Grupa VAT: przepisy dobre, ale zainteresowanie niewielkie

Niewiele jest przepisów podatkowych, które byłyby oceniane pozytywnie przez doradców podatkowych oraz doktrynę. Do tych nielicznych wyjątków należą przepisy o grupach VAT.

Przepisy te, po kilkukrotnym odsuwaniu w czasie, obowiązują już prawie pół roku, tj. od lipca 2023 r. Do tej pory zarejestrowano jednak wyłącznie 21 grup VAT. Dlaczego podatnicy nie chcą korzystać z tego rozwiązania?

Przede wszystkim należy odpowiedzieć na pytanie: dla kogo jest przeznaczona grupa VAT? Wydawać by się mogło, iż grupa VAT została ukształtowana jako odpowiednik podatkowej grupy kapitałowej, tylko na gruncie przepisów o VAT. Jednak kryteria wejścia do grupy VAT, są zupełnie inne.

– Przede wszystkim grupę VAT mogą założyć podmioty powiązane finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, a więc przepisy te nie są dedykowane wyłącznie dla spółek kapitałowych. Równie dobrze mogą to być spółki osobowe, a choćby osoby fizyczne zarejestrowane jako czynni podatnicy VAT – mówi w rozmowie z MarketNews24 Agnieszka Ławnicka, senior associate, radca prawny, doradca podatkowy w kancelarii Tomczykowski Tomczykowska. – Z tego powodu nie występuje kryterium przeciętnej wysokości kapitału zakładowego w grupie.

Również wymagane powiązania finansowe są niższe. Przede wszystkim jest to 50% (a nie 75%) udziałów, akcji, udziału w zyskach innych członków grupy VAT. Dużo łatwiej jest zatem spełnić warunki do założenia grupy VAT, a rozwiązanie prawne jest dedykowane dla zdecydowanie szerszego grona odbiorców.

Jakie są korzyści wynikające z takiego rozwiązania? Należą do nich:

• uproszczenie rozliczeń między podmiotami powiązanymi;
• transakcje wewnątrz grupy są poza VAT;
• zwiększenie efektywności finansowej współpracy między podmiotami z grupy;
• brak faktur wewnętrznych w ramach grupy (wystarczą noty księgowe);
• wyłączone stosowanie split payment w ramach grupy;
• podatnikiem VAT jest wyłącznie grupa VAT – nabycia realizowane przez jednego członka grupy są nabyciami grupy, sprzedaż przez jednego członka grupy jest sprzedażą grupy.

Wyzwania organizacyjne związane z powstaniem grupy VAT również nie powinny zniechęcać. Koniecznym jest zawarcie umowy pomiędzy podmiotami, która będzie wyznaczała przedstawiciela grupy VAT, który reprezentuje grupę VAT na zewnątrz. Minusem jest konieczność zachowania niezmiennego składu grupy VAT przez okres minimum 3 lat, każda zmiana będzie powodowała rozwiązanie grupy VAT.

Niekorzystnie należy również ocenić zmianę przepisów w zakresie prowadzenia w postaci elektronicznej ewidencji wewnątrzgrupowej zawierającej co najmniej dane dotyczące:

• rodzaju i wartości dostaw towarów i świadczonych usług przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT;
• członków grupy VAT, na rzecz których dokonano czynności;
• dokumentów potwierdzających dokonanie czynności.

– Niezależnie jednak od swoich wad, grupa VAT to świetne narzędzie w zakresie zabezpieczenia przepływów finansowych wewnątrz grupy, szczególnie tam, gdzie struktura podmiotów mogących utworzyć taką grupę cechuje się różnorodnością w zakresie obowiązków VAT – komentuje Agnieszka Ławnicka z kancelarii Tomczykowski Tomczykowska.