Działalność nierejestrowana. Czy jest legalna?

1 rok temu

Działalność gospodarcza jest złożonym zagadnieniem, które wymaga spełnienia określonych warunków. Jednak istnieje również kategoria działalności zwana działalnością nierejestrowaną, która pozwala osobom fizycznym prowadzić niewielką działalność zarobkową bez konieczności rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Z treści artykułu dowiesz się:

Czym jest działalność nierejestrowana?
Jakie są warunki prowadzenia działalności nierejestrowanej?
Kto może prowadzić działalność nierejestrowaną?
Jakie korzyści i obowiązki wiążą się z prowadzeniem działalności nierejestrowanej?
Jak rozliczać się z urzędem skarbowym?
Czy działalność nierejestrowana jest zwolniona z VAT?
Czy kasa fiskalna jest obowiązkowa?

Wyjaśniamy poniżej.

Działalność nierejestrowana – definicja

Działalność nierejestrowa jest drobną działalnością zarobkową prowadzoną przez osoby fizyczne. Aby zakwalifikować się do tej kategorii, działalność musi być zorganizowana, mieć charakter zarobkowy, być prowadzona w sposób ciągły i we własnym imieniu. Działalność nierejestrowa nie wymaga rejestracji firmy w CEIDG, choćby jeżeli spełnia wszystkie te warunki.

Działalność nierejestrowana – warunki

Osoba fizyczna może prowadzić działalność nierejestrową, jeżeli spełnia następujące warunki:

Miesięczne przychody z działalności nie przekraczają określonego limitu:

Do 30 czerwca 2023 roku – 50% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku;
Od 1 lipca 2023 roku – 75% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku;
Osoba nie wykonywała działalności gospodarczej przez okres ostatnich 60 miesięcy (5 lat).

Wyjątek dotyczący osób, które wykonywały działalność gospodarczą przed rejestracją.

Osoba fizyczna może prowadzić działalność nierejestrową, choćby jeżeli w okresie od 30 kwietnia 2013 roku do 29 kwietnia 2018 roku prowadziła działalność gospodarczą, pod warunkiem że:

Między 30 kwietnia 2017 roku a 29 kwietnia 2018 roku nie była wpisana do CEIDG;
Jej wpis do CEIDG został wykreślony przed 30 kwietnia 2017 roku.

Rodzaje działalności wymagające rejestracji

Należy pamiętać, iż istnieją pewne rodzaje działalności, które wymagają rejestracji, choćby jeżeli mają niski poziom przychodów. Dotyczy to działalności, która:

Wymaga zezwolenia, koncesji lub wpisu do rejestru działalności regulowanej;
Została zdefiniowana w przepisach jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców.

Przykłady takich działalności obejmują ochronę osób lub mienia, sprzedaż alkoholu, organizację imprez turystycznych, usługi detektywistyczne oraz zbieranie odpadów. Dodatkowo, pośrednictwo ubezpieczeniowe oraz usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych również wymagają rejestracji.

Działalność nierejestrowana – kto może prowadzić

Działalność nierejestrową może prowadzić wyłącznie osoba fizyczna. Istnieją pewne ograniczenia dotyczące specyficznego statusu osoby fizycznej, które wynikają z konkretnych przepisów. Dotyczy to zwłaszcza osób niepełnoletnich, bezrobotnych, urzędników i rolników.

Osoby niepełnoletnie

Osoby niepełnoletnie mogą prowadzić działalność nierejestrową, ale muszą pamiętać o ograniczeniach związanych z ich wiekiem. Osoby w wieku od 13 do 18 lat mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych i muszą uzyskać zgodę rodzica lub kuratora na dokonywanie czynności prawnych w swoim imieniu.

Osoby bezrobotne

Osoba prowadząca działalność nierejestrową nie wykonuje działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców, ale uzyskuje przychody. Z tego powodu, jeżeli osoba jest zarejestrowana jako bezrobotna, nie może wykonywać innej pracy zarobkowej. Istnieje jednak pewne wyjątki od tego ograniczenia, na przykład w przypadku sprzedaży nierejestrowej.

Urzędnicy

Zazwyczaj urzędnicy mogą prowadzić działalność nierejestrową. Istnieją jednak przypadki, gdy regulaminy wewnętrzne lub zarządzenia określają zasady uzyskiwania zgody dyrektora generalnego urzędu na podjęcie dodatkowych aktywności zarobkowych, co może ograniczać możliwość prowadzenia działalności nierejestrowej przez urzędnika.

Rolnicy

Rolnicy zwykle mogą prowadzić działalność nierejestrową, ale istnieją pewne ograniczenia dotyczące rodzajów działalności, które nie są objęte ustawą Prawo przedsiębiorców. W przypadku takiej działalności rolnik nie może jej prowadzić w ramach działalności nierejestrowanej.

Działalność nierejestrowana – korzyści

Prowadzenie działalności nierejestrowanej wiąże się z pewnymi korzyściami. Oto kilka z nich:

Brak konieczności rejestracji: Nie musisz zgłaszać działalności w CEIDG, urzędzie skarbowym ani GUS. Nie będziesz potrzebować numerów identyfikacyjnych NIP i REGON;
Zwolnienie z obowiązkowych składek: Nie musisz płacić składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne ani ubezpieczenia zdrowotne z tytułu działalności gospodarczej. jeżeli wykonujesz umowę o świadczenie usług lub umowę zlecenie, podlegasz ubezpieczeniom jako zleceniobiorca, a obowiązek opłacania składek spoczywa na zleceniodawcy;
Uproszczona ewidencja: Nie musisz prowadzić skomplikowanej księgowości. Wystarczy prowadzenie uproszczonej ewidencji sprzedaży;
Zwolnienie z podatku VAT: Obejmuje cię zwolnienie podmiotowe z podatku VAT, jeżeli przychody z działalności nierejestrowanej nie przekroczą 200 000 zł rocznie.

Działalność nierejestrowana – obowiązki

Choć prowadzenie działalności nierejestrowanej jest łatwiejsze niż prowadzenie działalności gospodarczej, to wciąż wiąże się z pewnymi obowiązkami. Oto kilka z nich:

Uproszczona ewidencja sprzedaży: Musisz prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży, aby móc monitorować swoje przychody i upewnić się, iż nie przekraczasz limitu przychodów uprawniającego do prowadzenia działalności nierejestrowanej;
Rozliczenie przychodów: Musisz rozliczać przychody z działalności nierejestrowanej w zeznaniu rocznym PIT-36 według skali podatkowej, po odliczeniu kosztów;
Przestrzeganie praw konsumentów: jeżeli działasz w relacjach z konsumentami, musisz przestrzegać ich praw, takich jak reklamacja, zwrot towaru czy naprawa. Konsument ma również prawo do odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni od zawarcia umowy na odległość;
Wystawianie faktur: Musisz wystawić rachunek na żądanie kupującego. W przypadku faktur, nie musisz ich wystawiać, chyba iż klient zgłosi takie żądanie w ciągu 3 miesięcy od dostarczenia towaru lub usługi.

Działalność nierejestrowana – rozliczanie z US

W przypadku prowadzenia działalności nierejestrowanej i uzyskiwania przychodów z innych umów, przychody z tej działalności należy rozliczać w zeznaniu rocznym PIT-36. Należy uwzględnić przychody, koszty, dochód i podatek związany z działalnością nierejestrowaną. Dodatkowo, należy pamiętać, iż sposób obliczania przychodu dla celów podatkowych różni się od sposobu obliczania przychodu dla weryfikacji limitu dla działalności nierejestrowanej.

Działalność nierejestrowana – VAT

Osoby prowadzące działalność nierejestrową, zwłaszcza o niewielkim rozmiarze, często mogą skorzystać z zwolnienia z VAT, jeżeli wartość ich sprzedaży nie przekroczyła 200 000 zł w roku poprzedzającym. Istnieją jednak pewne wyjątki, np. sprzedaż metali szlachetnych, wyrobów jubilerskich, towarów opodatkowanych akcyzą itp. W przypadku objęcia działalności VAT, konieczne jest zarejestrowanie się jako czynny podatnik VAT i prowadzenie odpowiedniej ewidencji sprzedaży i zakupów.

Działalność nierejestrowana – kasa fiskalna

Osoby prowadzące działalność nierejestrową nie są zobowiązane do używania kasy fiskalnej, jeżeli obrót związany z osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej oraz rolnikami ryczałtowymi nie przekracza 20 000 zł w poprzednim roku podatkowym. W przypadku sprzedaży towarów lub usług objętych obowiązkiem ewidencjonowania na kasie fiskalnej, konieczne jest jej stosowanie niezależnie od wielkości obrotu.

Źródło: https://www.gov.pl/