3 tygodni temu
Gwarancja bankowa to jedno z najskuteczniejszych i najbardziej popularnych narzędzi zabezpieczenia prawidłowego wykonania umów. Ten instrument jest wykorzystywany w celu zagwarantowania beneficjentowi, iż uzyska określoną kwotę, jeżeli zleceniodawca nie wywiąże się ze swoich zobowiązań.
Jakie dokładnie założenia przyświecają gwarancji bankowej? Czy środki z omawianego instrumentu zawsze zostają wypłacone? Przedstawiamy odpowiedzi na te i inne pytania z zakresu zabezpieczenia wykonywania umów.
Gwarancja bankowa jako sposób zabezpieczenia wykonania umowy
Gwarancję bankową w praktyce najczęściej wykorzystuje się w kontraktach związanych z inwestycjami budowlanymi. W umowach o roboty budowlane można dzięki niej zabezpieczyć zarówno zapłatę wynagrodzenia przez inwestora, jak i zwrot zaliczki uiszczonej wykonawcy, prawidłowe wykonanie umowy czy choćby usuwanie przez wykonawcę wad oraz usterek, jakie pojawią się po odbiorze robót.
Charakterystyka gwarancji bankowej
Gwarancja bankowa często określana jest jako „nieodwołalna”, „bezwarunkowa” i „płatna na pierwsze wezwanie”. Te sformułowania doskonale oddają istotę omawianego instrumentu prawnego. Co jednak kryje się pod tymi frazami?
Nieodwołalność gwarancji oznacza, iż po jej wystawieniu nie można cofnąć ani zmienić instrumentu (nawet jeżeli warunki umowy ulegną przekształceniu). Bank zobowiązuje się do wypłaty środków z gwarancji aż do momentu jej wygaśnięcia lub spełnienia świadczenia przez zleceniodawcę na rzecz beneficjenta. Dla tego ostatniego jest to bardzo korzystne, ponieważ zapewnia stabilność i ochronę w razie niewykonania zobowiązania przez drugą stronę umowy.
Natomiast bezwarunkowość gwarancji oznacza, iż bank zobowiązuje się do wypłaty środków na rzecz beneficjenta bez względu na jakiekolwiek spory, roszczenia czy okoliczności związane z wykonaniem umowy przez zleceniodawcę. Grafika: Kiedy następuje wypłata gwarancji?
Z perspektywy beneficjenta takie odformalizowanie jest bardzo atrakcyjne, ale dla zleceniodawcy stanowi ono pewne ryzyko. Polega na tym, iż bank jest zobowiązany do wypłaty środków natychmiast po otrzymaniu wezwania, nawet jeżeli zleceniodawca uważa, iż roszczenie jest niesłuszne.
Wezwanie musi spełniać jedynie formalne wymogi gwarancji, np. być sporządzone w odpowiedniej formie.
Spory związane z wypłatą gwarancji bankowej
W praktyce obrotu gospodarczego często pojawiają się spory między inwestorem a wykonawcą dotyczące zasadności wypłaty środków z gwarancji bankowej. W takiej sytuacji jeden z podmiotów dąży do wstrzymania wypłaty z gwarancji bankowej i argumentuje, iż druga strona nie ma podstaw do jej realizacji.
Wydawać by się mogło, iż wyrażenie zgody na zastosowanie bezwarunkowej gwarancji jest równoznaczne ze zgodą zleceniodawcy na to, iż wypłata środków nastąpi bez żadnych ograniczeń. Nic bardziej mylnego.
Zleceniodawca jak najbardziej może bronić się przed nielojalnym działaniem beneficjenta. Jest choćby w stanie uzyskać sądowe zabezpieczenie przed niezasadną wypłatą środków z gwarancji bankowej. O takim przypadku piszemy poniżej.
Przypadek z naszej praktyki
W jednym ze sporów na linii wykonawca-inwestor reprezentowaliśmy wykonawcę, który znalazł się w opisanej wyżej sytuacji. Inwestor niesłusznie wezwał bank do wypłaty środków z gwarancji bankowej. Gdy wykonawca zwrócił się do nas o pomoc w zabezpieczeniu jego interesów, podjęliśmy szybkie działania, wśród których najważniejsze było złożenie do sądu wniosku o zabezpieczenie powództwa poprzez wstrzymanie wypłaty z gwarancji bankowej.
Analiza treści umowy oraz gwarancji bankowej utwierdziła nas w przekonaniu, iż inwestor nie miał podstaw do zgłoszenia żądania wypłaty. Zgromadzone dowody wskazywały na to, iż nasz klient wywiązał się ze swoich zobowiązań kontraktowych w prawidłowy sposób, a ewentualne uchybienia miały charakter marginalny i nie dawały podstaw do wypłaty z gwarancji bankowej.
Dzięki szybkiemu i skutecznemu działaniu uzyskaliśmy dla naszego klienta korzystne orzeczenie sądu, które tymczasowo wstrzymało wypłatę środków z gwarancji bankowej.
Wnioski dla stron umów o roboty budowlane
Opisany wyżej przypadek pokazuje, iż zleceniodawcy powinni interweniować, gdy beneficjent podejmuje działania mające na celu wypłatę z gwarancji bankowej. Warto pamiętać, iż istnieją narzędzia prawne, które mają zastosowanie wobec pozornie niekorzystnych warunków umów i mogą skutecznie ochronić interesy zleceniodawcy poprzez zapobieganie niezasadnej wypłacie środków.
W OW oferujemy pomoc nie tylko w zablokowaniu wypłaty z gwarancji, ale także podczas prowadzenia negocjacji, które mogą doprowadzić do satysfakcjonującego rozwiązania sporu. jeżeli potrzebują Państwo wsparcia w tym obszarze, to zachęcamy do kontaktu.
