3 miesięcy temu
W wyrokach z 4 lipca 2024 r.[1] Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż pomiędzy dofinansowaniem do wynagrodzeń pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP) a działalnością strefową, występuje ścisły, funkcjonalny i nierozerwalny związek, który pozwala na uwzględnienie tego przychodu w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT.
Spory podatników z fiskusem
Ze względu na trudną sytuacją gospodarczą związaną z pandemią COVID-19, wielu podatników zdecydowało się na skorzystanie z przewidzianego w ustawie o COVID[2] dofinansowania wynagrodzeń pracowników i składek na ubezpieczenia społeczne z FGŚP.
W przypadku podatników prowadzących działalność gospodarczą na terenie specjalnych strefo ekonomicznych (SSE), uzyskanie dofinansowania z FGŚP wiązało się z wątpliwościami, czy otrzymane środki stanowią przychód, a jeżeli tak, to czy jest to tzw. przychód strefowy.
W wydawanych interpretacjach indywidualnych Dyrektor KIS konsekwentnie przyjmował, iż dofinansowanie z FGŚP stanowi przychód opodatkowany na zasadach ogólnych. Organ stał na stanowisku, iż zwolnieniu z CIT mogą podlegać jedynie te przychody, które są wprost wskazane w treści zezwolenia strefowego.
Wojewódzkie sądy administracyjne po stronie podatników
Na powyższym tle zapadły liczne orzeczenia wojewódzkich sądów administracyjnych, w których jednolicie przyjmowały, iż dofinansowanie z FGŚP stanowi przychód, który może być uwzględniany w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku dochodowego od osób prawnych – na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT.
Tak przykładowo wskazał WSA w Rzeszowie w wyroku z 16 grudnia 2021 r.[3]:
„dofinansowanie, które rekompensuje podatnikowi spadek jego obrotów wykazywanych w działalności strefowej, w sytuacji utrzymywania miejsc pracy w strefie, pozostaje w ścisłym i bezpośrednim związku z wykonywaną działalnością strefową […] pomiędzy analizowanym dofinansowaniem do Wynagrodzeń pracowników ze środków FGŚP, a działalnością strefową Skarżącej, występuje ścisły, funkcjonalny i nierozerwalny związek, który pozwala na uwzględnienie tego przychodu w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie z art. 17 ust. 1 pkt 34 u.p.d.o.p.”
Podobnie wskazał WSA w Kielcach w wyroku z 10 marca 2022 r. [4]:
„(…) wsparcie zostało udzielone w związku z wystąpieniem spadku obrotów w prowadzonej na terenie strefy i w ramach zezwolenia działalności, co potwierdza ścisły i bezpośredni związek uzyskanego wsparcia z działalnością strefową wnioskodawcy”.
NSA pierwotnie inaczej niż wojewódzkie sądy administracyjne
Pomimo jednolitej linii orzeczniczej wojewódzkich sądów administracyjnych, w swoich pierwszych orzeczeniach NSA przyjmował stanowisko odmienne. I tak twierdził, iż za dochody zwolnione z opodatkowania należy uznać „dochody bezpośrednio generowane, będące nieodzownym następstwem (efektem) aktywności przedsiębiorcy polegającej na prowadzeniu działalności gospodarczej, nie zaś dochody związane z prowadzeniem działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.”[5]
Zmiana stanowiska NSA
Pomimo niekorzystnej linii orzeczniczej NSA, w sprawach z 4 lipca 2024 r., przekonaliśmy sąd (członkowie zespołu OW TAX), iż przychód z tytułu otrzymanego dofinansowania ze środków FGŚP stanowi tzw. przychód strefowy. W naszej ocenie, gdyby przedsiębiorca nie prowadził działalności podstawowej, przy której zatrudnieni zostali pracownicy objęci dofinansowaniem i których miejsca pracy przedsiębiorca zobowiązał się utrzymać (zgodnie z treścią zezwolenia strefowego), otrzymanie dofinansowania nie byłoby możliwe.
W ustnych motywach rozstrzygnięcia NSA zgodził się, iż wspomniane dofinansowanie pozostaje w ścisłym i bezpośrednim związku z wykonywaną działalnością strefową. Otrzymane dofinansowanie jest co prawda powiązane ze zdarzeniem losowym/ nadzwyczajnym, ale jednocześnie łączy się w sposób nierozerwalny z wykonywaną działalnością produkcyjną (strefową).
Tym samym, w ocenie sądu, dofinansowanie ze środków FGŚP stanowi przychód, który powinien zostać uwzględniony w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT.
Obecnie oczekujemy na pisemne uzasadnienie obu wyroków NSA.
Praktyczne znaczenie wyroków NSA
Z uwagi na znaczną liczbę przedsiębiorców strefowych, którzy skorzystali z dofinansowania z FGŚP, wspomniane wyżej wyroki NSA mają istotne znaczenie praktyczne. Wielu podatników z ostrożności uwzględniało otrzymane dofinansowanie w kalkulacji dochodu z działalności opodatkowanej. Tymczasem zmiana podejścia NSA otwiera furtkę do składania korekt i wniosków nadpłatowych, a w konsekwencji do potencjalnych oszczędności w rozliczeniach CIT za ostatnie lata.
[1] sygn. akt: II FSK 1293/22 oraz II FSK 1528/22
[2] ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji
[3] sygn. akt I SA/Rz 865/21
[4] sygn. akt I SA/Ke 709/21
[5] sygn. akt II FSK 774/22
