili wykorzystywane jest zaledwie 5 procent tego potencjału. Mimo to już teraz biogaz i jego oczyszczona forma, czyli biometan, zapewniają Europie niemal połowę globalnej produkcji.
To nie przypadek, iż biogaz i biometan zyskują na znaczeniu. Ze względu na bliskość produkcji i wykorzystania, są wyjątkowo korzystne dla społeczności lokalnych – tworzą miejsca pracy, generują przychody i zwiększają bezpieczeństwo energetyczne. Instalacje działają blisko źródeł surowców – bioodpadów, obornika czy resztek rolniczych – co ogranicza koszty transportu i emisje.
Polska scena biogazowa – szybki wzrost i nowe inwestycje
W Polsce rozwój biogazowni nabiera tempa. Jak wynika z danych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, na początku czerwca 2025 roku działało już 186 biogazowni rolniczych, generujących łącznie niemal 176 MW mocy elektrycznej. W ciągu ostatnich miesięcy swoje instalacje uruchomiły m.in. Polska Grupa Biogazowa w Gogolinie czy Grupa E.ON w Nowych Borzach.
Choć liczby te mogą wydawać się jeszcze skromne na tle europejskich liderów – Niemiec czy Danii – to kierunek rozwoju jest jasny. Z pomocą przychodzą też mechanizmy wsparcia: gwarantowane ceny sprzedaży energii (Feed-In-Tariff), dopłaty do różnicy względem cen rynkowych (Feed-In-Premium), a także programy rządowe, jak „Energia dla wsi”.
Biometan – przyszłość dopiero się zaczyna
O ile sektor biogazu już funkcjonuje, biometan w Polsce dopiero raczkuje. Przełomowy może okazać się rok 2025. W lutym ruszyła pierwsza demonstracyjna biometanownia w Brodach koło Poznania, a rząd zapowiada kolejne działania. W nowelizowanej ustawie wiatrakowej pojawiły się zapisy umożliwiające uruchomienie systemu aukcyjnego wsparcia dla instalacji biometanowych powyżej 1 MW.
Co ważne, operator gazociągów – GAZ-SYSTEM, deklaruje pełną gotowość do przyjmowania biometanu do sieci przesyłowej. Tylko od stycznia do kwietnia 2025 roku wpłynęło 136 nowych wniosków o przyłączenie instalacji, a pierwsze umowy już podpisano. Operator ocenia, iż zapotrzebowanie na przepustowość jest, póki co, w pełni do udźwignięcia przez system.
Światowe trendy i lokalne szanse
Biometan to temat globalny. W samych Chinach produkcja tego paliwa ma wzrosnąć z 1 do 15 mld mł rocznie w ciągu dekady. Dla Unii Europejskiej rozwój sektora oznacza szansę na zaoszczędzenie 30 mld dolarów na imporcie gazu do 2035 roku. Ale istotne są także korzyści środowiskowe – ograniczenie emisji metanu, który pochodzi z odchodów zwierzęcych i bioodpadów, może przynieść globalną redukcję CO₂ sięgającą choćby 1,4 mld ton rocznie.
W Afryce biogaz pomaga walczyć z deforestacją i poprawia gospodarkę odpadami. W Brazylii coraz większe znaczenie ma przetwarzanie odpadów z trzciny cukrowej, a Indie – według IEA – mają potencjał, by produkować dwa razy więcej gazu, niż w tej chwili zużywają.
Czas na decyzje
Wiele wskazuje na to, iż stoimy przed szansą energetyczną, której nie powinniśmy zmarnować. Biogaz i biometan to rozwiązania szyte na miarę lokalnych społeczności, rolnictwa i nowoczesnej energetyki. Ich rozwój to nie tylko krok w stronę dekarbonizacji i bezpieczeństwa energetycznego, ale także impuls dla lokalnej gospodarki i skuteczny sposób na zamykanie obiegu odpadów organicznych.
Jeśli zapowiadane zmiany legislacyjne wejdą w życie, a inwestorzy nie zwolnią tempa, Polska ma szansę jeszcze w tej dekadzie stać się jednym z liderów nowej zielonej rewolucji. Biometan to nie przyszłość – to realna i ekologiczna alternatywa, której czas właśnie nadszedł.
Foto: GAZ-SYSTEM
