Koszt likwidacji kopalń w najnowszej wersji projektu ustawy górniczej oszacowano na blisko 11,3 mld zł

Zdjęcie: Koszt likwidacji kopalń

Na 11,275 mld zł oszacowano koszt likwidacji kopalń węgla kamiennego w ciągu najbliższych 10 lat w nowej wersji projektu ustawy górniczej, po uwzględnieniu w niej osłon dla pracowników JSW. To o 2,15 mld zł więcej, niż we wcześniejszej wersji, w której nie byli oni ujęci.

Chodzi o procedowany od 9 stycznia br. projekt nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, który trafił już do rządu.

Głównymi założeniami nowelizacji jest umożliwienie finansowania świadczeń dla pracowników likwidowanych zakładów górniczych oraz to, iż likwidacja kopalń będzie prowadzona przez przedsiębiorców górniczych, którzy będą mogli na ten cel dostawać państwowe dotacje, a nie jak dotąd, przez spółkę restrukturyzacyjną.

We wtorek na stronach RCL ukazała się najnowsza wersja projektu nowelizacji wraz z pismem ministra energii Miłosza Motyki do Rady Ministrów zgłaszającym autopoprawkę „z uwagi na trudną sytuację finansową, która wystąpiła w sektorze górnictwa węgla kamiennego koksującego w Polsce, tzn. w Jastrzębskiej Spółce Węglowej”.

Motyka wyjaśnił, iż m.in. wprowadzono nowe brzmienie definicji systemu wsparcia. Zgodnie z nią „system wsparcia to mechanizm wsparcia publicznego dla sektora górnictwa węgla kamiennego, określony w rządowych dokumentach strategicznych, w celu restrukturyzacji oraz stopniowego wygaszania działalności wydobywczej węgla kamiennego, obejmujący w szczególności dopłaty do redukcji zdolności produkcyjnych lub pokrycie kosztów wynikających z zakończenia wydobycia węgla kamiennego i likwidacji jednostek produkcyjnych, które nie są związane z bieżącą produkcją oraz kosztów redukcji zatrudnienia w tym sektorze dla objętych nim przedsiębiorstw górniczych”.

Minister uściślił, iż chodzi o objęcie systemem wsparcia JSW, a celem nie jest doprowadzenie do likwidacji zakładów górniczych spółki, ale jej restrukturyzacja, w tym redukcja zatrudnienia. Dlatego pracownicy zakładów górniczych należących do JSW zostaną objęci tymi samymi regulacjami dot. świadczeń osłonowych, co pracownicy przedsiębiorstw górniczych objętych systemem wsparcia (PGG, PKW i Węglokoks Kraj).

„Tak więc również pracownicy zatrudnieni w zakładach górniczych JSW na równych zasadach będą mogli skorzystać z urlopów górniczych, urlopów dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla albo jednorazowych odpraw pieniężnych” – potwierdził Motyka.

Minister energii wskazał też, iż w celu uelastycznienia procesu restrukturyzacji i stopniowej likwidacji zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny, wprowadzono regulacje umożliwiające przedsiębiorstwom górniczym nieodpłatne zbywanie pomiędzy sobą kopalni, zakładu górniczego lub jego oznaczonej części w celu przeprowadzenia ich restrukturyzacji lub likwidacji.

Ponadto w celu umożliwienia objęcia systemem wsparcia JSW oraz w przyszłości Bogdanki, z projektu usunięto tzw. datę odcięcia. Bez tego przewidziane nowelizacją świadczenia przysługiwałyby tylko pracownikom przedsiębiorstw objętych systemem wsparcia, zatrudnionym w dniu wejścia w życie nowelizacji, a JSW i Bogdanka, nie są dotąd objęte tym systemem.

Ostatni punkt ministra Motyki wskazuje, iż ze względu na objęcie systemem wsparcia JSW, zwiększono limit wydatków z budżetu państwa na wykonywanie zadań i realizację działań wynikających z ustawy, czyli uwzględniono wydatki związane z wypłacaniem świadczeń osłonowych pracownikom zakładów górniczych JSW.

W najnowszej ocenie skutków regulacji oszacowano wpływ projektowanych przepisów na budżet państwa w ciągu dziesięciu lat w saldzie na 11,275 mln zł (w tym 10,578 mld zł jako koszt dla budżetu państwa, 183 mln zł dla NFOŚiGW i 604 mln zł w utraconych dochodach państwowych instytucji).

W pierwszej wersji projektu saldo szacowano na 4,182 mld zł, a w dotąd obowiązującej, od kwietnia br., na 9,125 mln zł (w tym 8,347 mld zł jako koszt dla budżetu państwa, 183 mln zł dla NFOŚiGW i 595 mln zł w utraconych dochodach państwowych instytucji).

Minister aktywów państwowych Wojciech Balczun powiedział we wtorek na antenie Polskiego Radia RDC, iż koszty poniesione przez budżet państwa związane z dopisaniem JSW i Bogdanki do ustawy górniczo-osłonowej „to tylko w przyszłym roku, (…) prawie 500 mln, a całość takiego programu, który trwa pięć lat, tego osłonowego, żeby zredukować zatrudnienie w JSW w ramach (…), tych działań restrukturyzacyjnych (…) to jest 2,9 mld zł”.

We wcześniejszej ocenie skutków regulacji nowelizacji ustawy górniczej (jeszcze bez JSW) przewidziano, iż z urlopu górniczego skorzysta 3,5 tys. osób, a z urlopu dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla 240 osób – na ok. 44 tys. pracowników spółek objętych systemem wsparcia.

W wersji OSR uwzględniającej JSW oszacowano, iż dodatkowo z urlopu górniczego skorzysta tam 3011 osób, a z urlopu dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla 103 osoby. Na koniec grudnia 2024 r. grupa zatrudniała ponad 32,3 tys. pracowników; w samej JSW było to ponad 21,3 tys. osób.

Projekt nowelizacji ustawy górniczej określa m.in. warunki uprawnień do urlopów górniczych i urlopów dla pracowników przeróbki mechanicznej węgla (z 80 proc. wynagrodzenia obliczanego jak za urlop wypoczynkowy, bez obowiązku wykonywania pracy) oraz do jednorazowych odpraw w kwocie 170 tys. zł netto (bez konieczności płacenia podatku).

Źródło: PAP / Fot. pexels