2 miesięcy temu
Pracownica wystąpiła o udzielenie jej zwolnienia na opiekę nad dzieckiem na podstawie art. 188 k.p. na dwa dni. Niestety, podczas tej nieobecności pojawiła się potrzeba jej obecności w pracy. Czy pracodawca może odwołać pracownika z tego zwolnienia, podobnie jak w przypadku urlopu wypoczynkowego?
Opieka nad dzieckiem art. 188 Kp. Komu przysługuje? Kiedy można skorzystać z urlopu na opiekę nad dzieckiem?
Zwolnienie na opiekę nad dzieckiem wynika z art. 188 kodeksu pracy. Ustawodawca przyznał w nim pracownikom rodzicom i opiekunom dzieci do lat 14 prawo skorzystania z takiego zwolnienia w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w ciągu roku kalendarzowego. Rodzice korzystają z niego zwykle w sytuacjach, kiedy zaistnieje potrzeba sprawowania opieki nad zdrowym dzieckiem w okolicznościach, które nie uprawniają do otrzymania zasiłku opiekuńczego.
Zasiłek opiekuńczy, czyli opieka nad zdrowym lub chorym dzieckiem. Kiedy można wykorzystać?
Zasiłek opiekuńczy w wymiarze do 60 dni w ciągu roku kalendarzowego przysługuje, o ile zachodzi konieczność sprawowania opieki nad:
- zdrowym dzieckiem do lat 8 w razie niespodziewanego zamknięcia placówki opiekuńczej, do której dziecko uczęszcza, choroby niani lub opiekuna dziennego dziecka, porodu, choroby lub pobytu w szpitalu rodzica na stałe opiekującego się dzieckiem.
- chorym dzieckiem do lat 14.
Rodzicom dzieci z niepełnosprawnościami do lat 18 w sytuacjach wskazanych powyżej przysługuje zasiłek w wymiarze do 30 dni w roku kalendarzowym.
Zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru.
Ile dni lub godzin opieki nad dzieckiem przysługuje w ciągu roku kalendarzowego?
Wskazane wyżej rozwiązanie to jednak nie jedyne okoliczności, w których może pojawić się potrzeba sprawowania opieki nad dzieckiem, wykluczająca obecność pracownika w pracy, stąd ustawodawca wprowadził do kodeksu pracy dodatkowe uprawnienie dla rodziców.
Zwolnienie przysługuje, o ile pracownik wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat. Może być wykorzystane w dniach – wtedy do dyspozycji mamy dwa dni robocze bez względu na liczbę godzin zaplanowanych do przepracowania w tych dniach. Drugi wariant to wykorzystanie w godzinach, ale wtedy liczba godzin jest ograniczona do 16 w ciągu roku. W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy, którzy zechcą skorzystać ze zwolnienia w godzinach, liczba dostępnych godzin przeliczy się proporcjonalnie do ich wymiaru czasu pracy, przy czym niepełne godziny zaokrągla się w górę do pełnej godziny, np. pracownik zatrudniony na ¾ etatu będzie miał do dyspozycji 12 godzin zwolnienia (16 x ¾ = 12).
Jak wnioskować o urlop na opiekę nad dzieckiem z art. 188 Kp? Konsekwencje, gdy pracownik składa wniosek w dniach lub w godzinach
Pracownik zgłasza pracodawcy zamiar korzystania z uprawnienia, ale o samym sposobie jego wykorzystania będzie decydował pierwszy złożony w danym roku kalendarzowym wniosek. o ile rodzic złoży go na dzień, to pozostanie mu jeszcze jeden pełny dzień roboczy do wykorzystania. o ile wniosek zostanie złożony na godziny, zwykle nie obejmujące pełnego dnia roboczego, to pozostała część zwolnienia także będzie rozliczna w godzinach, do wykorzystania limitu. W przypadku pracowników godzinowych sprawa wygląda nieco inaczej. Omówiłam ten przypadek w tym artykule >
Czy z urlopu na opiekę nad dzieckiem może korzystać oboje pracujących rodziców? Co w sytuacji, gdy tylko jeden z rodziców pracuje?
Jeżeli oboje rodziców są w zatrudnieniu, to z uprawnienia może skorzystać tylko jedno z nich. o ile tylko jeden z rodziców pracuje, także będzie miał taką możliwość – w odróżnieniu od zasiłku opiekuńczego obecność drugiego rodzica w domu nie wyklucza możliwości skorzystania ze zwolnienia. W praktyce zdarza się, iż pracownicy podwójnie wykorzystują opiekę nad dzieckiem. Co wtedy zrobić? Przeczytaj w tym artykule >
Czy pracodawca może odwołać pracownika z urlopu opiekuńczego?
Zwolnienie na opiekę potocznie określane jest mianem “urlopu na opiekę”. W rozumieniu przepisów prawa pracy nie jest to jednak typowy urlop, a zatem nie możemy do niego przykładać przepisów obowiązujących przy udzielaniu urlopów wypoczynkowych.
Pracodawca nie może odmówić pracownikowi możliwości skorzystania ze zwolnienia we wskazanym we wniosku terminie. Podobnie jest z ewentualnym odwołaniem go ze zwolnienia.
W przypadku urlopu wypoczynkowego kodeks pracy umożliwia pracodawcy odwołanie pracownika z urlopu, o ile zaistnieją okoliczności wymagające jego obecności w pracy. Co więcej, pracodawca jest zobowiązany do zwrotu pracownikowi uzasadnionych kosztów poniesionych w związku z przerwaniem urlopu i powrotem do pracy. Nie ma jednak przepisu wskazującego na możliwość odwołania pracownika korzystającego z dni wolnych na “opiekę”. Nie ma także takich, które dawałyby pracodawcy prawo do nakładania kar na pracownika, który odmówiłby stawienia się do pracy po wezwaniu do pracy podczas korzystania z tego zwolnienia.
