HR-owe Koło Ratunkowe: Sankcje za nieterminową wypłatę wynagrodzenia

Pani Moniko, pracuję w małej firmie, w małej miejscowości. Zgodnie z regulaminem, wynagrodzenia powinny być płatne do 30-go dnia miesiąca. Nasza szefowa co miesiąc spóźnia się z wypłatami wynagrodzeń – często otrzymujemy przelewy choćby 10-go dnia miesiąca następującego. Rozkładamy ręce, bo wiemy, iż to niekoniecznie jej wina, ale chciałybyśmy ją uświadomić, co może grozić za takie opóźnienia. Według niej wypłata do 10-go jest zgodna z przepisami.
Napisała do mnie Ania [imię zmienione] z Małopolski.

Gwarantowana kara grzywny

Z przepisu art. 22 Kodeksu pracy zawierającego definicję stosunku pracy wynika, iż obowiązkiem pracodawcy jest zatrudnianie pracownika za wynagrodzeniem. Fakt podkreślenia w definicji stosunku pracy odpłatnego charakteru pracowniczych form zatrudnienia powoduje, iż obowiązek wypłaty wynagrodzenia jest bez wątpienia obowiązkiem o charakterze absolutnie podstawowym.

Terminowa wypłata wynagrodzenia jest obowiązkiem pracodawcy, a uchybienie temu obowiązkowi stanowi wykroczenie zagrożone karą grzywny na mocy art. 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy.

Zgodnie z tym przepisem, kto wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika, wysokość tego wynagrodzenia lub świadczenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń (…) podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

Odsetki ustawowe dla pracownika

Co do zasady, od wszelkich należności jakie pracodawca ma obowiązek wypłacić, a nie robi tego w terminie, pracownikowi przysługują odsetki ustawowe. Stanowią one formę odszkodowania za zwłokę w spełnieniu świadczeń pieniężnych. Ich wysokość ustalana jest przez Radę Ministrów i od 15 grudnia 2005 r. do dziś obowiązują w wysokości 13% w stosunku rocznym.

Pracodawca będzie zobowiązany do wypłaty odsetek za zwłokę, jeśli pracownik wystąpi o ich wypłatę.

Działania przeciwko prawom osób wykonującym pracę zarobkową

Kara grzywny przewidziana przepisami Kodeksu pracy to nie jedyna “kara” za niezgodne z prawem działania pracodawcy. Rozdział XXVIII Kodeksu karnego określa przestępstwa, które kwalifikuje się jako działania przeciwko prawom osób wykonującym pracę zarobkową.

Na mocy art. 281 Kodeksu karnego, osoba która wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, która będąc zobowiązana orzeczeniem sądu do wypłaty wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia ze stosunku pracy, obowiązku tego nie wykonuje, podlega:

• grzywnie,
• karze ograniczenia wolności albo
• pozbawienia wolności do lat 3.

Pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia

Ponadto mniej korzystne uregulowania dla pracownika zawarte w przepisach wewnątrzzakładowych, w tym dotyczące zasad wypłaty wynagrodzenia są z mocy prawa bezskuteczne. Z kolei przepisy o czasie pracy i wypłacie należności ze stosunku pracy należą do najczęściej naruszanych unormowań.

Pracownicy, których pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia lub nie wypłaca jej w terminie ustalonym w zakładzie pracy mają możliwość:

• złożenia skargi do Państwowej Inspekcją Pracy lub
• wniesienie powództwa do sądu pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Pracownik, któremu pracodawca zalega z wypłatą wynagrodzenia ma prawo złożyć do Państwowej Inspekcji Pracy skargę w tej sprawie. Skarga stanowi rozwiązanie pośrednie, które może poprzedzać skierowanie sprawy na drogę sądową. Skargę należy złożyć do adekwatnego miejscowo z punktu widzenia działalności pracodawcy Okręgowego Inspektoratu Pracy. W przypadku, gdyby skarga została wniesiona z naruszeniem przepisów o adekwatności – wówczas obowiązkiem organów PIP jest przesłanie jej do adekwatnej miejscowo jednostki organizacyjnej PIP.

Dołącz do 9-miesięcznego programu rozwoju zawodowego i zostań certyfikowanym Specjalistą ds. Kadr i Płac | Do 21 sierpnia 2023 odbierz Kurs Dokumentacja GRATIS!