Instytucja dobrowolnego poddania się karze to instytucja w polskim prawie karnym, która pozwala na szybsze zakończenie postępowania karnego, uniknięcie długotrwałych procesów sądowych i wypracowanie korzystnych dla oskarżonego rozwiązań.
W niniejszym artykule przedstawiamy szczegóły tej procedury, w tym jej podstawy prawne, warunki zastosowania oraz zalety.
Wniosek o dobrowolne poddanie się karze z art. 387 k.p.k.
Instytucja ta została uregulowana w Kodeksie postępowania karnego (k.p.k). Kluczowym przepisem jest art. 387 k.p.k., który wskazuje, iż „do chwili zakończenia pierwszego przesłuchania wszystkich oskarżonych na rozprawie głównej oskarżony, któremu zarzucono przestępstwo zagrożone karą nieprzekraczającą 15 lat pozbawienia wolności, może złożyć wniosek o wydanie wyroku skazującego i wymierzenie mu określonej kary lub środka karnego, orzeczenie przepadku lub środka kompensacyjnego bez przeprowadzania postępowania dowodowego„.
Jak złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się karze?
Wniosek składa się do Sądu, przed którym toczy się postępowanie karne.
Wniosek oskarżonego powinien spełniać odpowiednie wymogi, takie jak:
Dodatkowo sąd, przed wydaniem wyroku, musi ocenić, czy proponowana kara odpowiada zasadom sprawiedliwości i nie narusza interesu społecznego.
Jak przebiega procedura skazania za popełnione przestępstwo w oparciu o art. 387 kodeksu postępowania karnego?
Czy instytucja ta wymaga przeprowadzenia rozprawy?
Wniosek o skazanie na rozprawie może być złożony zarówno przez oskarżonego, jak i jego adwokata. Najczęściej na pierwszym terminie przed Sądem, rozprawie lub terminie przygotowawczym, oskarżony zostaje należycie powiadomiony o terminie rozprawy oraz pouczony o możliwości zgłoszenia wniosku w tym zakresie.
Sąd przychylając się do wniosku, odstępuje od przeprowadzenia postępowania dowodowego, a sprawa kończy się na pierwszym posiedzeniu sądu wydaniem wyroku skazującego. jeżeli Sąd przychyli się do wniosku, orzeka karę, która mieści się w tzw. widełkach odpowiedzialności za dane przestępstwo. Nie ma jednak możliwości wydania wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne.
Warto podkreślić, iż sąd może uzależnić uwzględnienie wniosku od dokonania dodatkowych czynności, np. ustalenia szkody wyrządzonej przestępstwem, odebranie stanowiska od pokrzywdzonego, wtedy musi zostać pokrzywdzony należycie powiadomiony o terminie.
Zalety dobrowolnego poddania się karze na rozprawie
Tego rodzaju poddanie się karze ma wiele korzyści zarówno dla oskarżonego, jak i dla wymiaru sprawiedliwości. Jest to rozwiązanie leżące w interesie organów ścigania oraz sądów, a dla oskarżonego, jak się okazuje, tak szybkie poddanie się karze może być drogą do uzyskania najkorzystniejszego jej wymiaru.
Do najważniejszych zalet należą:
• Szybsze zakończenie postępowania – uniknięcie długich procesów sądowych, co pozwala na sprawniejsze zakończenie sprawy.
• Niższy wymiar kary – sądy często wymierzają łagodniejsze kary w przypadku poddania się karze.
• Zminimalizowanie kosztów – zarówno dla oskarżonego, jak i dla wymiaru sprawiedliwości.
• Ograniczenie stresu związanego z procesem – uniknięcie przesłuchiwania oskarżonych na rozprawie głównej czy konfrontacji z pokrzywdzonym.
Zatem warto dobrowolnie poddać się karze?
Poddanie się karze, to dobrowolne, jak już wskazywano, może być drogą do uzyskania najkorzystniejszego rozstrzygnięcia, szczególnie w sprawach, gdzie okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości.
Czy Sąd musi wyrazić zgodę na skazanie w oparciu o treść art. 387 kpk?
Sąd może uwzględnić wniosek, ale może także treści wniosku nie uwzględnić w formie w jakiej został złożony. Wniosek o poddaniu się karze co do zasady powoduje, jak już wskazano, szybsze zakończenie sprawy i skazanie winnego, jednak sąd rozpatrujący wniosek, w przypadku, gdyby złożony wniosek powodował, iż nie w pełni cele postępowania zostaną osiągnięte, może pozwolić sobie na jego modyfikację.
Podsumowanie – pomoc adwokata
Pomoc adwokata kancelarii adwokackiej przy składaniu wniosku o skazanie w trakcie przeprowadzania rozprawy przed sądem – czy warto z niego skorzystać?
Przed skorzystaniem z art. 387 § 1 k.p.k. i złożeniem wniosku warto również uzyskać opinię adwokata z kancelarii adwokackiej, aby adekwatnie ocenić, czy taka forma zakończenia sprawy będzie optymalna w konkretnej sytuacji i czy rzeczywiście spowoduje szybsze zakończenie sprawy i skazanie na lepszych warunkach. Jednocześnie ustanowiony w sprawie obrońca z pewnością wspomoże w zakresie negocjacji po tym jak przez prokuraturę zostanie zaproponowany wymiar kary. Co więcej, obrońca pomoże także oskarżonemu podczas rozprawy, co do możliwości zgłoszenia przez oskarżonego wniosku we właściwym czasie.
Instytucja poddania się karze to praktyczna i często korzystna opcja dla oskarżonych, którzy chcą gwałtownie zakończyć postępowanie karne i uzyskać karę niższą niż kara wymierzana przez sąd po przeprowadzeniu postępowania dowodowego. Ważne jednak, aby decyzję tę podejmować świadomie. Warto również uzyskać opinię prokuratora na jej wymiar, a po uwzględnieniu wszystkich okoliczności i konsekwencji prawnych, zadbać o zgłoszenie przez oskarżonego takiego wniosku w przewidzanym ku temu czasie. Warto pamiętać, iż skazanie bez rozprawy wymaga zgody zarówno sądu, jak i stron postępowania.
Autor:
Oliwia Babiarz
14.12.2024 r.
