Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 361; dalej: VATU), podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Minister adekwatny do spraw finansów publicznych może jednak zwolnić, w drodze rozporządzenia, na czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku fiskalizacji oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa (art. 111 ust. 8 VATU). Minister Finansów ze swojego uprawnienia korzysta, wydając kolejne rozporządzenia. Co prawda na czas określony, ale za to konsekwentnie. w tej chwili obowiązuje w tym zakresie rozporządzenie Ministra Finansów z 24.11.2023 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz.U. z 2023 r. poz. 2605; dalej: KasRejR).
Jedno z popularniejszych w praktyce stosowania zwolnień określonych w tym rozporządzeniu wynika z § 2 KasRejR i poz. 37 załącznika do KasRejR. Na podstawie tych przepisów zwolnione z obowiązku ewidencjonowania zostało wskazane świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, o ile świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła. Z wyżej wymienionego zwolnienia nie mogą jednak skorzystać wszyscy podatnicy, zależy to m.in. od zakresu prowadzonej działalności. W ostatnim czasie Dyrektor KIS stanął przed zadaniem rozstrzygnięcia, czy bezwzględny obowiązek wystawiania paragonów fiskalnych dotyczy podatnika świadczącego usługi coachingowe.
Czego dotyczyła sprawa?
Podatnik prowadzi działalność sklasyfikowaną jako działalność agencji reklamowych, adresowaną do przedsiębiorców. W przeciągu najbliższych miesięcy, podatnik zamierza jednak rozszerzyć działalność o usługi coachingowe, konkretnie o „life coaching”. Jest to rodzaj wsparcia, koncentrujący się na osiąganiu celów osobistych, niestanowiący terapii ani doradztwa. Usługi te będą dla odmiany świadczone wyłącznie na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Działalność coachingowa będzie polegać na świadczeniu usług wyłącznie drogą elektroniczną, czyli bez jednoczesnej obecności stron (na odległość), w formie spotkań online. Wybór oraz rezerwacja terminu usługi będą miały miejsce za pośrednictwem strony internetowej – użytkownik wejdzie na stronę internetową, wybierze usługę, datę i godzinę, zatwierdzi swój wybór, opłaci rezerwację i otrzyma link do spotkania realizowanego dzięki komunikatora internetowego.
Płatność tytułem rezerwacji terminu usługi będzie odbywać się w całości dzięki płatności online na konto wybranego operatora płatności (skąd operator będzie wypłacał środki na firmowe konto bankowe podatnika) lub bezpośrednio na firmowe konto bankowe. W systemie zarządzania stroną internetową będą znajdowały się szczegóły każdej transakcji, w szczególności imię i nazwisko kupującego, adres, data dokonania rezerwacji, nazwa usługi, stawka netto i brutto, indywidualny numer rezerwacji. W przypadku odstąpienia od usługi będzie znajdować się tam również informacja o tym zdarzeniu oraz zwrocie środków.
Podatnik zastanawia się, czy w ramach swojej działalności coachingowej będzie zobowiązany do prowadzenia ewidencji dzięki kasy rejestrującej. Pytanie te wydaje się zasadne, gdyż podatnik kiedyś już prowadził inną działalność, w ramach której wystawiał klientom paragony (była to sprzedaż detaliczna przez Internet i na targach). Było to jednak dawno, podatnik zakończył tę działalność wiele lat temu oraz wyrejestrował ówcześnie stosowaną kasę fiskalną.
Stanowisko organu
Dyrektor KIS wydał w sprawie interpretację indywidualną z 4.6.2024 r., 0113-KDIPT1-3.4012.265.2024.1.JM, Legalis. Organ przypomniał, iż aby podatnik miał prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu przy zastosowaniu kasy rejestrującej na podstawie analizowanych przepisów, muszą łącznie zostać spełnione konkretne warunki. Po pierwsze, zapłata za wykonane świadczenie w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika. Po drugie, z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcje jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła. Po trzecie, przedmiotem świadczenia nie są usługi wyłączone wprost z możliwości zwolnienia z fiskalizacji. W rozpatrywanej sprawie wyłączenie te nie ma zastosowania, gdyż usługi coachingowe nie zostały wymienione w odpowiednich przepisach.
Prawo do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących przysługuje w sytuacji, gdy zapłata za świadczone usługi w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika. Wyrażenie „w całości” odnosi się do poszczególnych transakcji świadczonych przez podatnika. Taka konstrukcja przepisu powoduje, iż zwolnieniu nie podlega świadczenie usługi, za którą zapłacono częściowo gotówką, a częściowo za pośrednictwem banku lub poczty. Warunkiem zwolnienia jest bowiem to, aby konkretna transakcja została w całości zapłacona za pośrednictwem banku lub poczty oraz by było możliwe zidentyfikowanie transakcji, której zapłata dotyczy. Zdaniem fiskusa, przy tak przedstawionym opisie sprawy podatnik będzie upoważniony do stosowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania opisanych we wniosku usług z zastosowania kasy rejestrującej, za które otrzyma zapłatę w całości na rachunek bankowy, o ile z prowadzonej ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie będzie wynikać, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.