Zniesławienie (pomówienie, obmówienie, oszczerstwo) jest przestępstwem opisanym w art. 212 kodeksu karnego. Wedle tego przepisu odpowiedzialności karnej podlega ten, kto pomawia inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub adekwatności, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej bądź też narazić na utratę zaufania niezbędnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.
Surowa kara grozi również sprawcy, dopuszczającemu się czynu zniesławienia dzięki środków masowego komunikowania, np. internetu. Warto zaznaczyć, iż w przeciwieństwie do przestępstwa zniewagi, zniesławienie może dotyczyć nie tylko człowieka, ale także instytucji, firmy czy spółki itp.
Czym jest zniesławienie?
Zniesławienie polega na pomówieniu innego podmiotu o takie postępowanie lub adekwatności, które mogą poniżyć go w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania indywidualnego lub publicznego. Istotą zniesławienia jest spowodowanie uszczerbku na czci pokrzywdzonego, poprzez jego poniżenie lub narażenie na utratę zaufania skutkującego podważeniem jego kompetencji.
Podstawą tego przestępstwa są zwykle informacje nieprawdziwe. Zniesławienia można dokonać na przykład gestem, na piśmie lub werbalnie. Zachowanie dokonującego zniesławienia może przybrać postać poniżającej wypowiedzi słownej bądź pisemnej, gestu, mema internetowego, znaku bądź innej formy przekazu.
Okoliczności zniesławienia
Zniesławiające treści nie mogą skierowane jedynie do pomawianego, a powinny do opinii publicznej, co musi w konsekwencji spowodować utratę zaufania do danego podmiotu. Zniesławienie można popełnić tylko w sposób umyślny.
Przy przestępstwie zniesławienia ważne jest to, czy pokrzywdzony doznał choćby poczucia poniżenia. Pokrzywdzonym nie może być osoba, która z uwagi na swój stan, nie rozpoznaje poniżających wypowiedzi (np. osoba upośledzona, osoba nieznająca języka, którym posługuje się sprawca).
Kara za przestępstwo zniesławienia z art. 212 k.k.
Zniesławienie zwykłe zagrożone jest karą grzywny albo ograniczenia wolności. Z kolei zniesławienie kwalifikowane dzięki środków komunikacji masowej (np. internetu) zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności albo więzienia do roku (art. 212 § 2 k.k.).
Sąd obok kary za zniesławienie może orzec także nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.
Przestępstwo zniesławienia jest ścigane w trybie prywatnoskargowym. Pokrzywdzony samodzielnie wnosi akt oskarżenia do Sądu i sam pełni rolę oskarżyciela prywatnego. Wyjątkiem jest okoliczność ważnego interesu społecznego sprawy. Wówczas prokurator może objąć przestępstwo ściganiem z urzędu.