1 rok temu
Zgodnie z art. 2 pkt. 25 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej: VATU) mały podatnik to ten, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. W przypadku podatnika prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi; zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi; będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – małym podatnikiem jest ten, u którego kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 45 000 euro.
Mały podatnik to na gruncie VATU kasowy styl życia. To bowiem ta właśnie kategoria podmiotów może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, iż obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty (art. 21 ust. 1 VATU). W odróżnieniu od standardowych rozliczeń VAT mały podatnik może nie płacić podatku do urzędu skarbowego do momentu uzyskania wynagrodzenia z tytułu wykonywanych czynności opodatkowanych. Mały podatnik może kwartalnie rozliczać się z fiskusem (art. 99 ust. 2 VATU).
Kasowa zasada wpływa też na odliczenie podatku naliczonego przez małego podatnika. Zgodnie z art. 86 ust. 10e VATU prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonał zapłaty za te towary i usługi. Mały podatnik powinien też umieszczać na wystawianych przez siebie fakturach wyrazy „metoda kasowa” (art. 106e ust. 1 pkt 16 VATU), ale w obliczu korzyści płynących z tego statusu nie są to szczególnie dotkliwe obciążenia.
Aby stać się małym podatnikiem, należy zawiadomić na piśmie naczelnika urzędu skarbowego o chęci stosowania metody kasowej. Zawiadomienie takie można złożyć w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który dany podmiot będzie stosował metodę kasową. Mały podatnik może też zrezygnować z metody kasowej, jednak nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą, po uprzednim zawiadomieniu na piśmie naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca kwartału, w którym stosował tę metodę. najważniejsze dla omawianej definicji jest jednak przede wszystkim nieprzekraczanie progu kwotowego. Nie zawsze jednak wiadomo, jak taki próg ustalić. Z pomocą bieży Dyrektor KIS.
Czego dotyczyła sprawa?
Spółka komandytowa jest czynnym podatnikiem VAT. Podatnik złożył 3.6.2022 r. aktualizację danych zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie VAT, w której podatnik wybrał metodę kasową rozliczeń – począwszy od trzeciego kwartału 2022 r. W trzecim i czwartym kwartale 2022 r. podatnik wystawił faktury, które – co ważne dla dalszego biegu wypadków – zostały uregulowane dopiero w 2023 r. Wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku VAT) za cały 2022 r. nie przekroczyła w 2022 r. kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro, o której mowa w art. 2 pkt. 25 VATU. Podatnik wyliczył tę wartość, nie uwzględniając w niej jednak przychodów za ten okres. Gdyby to uczynił, limit zostałby przekroczony. Nadmieńmy, iż podatnik nie prowadzi przedsiębiorstwa maklerskiego zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi; nie jest agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze.
Podatnik nabrał wątpliwości, czy wskazane wyżej przychody wynikające z wystawionych faktur w okresie, kiedy rozliczał się metodą kasową (tj. trzeci i czwarty kwartał 2022 r.), które zostały uregulowane dopiero w 2023 r., nie powinny zostać uwzględnione przy ustalaniu limitu wartości sprzedaży za 2022 r., a w konsekwencji, czy podatnik spełnia definicję małego podatnika, i tym samym może kontynuować stosowanie metody kasowej w 2023 r.
Stanowisko Organu
Dyrektor KIS wydał w tej sprawie interpretację indywidualną z 5.5.2023 r., 0114-KDIP1-3.4012.191.2023.1.KP, Legalis. Organ uznał, iż u małego podatnika za moment przekroczenia limitu sprzedaży 1 200 000 euro (art. 2 pkt 25 VATU) należy przyjąć moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług, zgodnie z art. 19a i art. 21 ust. 1 VATU. Z uwagi na to, iż spółka jest podatnikiem VAT rozliczającym się metodą kasową, nabywca natomiast jest czynnym podatnikiem podatku VAT, obowiązek podatkowy powstaje z dniem otrzymania całości lub części zapłaty.
W analizowanej sprawie należność za wystawione faktury w 2022 r. została uregulowana w 2023 r., zatem obowiązek podatkowy z tego tytułu będzie powstawał z chwilą otrzymania zapłaty (należności), tj. w roku 2023. Tym samym kwoty wynikające z wystawionych faktur, w okresie kiedy spółka rozliczała się metodą kasową, które zostały uregulowane dopiero w 2023 r., nie powinny zostać uwzględnione przy ustalaniu limitu wartości sprzedaży (wraz z kwotą podatku) za poprzedni rok podatkowy, tj. 2022 r. W konsekwencji powyższego, w 2022 r. spółka nie przekroczyła wartości sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 25 lit. a) VATU. Zatem spółka będzie w 2023 r. przez cały czas spełniać definicję małego podatnika i będzie mogła rozliczać się metodą kasową.
Komentarz
Omawiana interpretacja odpowiada na kilka praktycznych pytań. Po pierwsze – w ciągu roku można „przejść” na kasowe rozliczenie adekwatne dla małego podatnika. Niby wynika to z przepisu określającego sposób składania zawiadomienia. Ale też przepisy progowe powołują się na „rok podatkowy”, co akurat na gruncie VAT nie jest kategorią powszechnie stosowaną (w obliczu braku rozliczeń rocznych VAT). Choć trzeba uczciwie przyznać, iż kryterium roku podatkowego pojawia się także w przypadku innych progów (np. próg zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 1 VATU również odwołuje się do „poprzedniego roku podatkowego”).
Po drugie – skuteczne przejście na kasowe rozliczenie rodzi skutki od momentu uzyskania statusu małego podatnika, w tym także w zakresie sposobu rozpoznawania obowiązku podatkowego. Dla bohatera omawianej interpretacji okazało się to zbawienne. Wystawione w 2022 r. faktury musiały być wysokie. Ale skoro zostały opłacone dopiero w 2023 r., to wówczas dopiero podatnik wykazał obrót opodatkowany VAT. To interesująca konstatacja, również w kontekście pojęcia „roku podatkowego”. Wydaje się bowiem, iż chodzi o specyficznie rozumiany „rok podatkowy VAT”, a nie np. kategorię adekwatną podatkom dochodowym.
Warto przypomnieć, iż zgodnie z projektem SLIM VAT 3, którego wejście w życie planowane jest na 1.7.2023 r., limit małego podatnika 1 200 000 euro zostanie podwyższony do 2 000 000 euro rocznie. Możliwość określenia progu małego podatnika w takiej wysokości wynika z art. 167a dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28.11.2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE L z 2006 r. Nr 347, s. 1), a Ministerstwo Finansów niniejszym zamierza skorzystać z tej możliwości. Planowane podwyższenie limitu wartości sprzedaży uprawniającego do posiadania statusu małego podatnika spowoduje więc prawdopodobnie zwiększenie liczby podatników uprawnionych do stosowania metody kasowej oraz kwartalnego rozliczenia w VAT. Co ważne, nie wzrośnie limit „maklerski”.
