Czym jest Krajowy Rejestr Karny (KRK)?
To instytucja działająca na podstawie ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym. Jej zadaniem jest prowadzenie aktualnej i centralnej bazy danych o osobach i podmiotach zbiorowych (przedsiębiorstwach) karanych, czyli skazanych na karę prawomocnym wyrokiem sądu polskiego lub sądu państwa członkowskiego UE.
O ile w Polsce funkcjonuje taka instytucja, o tyle nie jest to odosobniony przypadek. Z uwagi na harmonizację prawa karnego w Unii Europejskiej i współpracę w sprawach karnych, KRK ma możliwość kontaktu z innymi rejestrami w innych krajach należących do UE. Oznacza to, iż sąd obcego państwa może się dowiedzieć, iż byliśmy karani w Polsce, ale też sąd w Polsce ma możliwość zweryfikowania karalności danej osoby. To ważne, ponieważ może się zdarzyć sytuacja, iż wydany zostanie przeciwko nam wyrok nakazowy, o organ innego państwa przejmie ten wyrok do wykonania.
Oznacza to, iż jeżeli osoba została skazana na jedną z kar przewidzianych Kodeksem karnym (grzywna, kara ograniczenia wolności, kara pozbawienia wolności, kara 25 lat więzienia i kara dożywotniego pozbawienia wolności), to będzie umieszczona w tym rejestrze. Na blankiecie danych o karalności danej osoby nie będzie jednak uwidocznione skazanie za wykroczenie. To znaczy, iż jeżeli przykładowo: odmówiliśmy przyjęcia mandatu i sąd skazał nas na karę grzywny za wykroczenie, to nie zostanie to wpisane. Analogicznie rzecz się ma ze skazaniem na ograniczenie wolności i udzieleniem nagany.
KRK pełni wiele istotnych funkcji, także dla obywateli. Przede wszystkim umożliwia uzyskanie tzw. zaświadczenia o niekaralności – czyli informacji o braku wpisów o skazaniu. Jest też jednak przydatne np. przy „sprawdzaniu swojego kontrahenta”, np. czy może zasiadać w organach spółki (osoby karane pozbawione są tej możliwości). Wykorzystywane jest również przez sądy czy Krajowy Rejestr Sądowy, dzięki czemu postępowania toczą się trochę szybciej, a sąd rejestrując spółkę czy fundację może samodzielnie sprawdzić tzw. dane o karalności, czyli to czy dana osoba jest umieszczona w tym rejestrze.
Warto tutaj przestrzec przed ewentualnymi nieuczciwymi praktykami. Krajowy Rejestr Karny jest jedyną taką instytucją, jest określony tylko jedną ustawą (patrz wyżej) i jest instytucją centralną. To znaczy, iż każda jego filia nazywa się tak samo, nie jest spółką i nie działa tylko na urzędowych formularzach. Krajowy Rejestr Karny nie wysyła też wiadomości SMS, e-mail czy innych powiadomień.
Jak uzyskać dane z Krajowego Rejestru Karnego?
Procedura taka nie jest szczególnie skomplikowana. Wystarczy wypełnić wniosek, którym jest urzędowy formularz i przekazać go do Biura Informacyjnego lub Punktu Informacyjnego Krajowego Rejestru Karnego (Punktów jest 32 w całej Polsce – głównie przy Sądach Okręgowych oraz 3 przy rejonowych: w Łodzi, Tarnowie i Lublinie).
Możliwości jest kilka:
- Można złożyć wniosek osobiście – jeżeli zależy nam na czasie;
- Można złożyć wniosek przez Internet – jeżeli nie zależy nam na czasie i zależy na komforcie;
- Przesłać wniosek pocztą – jeżeli nie zależy nam na czasie, ale zależy na wersji papierowej.
W przypadku osobistego złożenia lub przesłania wypełnionego wniosku pocztą sprawa jest dość prosta – wystarczy wypełnić wniosek zgodnie z informacją na formularzu. Dokument z informacją zostanie wówczas przesłany pocztowo lub pozostawiony do odbioru osobistego (jeśli składaliśmy go osobiście.) Z reguły wniosek złożony osobiście umożliwia odbiór zaświadczenia niemalże od ręki. Zasadą jest jednak, iż cały proces może zająć do 7 dni kalendarzowych od dnia po złożeniu wniosku (tzn. wniosek złożono 1 lipca, to 7 dni trzeba liczyć od 2 lipca. W tej sytuacji wniosek otrzymamy najpóźniej 9 lipca).
W przypadku wniosku złożonego przez Internet zaświadczenie dostaniemy wyłącznie w wersji elektronicznej. Będzie go można pobrać i umieścić np. na płycie CD czy pen-drive’ie. Co ważne – wydrukowany plik nie jest dokumentem – jest nim wyłącznie elektroniczna wersja. Tylko w takiej formie dokument ma moc prawną.
Warto pamiętać też, iż jeżeli chcemy uzyskać informacje o podmiocie lub osobie z UE, ale nie z Polski, to musimy poczekać dłużej. Wniosek o informację o przedsiębiorstwie może zająć do 20 dni, a o osobie 10 dni.
Planowane jest również w niedalekiej przyszłości udostępnienie możliwości uzyskiwania zaświadczeń z Krajowego Rejestru Karnego w usłudze mObywatel (w ramach eUsługi KRK 2.0).
Czy uzyskanie danych z KRK kosztuje?
Tak. Za wniosek papierowy należy zapłacić 30 złotych, zaś za ten w wersji elektronicznej 20 złotych. Są to sztywne, odgórnie określone stawki w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Pracownik KRK nigdy nie będzie prosił o wyższą kwotę.
Opłacenie wniosku w wersji elektronicznej jest dość proste – odbywa się w tym samym systemie w którym wypełnia się wniosek. Wnioski papierowe można opłacić albo na miejscu w kasie sądu lub Biura Informacyjnego albo tzw. znakami sądowymi. Można je kupić w automatach znajdujących się w budynkach sądów. Zakupiony znak trzeba wtedy przykleić na wniosek we właściwym miejscu.
Można też wniosek opłacić przelewem na dane, które wskazane są na stronie serwisu rządowego dot. KRK. Wtedy do wniosku wystarczy załączyć wydruk potwierdzenia transakcji.
Jak możemy Ci pomóc?
Przede wszystkim, możemy uzyskać takie dane z Krajowego Rejestru Karnego w Twoim imieniu. Mając te dane, możesz je przeanalizować i sprawdzić, czy nie doszło do zatarcia niektórych skazań lub czy nie można orzeczonych kar połączyć w wyroku łącznym (z zasady skraca to ich wymiar i umożliwia odbycie jednej kary zamiast kilku po sobie). jeżeli okaże się to możliwe, to zaproponujemy Ci skuteczne rozwiązania, które pozwolą zabezpieczyć twoje interesy i osiągnąć zamierzony efekt.
W zależność od Twojej sytuacji, możemy też pomóc ocenić i zabezpieczyć twoje interesy, jeżeli Polska przejęła twoją karę orzeczoną za granicą do wykonania. Oferujemy także nasze usługi na dalszym etapie związanym z prowadzeniem karnego postępowania wykonawczego.
Działamy także na rzecz firm zatrudniających pracowników, które muszą na masową skalę dokonywać sprawdzeń w rejestrze karnym osób, które zatrudniają lub przy których rekrutacji i zatrudnianiu pośredniczą.
W zależności od Twojej sytuacji, często warto jest zacząć właśnie od uzyskania danych z Krajowego Rejestru Karnego (KRK). Mając te informacje postaramy się znaleźć najbardziej korzystne rozwiązanie.
Autor: adw. Maciej Zaborowski, Partner Zarządzający
E-mail: [email protected]
tel.: +48 22 501 56 10
