Warunkowe umorzenie postępowania to orzeczenie sądu, które obejmuje odstąpienie od wymierzenia kary i zastąpienie jej odpowiednimi w danej sytuacji środkami próby. Takie rozstrzygnięcie jest możliwe tylko, jeżeli skazanemu uda się przekonać sąd, iż nie złamie on ponownie przepisów, a warunkowe umorzenie postępowania w pełni zrealizuje funkcje kary.
Jednym z najpoważniejszych przestępstw, nagminnie popełnianych na polskich drogach, jest prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków. W przypadku takiego naruszenia prawa, zagrożone jest bowiem zdrowie i życie pieszych oraz innych kierowców, którzy w żaden sposób nie są w stanie przewidzieć zagrożenia. Czy w takiej sytuacji warunkowe umorzenie postępowania jest możliwe? Jakie warunki trzeba spełnić, aby je uzyskać?
Przesłanki warunkowego umorzenia postępowania określa kodeks karny, który w art. 66 stanowi, iż do takiego rozstrzygnięcia konieczne jest zaistnienie następujących warunków:
- wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
- okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości,
- sprawca przed popełnieniem czynu zabronionego nie może być karany za przestępstwo umyślne,
- oraz jego adekwatności i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia muszą uzasadniać przypuszczenie, iż pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa.
Warunkowe umorzenie postępowania może tym samym nastąpić w sprawie o przestępstwo prowadzenia pojazdu pod wpływem alkoholu lub narkotyków, o ile stan faktyczny sprawy zostanie w pełni wyjaśniony. Dodatkowo konieczne jest, aby ocena kryminologiczna sprawcy była pozytywna i uzasadniała przypuszczenie, iż nie popełni on przestępstwa w przyszłości. Na tym jednak warunki orzeczenia warunkowego umorzenia postępowania się nie kończą.
Warunkowe umorzenie postępowania może zostać orzeczone tylko, gdy wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne. Ocena należy do adekwatnego sądu i jest dokonywana z uwzględnieniem np. takich okoliczności, jak:
- stężenie alkoholu we krwi podczas zatrzymania – jeżeli przekroczyło ustawowy limit nieznacznie, zadziała to na korzyść sprawcy,
- prędkość, z którą poruszał się pojazd – jeżeli była przepisowa, można powiedzieć, iż zagrożenie było mniejsze,
- fakt czy kierowca przewoził inne osoby – tzn. czy naraził pasażerów,
- odległość, jaką przebył kierowca,
- rodzaj drogi, jaką się poruszał – np. osiedlowa kontra krajowa.
Na tej podstawie widać, iż warunkowe umorzenie postępowania jest stosowane w stosunku do osób, które nie stworzyły znacznego zagrożenia na drodze, a w przypadku których decyzja o prowadzeniu „pod wpływem” była jednorazowym błędem.
Szansę na uzyskanie warunkowego umorzenia postępowania zwiększa również szybkie podjęcie działań formalnych. Wniosek w tym przedmiocie możesz złożyć już na etapie postępowania przygotowawczego. Pamiętaj, aby spisać w nim wszystkie okoliczności, które mogą przyczynić się do jego uwzględnienia. Do pisma załącz dokumenty takie jak np. zaświadczenie o wolontariacie, z pracy czy uczelni oraz zaświadczenie o niekaralności.
Kiedy warunkowe umorzenie postępowania nie będzie możliwe?
Na warunkowe umorzenie postępowania nie mogą liczyć ci, którzy popełnili przestępstwo zagrożone karą przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności. Z dużą dozą prawdopodobieństwa takie rozwiązanie nie zostanie zastosowane również w przypadku osób, które spowodowały „pod wpływem” bezpośrednie zagrożenie na drodze.
Jakie korzyści niesie warunkowe umorzenie postępowania?
Warto walczyć o orzeczenie warunkowego umorzenia postępowania, ponieważ dla osoby zatrzymanej na prowadzeniu pod wpływem alkoholu bądź narkotyków jest to najkorzystniejsze rozstrzygnięcie. W tej sytuacji nie dochodzi bowiem do skazania. Wyrok nie jest umieszczany w Krajowym Rejestrze Karnym, a kierowca będzie cały czas uznawany za osobę niekaraną.
Należy również przypomnieć, iż w razie skazania za jazdę pod wpływem alkoholu bądź narkotyków, sąd obligatoryjnie orzeka o zakazie prowadzenia pojazdów. W przypadku warunkowego umorzenia postępowania taki obowiązek nie zachodzi. Istnieje więc szansa, iż kierowca w ogóle nie straci prawa jazdy. jeżeli zatrzymanie uprawnień zostanie orzeczone, to na okres nie dłuższy niż 2 lata.