Jak odzyskać prawo jazdy, kiedy mamy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych?

Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych jest jednym ze środków przewidzianych przez kodeks karny, które mogą zostać nałożone na skazanego w wyroku. I tak, zakaz prowadzenia pojazdów polega na pozbawieniu danej osoby uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi określonego rodzaju (ustawa dopuszcza też możliwość orzeczenia zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych) i ma charakter łączony, tj. zarówno prewencyjny (co do ogółu społeczeństwa, jak i konkretnej osoby), represyjny (zakaz prowadzenia samochodu niewątpliwie jest dolegliwością), ale również i gwarancyjny (izoluje bowiem z ruchu drogowego osoby, które nie powinny w nim uczestniczyć) oraz wychowawczy (gdyż przez cały czas jego trwania skłania skazanego do refleksji nad konsekwencjami własnego zachowania).

Jak długo trwa zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych?

Wymiar orzeczonego środka karnego każdorazowo należy do kompetencji sądu. Zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w konsekwencji popełnienia przestępstwa może zostać nałożony na czas od 1 roku do. Orzekając o tym zakazie, sąd każdorazowo wskazuje okres, na jaki zakaz ten został nałożony na skazanego. Zawsze jest to termin konkretny, opisany przez długość jego trwania (np. rok, trzy lata, dziesięć lat).

Co do zasady, bieg tego terminu zaczyna się w chwili uprawomocnienia się wyroku, którym został nałożony. Jednak w praktyce na poczet orzeczonego okresu zaliczany jest również i rzeczywisty okres pozbawienia możliwości prowadzenia pojazdów jeszcze przed wydaniem wyroku, o ile podejrzanemu zostało wcześniej zatrzymane prawo jazdy. jeżeli więc od chwili zatrzymania (na przykład przez policjanta) prawa jazdy do uprawomocnienia się wyroku w sprawie o czyn, który do tego doprowadził, minęło pół roku, a sąd orzekł rok zakazu prowadzenia pojazdów, to do wykonania wyroku zostanie już tylko okres półroczny.

Jak odzyskać prawo jazdy po upływie zakazu?

Prawo do ponownego prowadzenia pojazdów mechanicznych odzyskujemy następnego dnia po ostatnim dniu obowiązywania zakazu, o ile zakaz został orzeczony na okres nieprzekraczający jednego roku. Jednak nie oznacza to, iż od razu możemy wsiąść „za kółko”, ponieważ przez cały czas pozbawieni będziemy dokumentu prawa jazdy, o którego zwrot musimy zawnioskować u adekwatnego ze względu na miejsce naszego zamieszkania starosty.

Inaczej sprawa wygląda względem kierowców, wobec których zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczono na okres dłuższy niż jednego roku. Takie osoby, zgodnie z ustawą o kierujących pojazdami, muszą ponownie sprawdzić swoje kwalifikacje w formie egzaminu państwowego. Oznacza to, iż utracili oni uprawnienia do prowadzenia pojazdów i mogą je odzyskać jedynie ponownie przechodząc weryfikację swojej wiedzy i umiejętności podczas wizyty w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Dopiero z dowodem uzyskania pozytywnego wyniku z egzaminu możemy skutecznie ubiegać się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy – a do momentu uzyskania dokumentu, w świetle przepisów nie mamy prawa prowadzić pojazdów.

Czy zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych można skrócić?

Prawo przewiduje możliwość skrócenia okresu zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, ale takie postępowanie nie stanowi bynajmniej reguły. Na podstawie art. 84 kodeksu karnego sąd może uznać za wykonany zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych jeszcze przed upłynięciem wcześniej wskazanego okresem jego obowiązywania – muszą zostać jednak spełnione dodatkowe warunki. Już na tym etapie należy zaznaczyć, iż rozwiązanie to nie dotyczy osób, które straciły prawo do prowadzenia pojazdów wskutek popełnienia czynu polegającego na kierowaniu samochodem w stanie nietrzeźwości, środka odurzającego lub uciekły z miejsca popełnienia zdarzenia.

Jak w takim razie skrócić zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych?

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych może odbyć się wyłącznie na wniosek skazanego. Nigdy nie następuje z mocy prawa, a sąd nie pochyli się nad tym zagadnieniem z urzędu. Wniosek taki możemy przygotować samodzielnie bądź przy pomocy adwokata, przy czym drugie rozwiązanie wydaje się rozsądniejsze przez wzgląd na adekwatne uzasadnienie naszego wniosku. Wcześniejsze uznanie środka karnego za wykonany nie przebiega bowiem automatycznie, ponieważ sąd ocenia złożony wniosek oraz może – ale nie musi – go uwzględnić.

Drugim warunkiem jest czas obowiązywania środka karnego do momentu rozpoznania wniosku przez sąd, tj. przynajmniej rok. Nie ma możliwości, by uznanie środka za wykonany nastąpiło, gdy faktycznie był on wykonywany krócej, zatem żeby zachować szanse powodzenia, wniosek musi być złożony po przynajmniej roku od zatrzymania naszego prawa jazdy albo jego oddania w starostwie.

Ostatnim z kryteriów, które muszą zostać spełnione, jest „przestrzeganie porządku prawnego” przez skazanego, który wnosi o uznanie środka karnego za wykonany, przy czym nie należy tego bynajmniej rozumieć jedynie jako powstrzymywanie się od popełniania przestępstw, ale postępowanie całkowicie w zgodzie z prawem – i to każdej jego dziedziny. Literatura prawnicza wskazuje, iż przeszkodą do uznania przez sąd środka karnego za wykonany może być każde naruszenie, także prawa rodzinnego czy administracyjnego, a choćby wykroczeń, a więc i zwykły mandat. Zatem, chcąc ubiegać się o skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów, musimy wykazać, iż przez dotychczasowy okres wykonywania środka, byliśmy wzorowymi obywatelami.