Dyżur domowy na pracy zdalnej

Czy wliczać dyżur domowy do czasu pracy?

Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. (Dz. U. z 2023 r. poz. 240) o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw wprowadza do Kodeksu pracy pracę zdalną, jednocześnie uchylając aktualne przepisy dot. telepracy. Nowe przepisy regulujące pracę zdalną wejdą w życie z dniem 7 kwietnia 2023 r.

Pojawia się sporo wątpliwości, m.in. dotyczących tego, czy dyżur pełniony w domu może być przez pracownika wykonującego pracę zdalną w pełnym wymiarze czasu pracy lub choćby hybrydowo, który wskazał swój adres zamieszkania jako miejsce wykonywania pracy przez cały czas może być traktowany jako dyżur domowy i nie wliczany do czasu pracy, jeżeli podczas jego trwania pracownik nie wykonał pracy?

Warunki kodeksowe

Dyżur pełniony w domu przez pracownika wykonującego pracę zdalną w 100% lub hybrydowo nie może być uznany za dyżur, który jest faktycznie pełniony przez pracownika w jego miejscu zamieszkania, jeżeli dom stanowi dla niego miejsce pracy, a zlecenie pozostawania w gotowości do pracy odbywa się w ramach normalnych godzin pracy.

Zgodnie z art. 151(5) § 1 Kodeksu pracy pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy wynikającej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (dyżur).

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu pracodawca może zobowiązać pracownika do pełnienia dyżuru poza normalnymi godzinami pracy. Określony w przepisie dyżur może być przez pracownika pełniony w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę choćby w domu pracownika, ale tylko i wyłącznie w sytuacji zobowiązania pracownika do pozostawania w gotowości do wykonywania pracy poza normalnymi godzinami pracy.

Miejsce dyżuru domowego uzgodnione z pracodawcą

Jak potwierdza Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w wyjaśnieniach dot. znowelizowanych przepisów dot. pracy zdalnej, miejscem jej wykonywania będzie zawsze miejsce wskazane przez pracownika, a następnie każdorazowo uzgodnione z pracodawcą. Co do zasady będzie to miejsce zamieszkania pracownika lub inne wybrane przez niego miejsce (miejsca), na które pracodawca wyraził zgodę.

Miejsce wykonywania pracy zdalnej, niezależnie od tego, czy będzie to miejsce zamieszkania pracownika, czy też inne miejsce wybrane przez pracownika i zaakceptowane przez pracodawcę, zawsze będzie przedmiotem wzajemnego ustalenia między stronami stosunku pracy. Strony mogą uzgodnić, iż praca zdalna będzie wykonywana w różnych miejscach, o których każdorazowo pracownik będzie informował pracodawcę.

Przepisy natomiast nie dopuszczają całkowitej swobody wyboru miejsca wykonywania pracy zdalnej przez pracownika (tj. bez uzgodnienia tego miejsca z pracodawcą).