10 miesięcy temu
Modyfikowanie czasu pracy cudzoziemców budzi liczne wątpliwości pracodawców i zleceniodawców. Na podstawie opinii Państwowej Inspekcji Pracy wyjaśniamy, kiedy jest to możliwe.
Czas pracy cudzoziemca na podstawie umowy o pracę
Zazwyczaj pracodawca może zwiększyć wymiar czasu pracy cudzoziemca zatrudnionego na podstawie umowy o pracę pod warunkiem, iż proporcjonalnie zwiększy również jego wynagrodzenie. Takie działanie nie wymaga zmiany zezwolenia na pracę, czy też tzw. zezwolenia jednolitego na pobyt czasowy i pracę. o ile jednak cudzoziemiec wykonuje pracę na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi – konieczne jest złożenie nowego oświadczenia.
Zgodnie z wyjaśnieniami PIP, polecenie cudzoziemcowi wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych nie jest traktowane jako naruszenie warunków zatrudnienia określonych w dokumentach legalizacyjnych. Jest ono zatem dopuszczalne bez zmiany tych dokumentów. Inspekcja zwraca jednak uwagę, iż praca w nadgodzinach może wynikać jedynie z konieczności prowadzenia akcji ratowniczej lub ze szczególnych potrzeb pracodawcy (zgodnie z art. 151 § 1 KP). W przypadku, gdyby odbywała się ona regularnie lub była z góry zaplanowana istnieje ryzyko, iż PIP zakwestionuje wymiar czasu pracy cudzoziemca.
Zmiana dokumentów legalizujących zatrudnienie (w tym zezwoleń) jest zwykle konieczna w przypadku zmniejszenia wymiaru czasu pracy. Wyjątek stanowi sytuacja, w której zmiana wynika z zawarcia porozumienia ze związkami lub przedstawicielami pracowników.
Umowa cywilnoprawna z cudzoziemcem a liczba godzin pracy
W przypadku cudzoziemców wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, jakakolwiek modyfikacja liczby godzin pracy wskazanej w dokumentach legalizacyjnych wymaga ich uprzedniej zmiany. Dotyczy to również zwiększenia liczby godzin przy proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia. Wyjątkiem jest powierzenie pracy obywatelowi Ukrainy na podstawie złożonego do PUP powiadomienia – w tym przypadku, zgodnie z przepisami tzw. specustawy ukraińskiej, dopuszczalne jest zwiększenie godzinowego wymiaru pracy bez konieczności złożenia nowego powiadomienia (o ile zmiana niesie za sobą proporcjonalną podwyżkę wynagrodzenia).
Niewypracowanie zadeklarowanej liczby godzin – co wtedy?
Zdarza się jednak, iż osoba wykonująca pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej z różnych względów nie wypracowuje ustalonej liczby godzin. Właśnie w takich przypadkach przedsiębiorcy mają najwięcej wątpliwości co do legalności pracy i ewentualnych konsekwencji.
Zdaniem PIP, niewypracowanie przez cudzoziemca liczby godzin wskazanych w zezwoleniu czy oświadczeniu nie wiąże się z odpowiedzialnością przedsiębiorcy pod warunkiem, iż przyczyny takiego stanu rzeczy są niezależne od zleceniodawcy i leżą po stronie cudzoziemca. Dotyczy to np. takich okoliczności, jak wyjazd cudzoziemca za granicę, samowolne zaprzestanie wykonywania pracy czy choroba zleceniobiorcy.
W razie kontroli przedsiębiorca powinien wykazać, iż zapewnił cudzoziemcowi możliwość wykonywania umowy w zadeklarowanym wymiarze, a niewypracowanie wskazanej w dokumencie legalizacyjnym liczby godzin zależne było jedynie od zleceniobiorcy. Warto w takim przypadku zgromadzić odpowiednie dowody, np. oświadczenie cudzoziemca o przyczynie nieobecności, zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy, pieczątki wyjazdowe i wjazdowe w paszporcie.
Konsekwencje po stronie pracodawcy
W przypadku naruszenia powyższych zasad, PIP może uznać zatrudnienie cudzoziemca (w nieodpowiednim wymiarze) za nielegalne powierzenie mu wykonywania pracy. Pracodawca czy zleceniodawca musi wówczas liczyć się z ryzykiem nałożenia kary grzywny choćby do 30 000 zł.
Nasi eksperci z zespołu Global Mobility służą wsparciem we wszelkich sprawach związanych z zatrudnianiem cudzoziemców w Polsce. Zapraszamy do kontaktu!
