Jaka jest różnica między przestępstwem a wykroczeniem?
Przestępstwo i wykroczenie. Czym są? Czy tych dwóch słów można używać zamiennie? W niniejszym artykule wyjaśnimy jakie są istotne różnice pomiędzy przestępstwem a wykroczeniem. To co różni przestępstwo od wykroczenia może wydawać się niejasne, ale ma ogromne znaczenie prawne. W polskim systemie prawnym każda czynność polegająca na naruszeniu prawa klasyfikowana jest jako przestępstwo lub wykroczenie. Główne różnice to przede wszystkim stopnień szkodliwości społecznej czynu oraz konsekwencje prawne.
Przestępstwo – czym jest według przepisów prawa?
Zgodnie z polskim prawem – ustawą z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, mówimy o przestępstwie, gdy popełniony zostanie czyn, który jest zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia, bezprawnego, zawinionego, który charakteryzuje się wyższym stopniem szkodliwości. Przestępstwa to bardziej poważne czyny. Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu bierze się pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego lub zagrożonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.
Na podstawie przepisów kodeksu karnego przestępstwa dzielą się na występki i zbrodnie.
Zbrodnia to czyn karalny popełniony umyślnie (charakter umyślny czynu). Będzie to zatem najpoważniejsze przestępstwo, o dużej szkodliwości społecznej (społecznie niebezpieczny), którego popełnienie wiąże się z karą więzienia na minimum 3 lata, a choćby karą dożywocia.
W przypadku występku zagrożenie karą jest łagodniejsze, ale wciąż surową – od grzywny przez ograniczenie wolności po pozbawienie wolności na czas do 3 lat. Ustawodawca określił przez wskazanie górnej granicy ustawowego zagrożenia, która ma przekraczać odpowiednio, w zależności od rodzaju kary: 30 stawek dziennych grzywny lub w przypadku czynów stypizowanych poza Kodeksem karnym, zagrożonych karą grzywny lub ograniczenia wolności czy też pozbawienia wolności.
Przykładami przestępstw są: kradzież, oszustwo, rozbój, przemoc domowa, jazda pod wpływem alkoholu, a także przestępstwa przeciwko mieniu czy zdrowiu. Każdy przypadek przestępstwa jest dokładnie analizowany, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności czynu oraz jego skutki.
Wykroczenie – czym jest? Definicja wykroczenia.
Regulacje prawne dotyczące popełnienia wykroczenia wynikają z treści Kodeksu wykroczeń. Według stawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń Wykroczenie to czyn zabroniony, który charakteryzuje się mniejszą szkodliwością społeczną w porównaniu do przestępstwa.
Wykroczeniem jest czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia za co grozi kara aresztu (5 do 30 dni), ograniczenia wolności na czas jednego miesiąca, grzywny (20 do 5000 złotych ) lub nagany. Może być popełnione zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie.
Przykładami wykroczeń są: zakłócanie porządku publicznego, przekroczenie dozwolonej prędkości, spożywanie alkoholu w miejscach publicznych, nieprawidłowe parkowanie, czy też drobne kradzieże do określonej wartości. Wykroczenia nie są wpisywane do rejestru karnego, co oznacza, iż osoba ukarana za wykroczenie nie jest uznawana za karaną w sensie prawnym.
Wykroczenie a przestępstwo – czym różnią się od siebie? Kryteria odróżniające
- Stopień społecznej szkodliwości – Przestępstwa cechują się wyższym stopniem społecznej szkodliwości niż wykroczenia. Oznacza to, iż konsekwencje przestępstw są bardziej dotkliwe dla pokrzywdzonych, społeczeństwa lub porządku publicznego.
- Sankcje karne – Przestępstwo zagrożone jest surowszą karą, taką jak pozbawienie wolności, ograniczenie wolności lub wysoka grzywna. W przypadku wykroczeń sankcje są łagodniejsze, grozi kara grzywny lub nagana, a tylko w szczególnych przypadkach krótkotrwały areszt. Wykroczenia zwykle kończą się karą pieniężną nakładaną na sprawcę.
- Wpływ na życie sprawcy – Skazanie za przestępstwo wiąże się z wpisaniem do Krajowego Rejestru Karnego, co może mieć poważne konsekwencje dla życia zawodowego i osobistego. Wykroczenia nie są odnotowywane w rejestrze karnym, co oznacza brak długotrwałych konsekwencji prawnych.
- Procedura postępowania – Przestępstwa są rozpatrywane przez sądy karne, gdzie procedura jest bardziej sformalizowana i wymagająca. Sprawy przestępstw rozpatrują zarówno organy, tj. sądy rejonowe oraz okręgowe. W przypadku wykroczeń sprawy są rozpatrywane przez Sądy rejonowe w I instancji i zwykle prowadzone w trybie uproszczonym, często bez konieczności stawienia się w sądzie.
Jakie znaczenie ma kwalifikacja prawna czynu? Jakie są różnice w tym zakresie pomiędzy wykroczeniem a przestępstwem?
Kwalifikacja jako przestępstwo lub wykroczenie ma najważniejsze znaczenie dla osoby, która go popełniła. Od tego zależy nie tylko rodzaj i surowość kary, ale także późniejsze konsekwencje prawne, społeczne i zawodowe. Dlatego w przypadku konfliktu z prawem warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże ustalić, jakiego rodzaju zarzuty są stawiane oraz jakie działania należy podjąć, aby najlepiej chronić swoje interesy.
Raz jeszcze.
Wykroczenie – czym się różni od przestępstwa?
Czym jest przestępstwo?
Porada prawnika specjalizującego się w kancelarii w prawie karnym zapewni zrozumienie różnicy pomiędzy tymi pojęciami.
Różnica między przestępstwem a wykroczeniem jest istotna nie tylko z punktu widzenia prawnego, ale także dla samego sprawcy. Przestępstwa często mają charakter kryminalny, a wykroczenia nie. Znajomość tych pojęć pozwala lepiej zrozumieć konsekwencje prawne swoich działań i świadomie podejmować decyzje. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z kwalifikacją prawną, kiedy potrzebujesz wsparcia, bądź pomocy, pamiętaj, iż warto zasięgnąć porady specjalisty – prawnika, aby móc skutecznie bronić swoich praw lub ustalić strategię obrony.
Autor:
Oliwia Babiarz
