Czy prowadzenie działalności gospodarczej będzie wliczane do stażu pracy?

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej bada potencjalne skutki uwzględniania w stażu pracy okresów świadczenia usług na podstawie umów cywilnoprawnych. Chodzi zatem zarówno o tzw. umowy B2B (JDG), jak również m.in. umowy zlecenia. Organ już teraz zapowiada zmiany. jeżeli wejdą w życie, pracodawcy będą musieli m.in. dostosować kwestie praw i obowiązków pracowników, które uzależnione są od długości zatrudnienia. Już teraz warto oszacować, z jakimi kosztami może się to wiązać.

Potencjalne skutki zmian

Największym znakiem zapytania pozostają kwestie techniczne, czyli m.in.:

• sposób weryfikacji nowo powstałego wymiaru stażu pracy (który będzie dotyczył pewnie większości osób, które aktualnie znajdują się na rynku pracy);
• proces zmiany treści świadectw pracy, który wydaje się naturalną konsekwencją rozważanych zmian.

Otwartą kwestią jest również podstawa prawna oraz zakres, w jakim dane te będą mogły być przez pracodawców przetwarzane. W końcu pracownik będzie musiał w jakiś sposób udokumentować swój „nowy” staż, a dane te nie zawsze będą przecież wynikać z powszechnie dostępnych rejestrów.

Oczywiście okres samozatrudnienia będzie można w relatywnie łatwy sposób zweryfikować w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczych. Co jednak np. z umową zlecenie, której zawarcie nie wymaga zgłoszenia do publicznego systemu?

Nie wiadomo także, gdzie miałaby przebiegać granica czasowa, od której pozapracownicze staże prace miałyby być wliczane do stażu pracowniczego. Czy w jakimś zakresie prawo miałoby tu działać wstecz, czy może objąć wyłącznie okresy przyszłe.

Na pytania te będzie musiał sobie odpowiedzieć ustawodawca, o ile zdecyduje się na wprowadzenie zmian.

Jak przygotować przedsiębiorstwo?

Po stronie pracodawców powstaną pytania związane m.in.:

• ze sposobem ustalania nowych wymiarów urlopów;
• z roszczeniami o wypłatę „zaległych” nagród jubileuszowych;
• z różnego rodzaju dodatkami stażowymi,
• z ewentualnym przeliczeniem adekwatnych okresów wypowiedzenia (jeżeli staż niepracowniczy pojawiłby się u danego pracodawcy).

Będą one dotyczyć zatem wszystkich praw i obowiązków pracowników, które uzależnione są od długości zatrudnienia.

Aby chociaż częściowo przygotować się na możliwe zmiany, w pierwszej kolejności warto oszacować, w jakiej skali mogą one dotknąć sferę finansową oraz organizacyjną naszego przedsiębiorstwa. najważniejsze będzie ustalenie, w jakiej części benefity funkcjonujące w zakładzie pracy uzależnione są od stażu, a co za tym idzie, jaka część załogi może je nabyć z chwilą wprowadzenia omawianych regulacji.

Przykładowo, w zależności od kształtu polityki finansowej, nowe przepisy mogą m.in. spowodować istotne obciążenie spowodowane koniecznością wypłaty dużej ilości nagród jubileuszowych.

Kiedy możemy spodziewać się zmian?

Postulat wliczenia cywilnoprawnych okresów zatrudnienia do stażu pracy nie jest żadną nowością, a pomysłem, który powracał do głów rządzących od wielu lat. Pierwsze głosy na ten temat mogliśmy usłyszeć już w 2010 r., w związku z zapytaniem, które RPO wystosował do ministerstwa (wówczas Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej) i które spotkało się z negatywną opinią resortu. Temat powrócił w 2021 r., kiedy to RPO ponowił pytanie, ale ponownie z negatywnym skutkiem.

Nie jest zatem przesądzone, iż tym razem zmiany na pewno dojdą do skutku. Jest to jednak pierwszy raz, kiedy ministerstwo nie oceniło pomysłu negatywnie, co może sugerować, iż jesteśmy tych zmian zdecydowanie bliżej, niż w poprzednich latach.

Zgodnie z trendami oraz kierunkiem zmian, które są wyznaczane przez legislację unijną, nasze krajowe ustawodawstwo, mniej lub bardziej rewolucyjnie, będzie dążyć do minimalizowania rozwarstwień na rynku pracy. Chodzi m.in. o stworzenie czegoś na kształt „jednolitego kontraktu pracowniczego”, który docelowo będzie zawierał w sobie co najmniej większość istniejących w tej chwili typów umów „zatrudnienia”. Wspomnianą zmianę warto zatem rozpatrywać jako pierwszy z objawów nadchodzącej ewolucji.

W przypadku pytań lub wątpliwości, zachęcamy do kontaktu z naszym zespołem.